Heftige beweging grondstofprijzen verstoren energietransitie

De prijsvolatiliteit van kritische metalen veroorzaakt grote problemen voor de energietransitie. Investeerders worden steeds terughoudender door de onzekerheid in de markt. Dit is een serieuze dreiging voor Europa, dat juist probeert minder afhankelijk te worden van landen als China door meer metalen in eigen regio te winnen. Deze trend van afnemende investeringen staat in schril contrast met de doelen die de EU zichzelf heeft gesteld, zoals blijkt uit een recente analyse van Allianz Trade. Dat meldt het ANP.

• Prijsdalingen metalen remmen investeringen energietransitie.
• Europa kwetsbaar voor externe metaalleveranciers.
• Versterking allianties en recycling noodzakelijk voor EU.

Kritieke metalen zoals lithium, kobalt en nikkel zijn van onschatbare waarde voor de productie van groene technologieën zoals batterijen, windturbines en zonnepanelen. Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux bij Allianz Trade, benadrukt dat deze metalen cruciaal zijn voor het behalen van mondiale klimaatdoelen. “Je zou verwachten dat de toenemende vraag de prijzen zou opdrijven, maar in werkelijkheid zien we sterke dalingen,” zegt Geeroms. Zo is de prijs van lithium in de afgelopen 18 maanden met 85% gedaald, mede door een stijging in het aanbod van 70% sinds 2021. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Prijsbewegingen remmen investeringen

De sterke schommelingen in metaalprijzen hebben een negatief effect op investeringen in mijnbouw. Deze sector kenmerkt zich door lange terugverdientijden, wat betekent dat prijsonzekerheid investeerders extra voorzichtig maakt. “De zogenaamde ‘mining lead time’ is nu 18 jaar, tegenover 13 jaar in 2005-2009. Dit maakt de situatie voor investeerders nog uitdagender,” aldus Geeroms. Door het uitstellen van mijnbouwprojecten wordt de kloof tussen landen met en zonder metalen steeds groter.

Europese afhankelijkheid groeit

Voor Europa zijn deze ontwikkelingen zorgwekkend. Net als bij olie groeit de afhankelijkheid van kritieke metalen van landen buiten de EU. Dit maakt Europa kwetsbaar voor prijsmanipulatie en geopolitieke spanningen. Geeroms wijst op de dreiging van een nieuw soort “OMEC” (Organisatie van Metaal-Exporterende Landen), waarbij landen met een overvloed aan metalen de markt kunnen domineren. De Europese Unie probeert deze afhankelijkheid te verminderen met wetgeving zoals het CRM-wetsvoorstel (Critical Raw Materials), dat onder andere voorschrijft dat Europa 10% van 18 geselecteerde grondstoffen uit eigen mijnen wil halen. Echter, volgens Allianz Trade zijn deze inspanningen waarschijnlijk onvoldoende en te laat.

Exploratiebudgetten onder druk

Uit de gegevens van Allianz Trade blijkt dat de wereldwijde budgetten voor de exploratie van zeldzame metalen vorig jaar met 3% zijn gedaald. Dit volgt op een piek van 12,8 miljard dollar in 2022. De kredietverzekeraar verwacht niet dat deze budgetten op korte termijn significant zullen stijgen, wat de zorgen over een blijvende tekort aan metalen verder aanwakkert.

Europa’s respons: allianties en recycling

Volgens Geeroms zou Europa allianties moeten sluiten met mineraalrijke landen om de aanbodkloof te dichten. Daarnaast zouden overheden en bedrijven meer moeten investeren in recycling om het gebruik van kritische metalen te optimaliseren. De International Energy Association (IEA) voorspelt namelijk dat de vraag naar deze metalen de komende jaren sterk zal toenemen, mogelijk zelfs verdubbelen of verdrievoudigen.