Gevolgen zelfrijdende auto’s voor verzekeraars

De test is een initiatief van verzekeringsmakelaar en risico-adviseur Aon en de strategische partners Business Lease Nederland, RoyalHaskoningDHV en Prodrive Training die hiermee de invoer van zelfrijdende technieken willen versnellen. De test is zonder noemenswaardige problemen verlopen en zet daarmee de deur open naar een bredere introductie van uiteindelijk volledig zelfrijdende voertuigen.

De eerste bevindingen zijn dat de pelotons met name stabiel bleven op het gedeelte van de A2 waar trajectcontrole voor 100 km/u geldt. Bestuurders konden hier op grote gedeelten vertrouwen op hun voorganger. Het overige verkeer reed hier gelijk op met de pelotons, waardoor er minder onderbrekingen waren door invoegend verkeer dan bij het gedeelte waar 120 km/u gereden mocht worden en geen trajectcontrole geldt. Pelotons die onderbroken werden, herstelden zich in enkele tientallen seconden.

Enkele bestuurders remden toch ook nog zelf, alvorens de automatische remfunctie af te wachten. “Gewenning speelt daarin nog een rol,” zegt Peter Morsink, senior adviseur Mobiliteit / verkeersveiligheid bij RoyalHaskoninDHV. “We merkten dat enkele bestuurders nog moesten wennen aan het feit dat ze de controle uit handen konden geven.”

Enkele bestuurders gaven aan het rijden makkelijk en zelfs saai te vinden. “Hierin schuilt het gevaar van onderschatting. Totdat de technologie een stap verder is, moet de bestuurder alert zijn en beseffen dat de auto’s nog niet volledig automatisch rijden.” De verschillende partners zetten de bevindingen op een rij en publiceren over enkele weken de eindconclusies. De eerste stap is om meer kennis en bekendheid te krijgen over wat nu al mogelijk is en hoe bestuurders daarmee het beste om kunnen gaan. De voordelen op het gebied van veiligheid en comfort zijn er. Door meer kennis te delen en het bewustzijn te vergroten, zal dit breder worden erkend.

De techniek van zelfrijdende auto’s heeft de wetgeving en de verzekeringsmarkt ingehaald. Om de weg vrij te maken voor een veilige introductie van zelfrijdende auto’s, moeten verzekeraars en wetgevers snel aan de slag. De laatste belemmeringen liggen voornamelijk op het gebied van Europese wet- en (privacy)regelgeving, aansprakelijkheid en verzekerbaarheid, zo stelt Aon. Ook werkgevers kunnen met hun leasebeleid een grote rol spelen om het gebruik van zelfrijdende auto’s te stimuleren.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft het initiatief genomen om op 14 april met Europese ministers te spreken over ‘connected driving’ en ‘automated driving’ en de benodigde Europese aanpak. Minister Schulz heeft ervoor gezorgd dat de structurele doorontwikkeling van zelfrijdende auto’s nu voor het eerst op de Europese politieke agenda is gezet.

Ruim vijftig showroomauto’s van onder meer BMW, Hyundai, Mercedes, Tesla, Toyota, Volkswagen en Volvo reden eerder vandaag in treintjes van zes over de A2. Daarbij bepaalden de auto’s zelfstandig hun snelheid en de afstand tot hun voorligger. Getest werd hoe de voertuigen reageerden in verschillende situaties op de openbare weg, bijvoorbeeld als een reeks voertuigen met automatische cruise control wordt onderbroken of als de bestuurder ineens hard moet remmen. Ook de reactie van andere weggebruikers op deze auto’s is onderzocht evenals de reactie van de bestuurders en inzittenden van de deelnemende auto’s.

De test op de A2 wordt de komende weken door Aon en zijn partners Royal HaskoningDHV, Business Lease Nederland en Prodrive Training geanalyseerd en gedeeld met het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

De test laat zien dat er technisch veel meer mogelijk is dan waar autobezitters zich bewust van zijn. De huidige generatie auto’s neemt al veel rijfuncties van de bestuurder over. Filerijden, zelfstandig inhalen en apps die de auto zelfstandig laten inparkeren, zijn niet alleen meer voorbehouden aan het premium autosegment.

Belemmeringen voor een bredere introductie van zelfrijdende technieken zitten niet zozeer in de techniek, maar in wetgeving en verzekerbaarheid. In de praktijk is er nog weinig bekend over wie aansprakelijk is bij een ongeluk met een zelfrijdende auto en hoe de voertuigen verzekerd kunnen worden. Ook ontbreekt het aan eenduidige internationale wet- en regelgeving.

“De zelfrijdende auto biedt in potentie veel voordelen,” zegt Evert-Jeen van der Meer, Industry Director Automotive bij Aon Risk Solutions en initiatiefnemer van de test. Hij wijst erop dat meer dan 90% van de ongelukken veroorzaakt wordt door menselijk falen. “Als de auto steeds meer functies overneemt, leidt dat tot minder ongevallen en minder files, mits de bestuurder is geleerd om de systemen op de juiste wijze te gebruiken.” Van der Meer wijst erop dat ruim 70% van de bestuurders de systemen niet of niet op de juiste manier gebruikt, waardoor een verbeterd veiligheidspotentieel onnodig onbenut blijft.

Voor het zover is, zijn er nog een aantal hobbels te nemen, zegt Van der Meer. Zo zijn verzekeraars nog veelal zoekende naar hun rol. “De premie-inkomsten gaan op lange termijn omlaag. Tegelijkertijd kunnen verzekeraars een belangrijke rol spelen bij de introductie van de zelfrijdende auto. Bijvoorbeeld door auto’s te voorzien van een zwarte doos. Die geeft inzicht in de impact van zelfrijdende functies op het aantal schademeldingen, maar helpt ook om te analyseren waardoor een ongeluk is ontstaan en op wie de schade verhaald kan worden. Dat is weer een voordeel voor verzekeraars.”

Tot slot wijst van der Meer op de rol die werkgevers kunnen spelen. “Nederland heeft één miljoen zakelijke rijders. Als zij allemaal een auto met zelfrijdende functies kiezen, gaat de verkeersveiligheid fors omhoog. Werknemers kiezen echter vooral met hun portemonnee. Werkgevers kunnen de ontwikkeling bevorderen door auto’s met zelfrijdende functies te stimuleren.”