Goede bedrijfsinformatie legt risico’s en kansen bloot

Om het risico van oninbare vorderingen of onafgedekte voorfinancieringen te voorkomen dienen bedrijven goed te weten met wie ze in zee gaan. Nieuwe wet- en regelgeving beschermt echter de privacy van de particuliere klant. Hoe kunnen ondernemingen hier mee omgaan? En hoe kunnen ze profiteren van de opkomst van big data die bedrijfsinformatie steeds goedkoper maakt?

Grote organisaties hebben hun bedrijfsinformatie vaak goed op orde en selecteren aan de poort met wie zij zaken willen doen. Een grote groep daaronder is juist in tijden van crisis minder kritisch op zakenpartners en zet de deuren wijd open, met alle risico’s van dien. Voor deze bedrijven is er nog een wereld te winnen, zeker nu de prijs van kritische bedrijfsinformatie dankzij big data naar beneden gaat.

Volgens Maarten Pieter Remmen, directeur van EDR Credit Services, een onderdeel van DAS, analyseren grote bedrijven alle beschikbare rapporten en jaarstukken om trends te ontdekken. Daarnaast maken ze ook gebruik van andere informatie, zoals rapporten van analisten en artikelen uit de media, om een weloverwogen afweging te maken. Dat laatste is niet altijd eenvoudig. Er is volgens Remmen een grote groep bedrijven, vooral in het MKB, waarover de komende jaren steeds minder bekend zal worden, doordat de deponeringsplicht verandert. 

“Voor micro-instellingen met minder dan 10 fte’s of een omzet van minder dan een miljoen euro komt de deponeringsplicht te vervallen. Ze hebben nu al de vrijheid om zelf te bepalen wat ze wel en niet in de gedeponeerde stukken zetten. Rating agencies kunnen goed werken op basis van winst- en verliescijfers, maar als die niet of slechts gedeeltelijk aanwezig zijn, zullen ze op andere informatie moeten terugvallen. Dan wordt er gekeken naar het privéleven van de bestuurder of aandeelhouders. Hoe iemand privé is, straalt vaak af op zijn manier van zakendoen.” 

Hiervoor wordt gebruikgemaakt van de grote consumentendatabase van EDR. “Op het moment dat iemand een faillissement op zijn naam heeft staan of in de schuldsanering heeft gezeten en vervolgens nog maar heel kort met een bedrijf bezig is, vragen wij ons af of je die persoon krediet moet geven. Dat afwijzen gebeurt niet zomaar, onze klant wil meestal dat we met behulp van data ook statistisch bewijzen dat deze persoon echt een risico is voor de toekomst.”

De komende jaren zal door de opkomst van big data en steeds meer gedeelde informatie de prijs van bedrijfsinformatie enorm naar beneden gaan, volgens Charles Staats, lid van de directie van DAS. “In het verleden werden de jaarstukken door mensen geanalyseerd, nu is dat geautomatiseerd. Je ziet nieuwe spelers die de technologie hebben om rapportages te maken tegen een ander kostenniveau. Je ziet ook dat data veel breder beschikbaar worden in het mkb.” Een toenemend aantal bedrijven zet met gebruikmaking van de technische mogelijkheden zelf een systeem op om klanten te screenen, maar het is volgens Remmen de combinatie van data van verschillende partijen die de oplossing veel beter maakt. “Voor het maken van een scorecard voor een incassoproces zijn gegevens van alleen het incassobedrijf niet voldoende. Je moet er een bron bij aansluiten die allesomvattend is en heel veel data-elementen bestrijkt. Dan krijg je een veel beter en sterker model met een hogere voorspellende waarde. De inkoop van data wordt steeds goedkoper, maar je onderscheidt je door het voorspellende model dat je bouwt.” 

 

 

Volgens Staats zijn het vooral ondernemers in het midden- en kleinbedrijf die in tijden van crisis de deur meer openzetten in plaats van kritisch naar hun klanten te kijken. Zij lopen daarmee extra risico’s. “In het kleinbedrijf zijn de bedragen vaak klein, maar zijn de consequenties als het misgaat groot.” Voor bedrijven die zich richten op de consumentenmarkt is het vaak lastig te voorspellen waar zich betalingsproblemen zullen voordoen. “In de crisis zag je vooral dat tweeverdieners met een koophuis in de problemen kwamen, bijvoorbeeld door ontslag. Dezelfde ontwikkeling doet zich voor aan de bedrijvenkant. Bedrijven zijn vaak verrast als de betaling van een trouwe zakenpartner plotseling uitblijft. Zij zitten snel in lastig vaarwater.” 

De vraag dringt zich op of de problemen bij Imtech met zo’n controle naar voren zouden zijn gekomen. “Met een simpele controle op jaarstukken lukt dat niet”, stelt Remmen. “Maar er zijn wel zaken waar je met een bepaalde methodiek seintjes op krijgt en waar je met een analist naar moet kijken.” Veel controle gebeurt op basis van de jaarrekening, iets wat volgens Remmen vrij archaïsch is. Er zijn andere modellen en informatiebronnen beschikbaar.

In de hele discussie over het gebruik van bedrijfsinformatie om risico’s te beperken merkt Staats op dat bedrijven de zaak ook van de andere kant kunnen benaderen door die informatie te gebruiken om de juiste klant voor het bedrijf binnen te halen. Remmen noemt een andere belangrijke dimensie, namelijk die van de retentie. “Je ziet vaak dat zwakke broeders in het bedrijfsleven of op consumentenniveau heel korte klantcontacten hebben. Als je iemand drie jaar als klant moet hebben om een terugverdienmodel te creëren en hij is al na een jaar weg, heb je een probleem. Hij mag dan in dat jaar wel betaald hebben, maar als hij stopt, houd je een portefeuille met risico over, want de dienstverlening voor de rest van de portefeuille loopt gewoon door. Je moet niet alleen de kredietwaardigheid checken, maar ook of iemand lang klant blijft. Nog veel belangrijker is het om te weten wie je goede klanten zijn. Daar wordt te weinig op gefocust. Alles wordt aangevlogen vanuit risico’s in plaats van kansen. Het gaat erom dat je een gezonde portefeuille binnenhaalt.” 

 

 

Hoewel de toekomst van bedrijfsinformatie er rooskleurig uitziet, zullen leveranciers en verwerkers van bedrijfsinformatie rekening moeten houden met extra risico’s als gevolg van nieuwe wet- en regelgeving. Ook gaan er beperkingen komen in het gebruik van data. Remmen: “De consument moet nog nadrukkelijker dan nu het geval is toestemming geven voor wat er met zijn data gebeurt. Dat betekent dat grote bedrijven die nu bijvoorbeeld betaalgegevens met elkaar delen, daar echt goed naar moeten kijken. Ze moeten oppassen dat daar geen data tussen zitten die naar de consument te herleiden zijn, want hiermee riskeren ze een hoge boete. Je hebt het dan over risico’s en dat is iets wat thuishoort bij de CFO.” 

De boetes kunnen volgens de Europese Privacy Verordening die rond 2017 zal ingaan, oplopen tot 100 miljoen euro of 5 procent van de globale concernomzet. “Heb je als CFO niet in beeld dat je marketingafdeling voor een actie verkeerde data gebruikt, dan heb je een probleem”, stelt Staats. “Je krijgt wel eerst een waarschuwing en de kans om het te herstellen. Deze regels gelden voor ieder bedrijf dat data van consumenten aanhoudt. Processen zullen anders moeten ingeregeld. Daar moet je capaciteit voor vrijmaken. Er komt een heel ander systeem en een meldingsplicht. Als je het vermoeden hebt dat er een datalek is, moet je dat direct bij de instanties melden. Ook als er bijvoorbeeld een laptop verdwijnt.” 

In de toekomst gaan we volgens Remmen toe naar een situatie waarin je identiteit op internet een vaststaand gegeven is en dat er een bepaalde standaard komt voor je kredietrisico. “Dat is in de VS al volkomen normaal. Daar leer je dat je als achttienjarige een lening moet nemen, zodat je kredietstatus opgebouwd kan worden. Dat scheelt je veel tijd en moeite op het moment dat je een hypotheek wilt hebben. Daar gaan we in de interneteconomie naartoe.”