Hechte waardeketens kwetsbaar voor tekorten

Sectoren die sterk geïntegreerd zijn in de mondiale waardeketen ervaren hogere tekorten aan inputs van grondstoffen en materialen. Wanneer wordt gecontroleerd voor landspecifieke kenmerken, zoals economische omvang en mate van openheid van een economie, blijkt dit nog sterker het geval.

Dat blijkt uit onderzoek van kredietverzekeraar Artradius. De economen van Atradius hebben gekeken naar data van de Europese Unie over door bedrijven ervaren tekorten aan materiaal, apparatuur en commerciële ruimte, om te onderzoeken of er een verband bestaat tussen de ervaren tekorten en de mate van integratie in de mondiale waardeketens.

Industriële sectoren, zoals de productie van motorvoertuigen, machines en apparaten, die relatief sterk geïntegreerd zijn in de mondiale waardeketen, worden sterker getroffen door tekorten dan de dienstensector, zoals rechtskundige en boekhoudkundige dienstverlening, en post- en koeriersdiensten, die een lagere mate van integratie hebben.

In het tweede kwartaal van 2022 ervoer dik de helft (51%) van de ondernemers in de Europese industrie een tekort aan materiaal en apparatuur, tegenover 8,5 procent vlak voor het uitbreken van de coronapandemie. In de dienstensector ervoer slechts 3,6 procent van de ondernemers tekorten, vergelijkbaar met het percentage voor de pandemie (3,2%).

Bedrijven kunnen grofweg drie strategieën inzetten om hun afhankelijkheid van mondiale waardeketens te verkleinen: ze kunnen de productie verplaatsen, hun leveranciers diversifiëren of de voorraden vergroten. Al deze opties brengen echter aanzienlijke nadelen en kosten met zich mee.

De economen van Atradius voorzien een streven naar meer autonomie in enkele kritieke sectoren, zoals energie, gevoelige technologie, voedselproductie en medische apparatuur. Echter, dit zal niet leiden tot substantiële deglobalisering, aangezien de belangrijkste drijvende kracht achter mondiale waardeketens – de mogelijkheid om te profiteren van transnationale verschillen in loonkosten – blijft bestaan.