Gosse Boon, CFO Nutreco: “Alleen excellente businesspartner met excellente finance-structuur”

De groei die Nutreco ambieert moet voor een belangrijk deel komen uit Latijns-Amerika, Rusland, Azië en Afrika. De nieuwe strategie is een logische voorzetting van de richting die werd ingezet met de vorige strategie, ‘Rebalancing for Growth’, die liep van 2006 tot 2011. Tijdens deze periode werd afscheid genomen van de Nederlandse activiteiten rond de verwerking van kip en varkensvlees en ook de zalmkwekerijactiviteiten werden verkocht.

Volgens Gosse Boon, CFO van Nutreco sinds september 2011, is de onderneming klaar voor een succesvolle executie van Ambition 2016, die ertoe moet leiden dat de ebita van 230 miljoen euro in 2011 in 2016 zal zijn toegenomen tot 400 miljoen euro. Voor ongeveer de helft zal dit moeten komen uit organische groei en voor de andere helft uit acquisities. In 2012 werd binnen Ambition 2016 een goede eerste stap gezet met een record-ebita van 261 miljoen euro. Bovendien werd in het afgelopen jaar ook flink vooruitgang geboekt met een aantal strategische initiatieven, waaronder het project Unite, dat toeziet op de standaardisatie en optimalisatie van bedrijfsprocessen.

Welke rol vervult finance in de strategie van Nutreco?
‘Enerzijds moet finance zorgen dat er stevige fundamenten onder de business liggen op het gebied van risicomanagement, interne controlesystemen en snelle relevante rapportages. Ik noem dat de rol van custodian, die de waarde van de onderneming beschermt, zodat de business ‘can sleep at night’. Daarmee samenhangend is er de rol van finance als businesspartner. Dan gaat het over waardecreatie, over het realiseren van onze doelstellingen binnen de strategie, over de opvolging daarvan met KPI’s, die natuurlijk nadrukkelijk financieel kunnen zijn, maar ook niet-financieel, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.’

Hoe ver gaat de rol van de CFO als businesspartner?
‘In mijn rol als CFO ben ik heel nauw betrokken bij de strategievorming. Ik moet erop letten dat de strategie waarde creërend is voor alle belanghebbenden, en voor de aandeelhouders in het bijzonder. Belangrijk voor de onderneming en de investeerders is dat de executie van de strategie consistent is. Vandaag hebben we bijvoorbeeld een acquisitie aangekondigd van de marktleider in Egypte in visvoer voor tilapia. Die ligt in het hart van onze strategie: het is visvoer en Egypte is een groeigeografie.’

‘Belangrijk is ook dat de strategie wordt uitgevoerd binnen een prudent financieel raamwerk. Investor relations is een andere belangrijke taak van de CFO, die samen met de CEO en het investor relations-team het gezicht naar de investeerders is. Ten slotte ben ik natuurlijk als businesspartner betrokken bij het aanjagen van organische groei en het proces van mergers en acquisities.’
__________________________________________________________________________________

Volg de training de Controller als Businesspartner
Wilt u als controller doorgroeien? De beste controllers vervullen hun rol als inhoudelijk vakman, bekwaam adviseur, begeleider & coach. In deze training krijgt u inzicht in de stappen die nodig zijn om een onmisbare businesspartner te worden. Meld u hier aan.
__________________________________________________________________________________

‘Overigens heeft de ene rol niet het primaat boven de andere. Je kunt alleen een excellente financiële businesspartner zijn als je kunt bouwen op een excellente finance-structuur die gebouwd en onderhouden wordt door de custodian. Het is de balans tussen die twee waar het om gaat. Een andere rol van de CFO bij Nutreco is voorzien in de funding van het bedrijf. Nutreco heeft in 2012, tegen de achtergrond van Ambition 2016, een herfinanciering gedaan via institutionele beleggers in de VS en tegelijkertijd ook de bankfinanciering opnieuw ingericht. Daarmee hebben we diversificatie van funding bereikt en is de aflossingspiek komen te liggen na 2016, dus na het aflopen van de horizon van Ambition 2016. We hebben ook de convenanten en de rentecondities kunnen verbeteren. Funding is voorwaardenscheppend. Het helpt enorm binnen Nutreco dat de business nu op zoek kan naar acquisities in de wetenschap dat het geld beschikbaar is om ze uit te voeren, dat geeft een bepaalde rust.’

Wat doet u nog meer als CFO?
‘Ik probeer met mijn team goed invulling te geven aan het onderwerp talentmanagement. Dat betekent eigenaarschap nemen voor het team en zorgen dat de mensen binnen het team zich goed ontwikkelen. Ik wil een goede kijk hebben op onze medewerkers, kijken hoe ze er qua performance en potentieel voor staan en proberen de verbinding te maken tussen wat de onderneming nodig heeft en wat zij zoeken in hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Ik speel daar een actieve rol in.’   

Is dat niet de rol van HR?
‘Het gaat samen met HR, maar ik vind wel dat de lijn een eindverantwoordelijkheid heeft. Voor alle nieuwe finance-mensen die rapporteren aan de managers in mijn directe finance-team, ben ik onderdeel van het selectieproces. Met alle controllers, waar ook in de wereld, heb ik in de eindfase een ontmoeting en een gesprek.’

Waarom?
‘Omdat mensen de doorslag geven. Het is belangrijk te weten dat ze de professionele standaarden hebben die Nutreco verwacht. Dat heeft een beschermende kant: zullen zij de normen en waarden van Nutreco ook in verre landen begrijpen en uitdragen? Het heeft ook te maken met de kant van businesspartner: in die verre landen gaan we de groei realiseren, en kunnen we de benodigde bijdrage van deze finance-professionals verwachten?’

####

Wat zijn het voor mensen?
‘De cultuur van dit bedrijf is bijzonder: we zijn een midcap-onderneming, maar hebben op een aantal gebieden largecap-uitdagingen en -ambities. We leggen de lat graag hoog. Tegelijkertijd hebben we toch de nabijheid van een familiebedrijf. Die combinatie leidt tot een cultuur van openheid, weinig politiek en benaderbaarheid van de top. Ten tweede leveren wij als Nutreco door onze plek in de proteïnewaardeketen een bijdrage aan de uitdaging om in 2050 negen miljard mensen duurzaam te voeden. Het spreekt steeds meer mensen aan om onderdeel te zijn van een onderneming die een rol speelt in die doelstelling.’

Wat is de rol van duurzaamheid?
‘Duurzaamheid is heel belangrijk, en voor ons ook een kans. Het is een aanjager van innovatie. Bij Nutreco zeggen we: twee plus een half is negen. Daar bedoel ik mee dat we als maatschappij de voedselproductie moeten verdubbelen, en tegelijkertijd de druk op de planeet moeten halveren om die negen miljard mensen in 2050 duurzaam te voeden. Met onze missie Feeding the Future kunnen we hier een bijdrage aan leveren. We leveren diervoeding die leidt tot de beste prestaties, niet alleen voor de dieren, maar ook voor de boer. Dat is waardecreatie in onderlinge samenhang.’  

‘Dat betekent ook dat je in governance en rapportages een goede onderlinge samenhang moet hebben. Sinds 2000 hebben we een duurzaamheidsverslag, in 2012 is dat geïntegreerd in ons jaarverslag. Naast het audit committee hebben we sinds 2009 ook een sustainability committee, dat ervoor zorgt dat duurzaamheid goed is ingebed in de onderneming. Voor de top van de onderneming zijn er naast financiële ook sustainability-doelstellingen. Een ervan is de reductie van de CO2- uitstoot in ons bedrijf met 50 procent in 2015 (vanaf 2009).’

U noemde eerder het project Unite als strategisch initiatief. Waar staat Unite voor?
‘Unite is gestart in 2010. In dat jaar hebben we Rebalancing for Growth afgerond, waardoor de nadruk op diervoeding en visvoer kwam te liggen. We zijn in de bedrijfsprocessen veel homogener geworden. Tegen die achtergrond was het voor de hand liggend om te vragen: kunnen we onze bedrijfsprocessen door heel Nutreco standaardiseren en ook selectief optimaliseren? Die beslissing is in 2010 genomen.‘

‘Er is een ontwerp voor gemaakt hoe de processen eruit moeten zien, dat is geconstrueerd en wordt nu uitgerold. Unite moet aan het eind leiden tot gestandaardiseerde processen en wereldwijd beter te vergelijken managementinformatie. Daar komt een wereldwijd aangestuurde master data managementorganisatie onder, en op het laagste niveau een ERP-systeem.’
__________________________________________________________________________________

Volg de training de Controller als Businesspartner
Wilt u als controller doorgroeien? De beste controllers vervullen hun rol als inhoudelijk vakman, bekwaam adviseur, begeleider & coach. In deze training krijgt u inzicht in de stappen die nodig zijn om een onmisbare businesspartner te worden. Meld u hier aan.
__________________________________________________________________________________

‘Ambition 2016 wordt mogelijk gemaakt door een aantal strategische initiatieven die te maken hebben met innovatie, maar ook met het project Unite. Het is dan ook de basis voor een betere business performance, die moet komen uit een snellere integratie van overgenomen bedrijven, een verbeterde pricing van onze producten en een gerichtere inkoop van diverse diensten en producten. Uiteindelijk moet het een hele serie businessvoordelen gaan brengen. Het is een alles overkoepelend plan, maar gericht op die processen die binnen Nutreco het meest op elkaar lijken, en dat zijn financiële processen, supply chain en verkoop en inkoop. De ambitie is om het wereldwijd uit te rollen.’

Hoe verloopt het proces?
‘Dat gaat goed. De eerste stap was het ontwerp. Dat is vooral samen met de business begrijpen hoe we deze processen het beste kunnen inrichten en welke managementinformatie daarbij hoort. Daarna is het wat meer technisch-inhoudelijk geworden, het construeren van die gestandaardiseerde oplossingen, en nu gaan we terug naar de business om het uit te rollen.’

‘Het allerbelangrijkste is ervoor zorgen dat we het volle gebruik krijgen van Unite en dat we de volle business-benefits gaan realiseren. Verandermanagement, ervoor zorgen dat mensen conform de nieuwe processen gaan werken, zodat die uiteindelijk de beoogde bedrijfsvoordelen opleveren, is de grootste uitdaging. We hebben het conceptontwerp in de hele wereld met Nutreco-medewerkers getest, er heeft een validatieronde plaatsgevonden en daarna is de hele constructie gestart. Het is een ontwerp waar best practices een belangrijk onderdeel van vormen, maar er is ook tijd en energie gestoken in goed valideren met de business, zodat er voldoende draagvlak is voor die procesinrichtingen.’

Valt IT onder finance?
‘IT valt onder finance, maar Unite is geen IT-project, maar een businessproject. Toen ik bij Nutreco begon, was ik degene die het project leidde. Deze rol is daarna overgegaan naar een andere medewerker in mijn team, die overigens niet uit de IT komt. Er is wel een nadrukkelijke betrokkenheid tussen IT en de business en daaraan geven we invulling via zogenaamde business proces owners, die het gezicht zijn van dat bedrijfsproces. Naar mijn idee is de valkuil van dit soort projecten dat ze enkel gezien worden als IT-initiatief. Maar het is heel belangrijk dat ze beschouwd en uitgevoerd worden als bedrijfsprojecten.’

Hoe is Nutreco gestructureerd, is het een decentraal of centraal aangestuurde organisatie?
‘In de oorsprong van Nutreco hebben er flink veel lokale acquisities plaatsgevonden. Mettertijd is er op een aantal onderwerpen meer centrale sturing gekomen. Voorbeelden daarvan zijn Unite of de Application and Solution Centers. Aan de andere kant koesteren we de lokale relaties met de klanten. Je wilt zo dicht mogelijk bij de markt zijn. We hebben een centrale aansturing op een aantal gebieden, zoals procurement, dat we de laatste jaren steeds meer profiel hebben gegeven. Het is geen dogma centraal of decentraal, het hangt af van de bedrijfsprocessen.’

Hoe blijft u in control met deze groei?
‘Ik denk dat het begint met de definitie van het speelveld waarbinnen werkmaatschappijen optreden. Dan praat je over strategie, de ondernemingswaarden en wat heel belangrijk is: the tone at the top. Wat draagt de raad van bestuur uit in woorden en daden? Daar hoort voorbeeldgedrag bij en ook een policy framework, dat niet vrijwillig is, maar verplicht en waarbinnen moet worden gewerkt. Daarnaast hebben we een code of ethics waarvan we niet naïef veronderstellen dat iedereen een stuk papier meteen begrijpt, maar waarmee we de wereld over reizen om via workshops met betrokkenen in gesprek te gaan.’

‘De voornaamste uitnodiging is: zorg dat je die code of ethics begrijpt, maar accepteer ook dat er dilemma’s zijn en bespreek die met je leidinggevende. Het is belangrijk dat er een goede dialoog over ontstaat. En binnen het framework is ook een sterk finance-proces met sterke mensen nodig, die zorgen dat het governance/risk- en compliancehuis staat. Tot slot heb je dan nog een onafhankelijke assurance of alles werkt via de interne en externe accountants. Door dit samenspel moeten we er vertrouwen in krijgen dat overal conform de Nutreco-aanpak wordt gewerkt. Dat is in sommige landen soms lastig, maar we hebben al jarenlang ervaring in die landen. We lopen niet weg van het feit dat het lastig is, als het maar op tafel komt en besproken wordt.’

Hoe ziet u de toekomst?
‘De toekomst op de lange termijn heeft voor Nutreco alles te maken met onze missie Feeding the Future. Dat maakt ook dat wij, zoals sommige investeerders het noemen, in een megatrend-industrie acteren. Onze strategie helpt ons daarbij en geeft richting en ambitie. We zijn onderdeel van een groei-industrie. De wereldbevolking neemt toe en woont steeds meer in steden. Door grotere welvaart stappen steeds meer mensen over op een westers voedingspatroon. Al die factoren leiden tot meer vraag naar vlees en vis, en daardoor tot meer vraag naar diervoeding en visvoer. Aan die vraag komen we tegemoet met innovatieve en duurzame voeroplossingen.’

‘Tegen deze achtergrond organiseert Nutreco jaarlijks de internationale conferenties AgriVision of AquaVision. Michael Porter zal eind juni in Noordwijk tijdens de AgriVision 2013 spreken over het onderwerp shared value creation. We hebben 2016 als mijlpaal neergezet en we zijn ervan overtuigd dat de strategie ons goed past. We zitten nu voornamelijk op het uitvoeren, het executeren. CFO’s moeten zich realiseren dat waarde meer is dan alleen datgene wat je terugziet in de balans en de winst-en-verliesrekening. Het gaat om waardecreatie in onderlinge samenhang, wat overigens ook tot uitdrukking komt in de naam Nutreco: Nutrition (voeroplossingen), Economy (van onze klanten en aandeelhouders) en Ecology (duurzaamheid).’

Gosse Boon (1959) heeft de Nederlandse nationaliteit. Op 1 april 2011 werd hij benoemd tot lid van de raad van bestuur van Nutreco en op 26 september 2011 volgde zijn benoeming tot CFO. Gosse Boon begon in 1983 bij Unilever. Daar heeft hij uitgebreide ervaring opgedaan met de financiële aansturing in een internationale onderneming, alsmede met supply chain-management en inkoop. Van 2000 tot 2004 was hij algemeen directeur/CEO van Johnson Diversey Nederland, een onderneming die ontstond uit een afsplitsing van Unilever. In de periode 2006-2009 is hij werkzaam geweest als CFO van de Van Gansewinkel Groep, die in 2007 ontstond uit de fusie tussen Afvalverwerking Rijnmond en Van Gansewinkel. In juni 2010 trad hij bij Nutreco in dienst als programmamanager van het project Unite.