Grondstoffenschaarste bedreigt verduurzaamingsplicht bedrijven

De energietransitie en bedrijven in de groene sector worden bedreigd door een dreigend tekort aan cruciale grondstoffen. Recycling van materialen als lithium, kobalt en zeldzame aardmetalen is essentieel om de doelen voor duurzame energie te halen en de kosten beheersbaar te houden. Dat meldt het ANP op basis van berichten op een duurzaamheidswebsite.

• Recycling cruciaal voor energietransitie en grondstoffenzekerheid
• Nederlandse bedrijven kunnen voortrekkersrol vervullen in circulaire economie
• Europese plastic recycling onder druk door goedkope import

De vraag naar grondstoffen voor windmolens, batterijen en elektrische auto’s neemt enorm toe. In 2050 heeft de EU naar schatting 35 keer zoveel lithium nodig als nu en 7 tot 26 keer zoveel zeldzame aardmetalen. Deze explosieve stijging kan onmogelijk worden opgevangen door de huidige productie.

Recycling biedt uitkomst op lange termijn

Op de lange termijn kan recycling een groot deel van de vraag opvangen. Vanaf 2040 komen er genoeg afgeschreven producten beschikbaar om grondstoffen uit terug te winnen. In 2050 kan 40 tot 75 procent van de EU-behoefte via recycling worden gedekt. Hiervoor zijn wel forse investeringen nodig.

Actie nodig van overheid en bedrijfsleven

Om de energietransitie niet te laten vertragen zijn brede acties nodig. Overheid en bedrijfsleven moeten investeren in recyclingtechnologie, de levensduur van producten verlengen en apparaten ontwikkelen die minder grondstoffen gebruiken[3]. Ook is er behoefte aan een langetermijn-industriebeleid.

Plastic recycling in europa onder druk

Niet alleen bij metalen, maar ook bij plastic staat recycling onder druk. De productie van gerecycled plastic in Europa daalt, terwijl dit juist cruciaal is voor de circulaire economie. Goedkoop nieuw plastic uit Azië en de VS vormt oneerlijke concurrentie voor Europese recyclingbedrijven.

Concurrentiepositie europese plasticindustrie verzwakt

De Europese plasticindustrie verliest snel terrein op de wereldmarkt. De totale plasticproductie in de EU daalde in 2023 met 8 procent, terwijl deze wereldwijd met 3 procent groeide. Het Europese marktaandeel is gedaald van 22 procent in 2002 naar 12 procent nu.

Financiering van circulariteit

Mede vanwege doelstellingen en regelgeving richten bedrijven zich steeds meer op circulariteit als een strategische prioriteit. De circulaire economie, die als doel heeft afval te verminderen en het continue gebruik van grondstoffen te bevorderen, heeft echter impact op strategie van financieel management. Door strategisch gebruik te maken van groene financiering, kosten te optimaliseren en regelgeving na te leven, kunnen CFO’s duurzame groei bevorderen terwijl ze de uitdagingen die gepaard gaan met deze transformatieve verschuiving beheren.

1. Toegang tot groene financiering: De EU-Green Deal en andere duurzaamheidsinitiatieven hebben geleid tot een groei van groene financieringsopties. CFO’s kunnen groene obligaties, duurzaamheidsgerelateerde leningen en andere financiële instrumenten aantrekken om circulaire projecten te financieren. Deze instrumenten bieden niet alleen kapitaal maar geven bedrijven ook zichtbaarheid en daarmee een reputatieverbetering.

2. Kostenbesparing en omzetgroei: Circulaire bedrijfsmodellen kunnen aanzienlijke kostenbesparingen opleveren door efficiënt grondstofgebruik en afvalreductie. Daarnaast kunnen nieuwe inkomstenstromen worden gegenereerd door middel van product-as-a-service-modellen, herbouw en doorverkoop van gerecycleerde materialen.

3. Naleving van Regelgeving: Naarmate de EU strengere regels invoert voor afval- en grondstofbeheer, kan investeren in circulariteit bedrijven helpen voor te blijven op regelgevingsvereisten, waardoor potentiële boetes en operationele verstoringen worden voorkomen.

Financiele risico’s

1. Initiële Investering: Het overstappen op een circulair model vereist vaak aanzienlijke initiële investeringen in technologie, infrastructuur en procesherziening. CFO’s moeten de rendabiliteit zorgvuldig evalueren en de kasstroom beheren om de duurzame groei op lange termijn te waarborgen.

2. Complexiteit van de aanvoerketen: Het implementeren van circulaire praktijken kan complexiteit toevoegen aan aanvoerketens, waardoor een robuuste coördinatie en samenwerking met leveranciers, partners en klanten vereist is. Deze complexiteit kan operationele risico’s en potentiële verstoringen met zich meebrengen.

3. Marktonzekerheid: Hoewel de vraag naar duurzame producten en diensten groeit, is de markt voor circulaire aanbiedingen nog in de kinderschoenen. CFO’s moeten marktonzekerheden en consumentenvoorkeuren navigeren om er zeker van te zijn dat circulaire initiatieven financieel levensvatbaar zijn.