Genomineerd voor controller van het jaar 2004: Dennis de Vreede (Rockwell Automation)

Ontmoet deze controller en 100derden andere op het komende Jaarcongres Controlling. Meldt u nu aan!

‘Zullen we eerst een kopje koffie halen?’ We lopen de trap op, ‘want boven is de koffie veel lekkerder’. Dennis de Vreede tapt niet alleen een overheerlijk kopje koffie, maar ook een bekertje water. ‘Dat doe ik bij elk kopje koffie dat ik drink. Dat houdt me een beetje in evenwicht.’ Naarmate de tijd verstrijkt blijkt steeds sterker dat die laatste opmerking heel toepasselijk is voor zijn manier van werken en denken.

Juist evenwichtigheid en integriteit zijn volgens De Vreede eigenschappen die sterk ontwikkeld moeten zijn om een goede controller te zijn. Een controller moet volgens De Vreede ‘niet teveel met de business meegaan’. ‘Je moet vooral integer en het financiële geweten van de organisatie zijn.

De trend van de laatste tien jaar, waarbij controllers steeds meer op de ‘driver’s seat’ plaatsnemen, is gevaarlijk. Dat zie je onder andere aan Enron en Ahold.’ Een controller of CFO moet volgens De Vreede niet te ver meegaan in de expansiedrift van de CEO, maar het belang van de aandeelhouders beschermen. ‘Je moet een rechte ruggengraat hebben om tegen je baas te zeggen: tot hier en niet verder. Integriteit is het key-word.’

Tegelijkertijd beseft hij dat een brede expertisebasis en een stevige opleiding de basis vormen. ‘Je moet vooral dé financiële expert zijn en meer thuis zijn in de technische details dan de CFO.’ De Vreede vertelt dat hij zowel zakelijk als privé regelmatig reist. ‘Dat probeer ik ook zoveel mogelijk te doen. Ik vind het niet alleen erg leuk, je krijgt er ook een breed referentiekader van.’

De Vreede, geboren in Den Haag, opgegroeid in Rijswijk en al weer enige tijd woonachtig in de Amsterdamse Jordaan, durft gerust te zeggen dat hij een ‘zeer brede algemene kennis’ heeft. ‘Ik ben leergierig in de brede zin van het woord. Ik heb veel interesses buiten het financiële vakgebied.’ Daarom leest hij veel kranten en wetenschappelijke en minder wetenschappelijke bladen. Volgens De Vreede, die als kind altijd archeoloog wilde worden tot hij besefte dat hij daar ‘niet veel centjes’ mee zou verdienen, vormt brede algemene kennis een belangrijke toegevoegde waarde voor een controller. Met de ’tunnelvisie’ die sommige controllers wordt toegedicht, kun je volgens hem geen volwaardige partner zijn van de general manager of CEO.

Balen
De Vreede heeft meteen al zijn kwaliteiten moeten inzetten toen hij een kleine twee jaar geleden bij Rockwell Automation aan de slag ging. Er moest namelijk heel veel gebeuren. De Vreede moest orde scheppen in een onrustige periode. In Europa waren alle ‘warehouses’ geconsolideerd en werd een ‘Principaal-Commissionaire’-structuur opgezet. Tegelijkertijd kregen alle landen te maken met een nieuw ERP systeem, vonden er wisselingen in de top plaats en werd de euro ingevoerd.

Vanuit het Europese Shared Service Center maakte De Vreede in deze chaotische situatie meteen duidelijk wie hij was. Aan het einde van zijn eerste kwartaal gaf hij te kennen dat deze situatie direct drastisch moest worden aangepakt en wel op zijn manier. De CFO van Rockwell wist niet wat hij hoorde en kwam over vanuit Amerika. Maar De Vreede hield zijn rug recht en bleef bij zijn besluit. Hij besloot te blijven en bepaalde een nieuwe strategie, waarbij hij carte blanche kreeg en gebruik heeft maakte van additionele mensen van het hoofdkantoor en externe interim-krachten.

De nieuwe strategie, waarbij veel moest worden opgeschoond, deed zijn werk. ‘We hebben keihard gewerkt met het hele team. De externe accountants, die de controle uitvoerden, zetten hun handtekening. Intern heb ik die ook gezet.’ Daarna kregen De Vreede en zijn team de smaak te pakken. ‘Er werd een vertrouwensrelatie opgebouwd met de accountants. Ik ben altijd eerlijk geweest en onze accountant kon mijn integriteit waarderen.’

Het tweede en derde kwartaal van 2003 werd een consultant in de arm geslagen om te helpen bij het in kaart brengen van alle financiële processen. Daarbij werd meteen rekening gehouden met de recente Sarbanes-Oxley wetgeving, hoewel dat toen eigenlijk nog maar net ‘in de pijpleiding’ zat, aldus De Vreede.

‘Maar de eerste jaarafsluiting in september 2003 was natuurlijk toch behoorlijk spannend. Daar kwamen we met vlag en wimpel doorheen en toen zijn we heel hard doorgegaan’, vertelt De Vreede enthousiast. In het vierde kwartaal werden de gaten tussen de procesbeschrijvingen en interne documentatie geïdentificeerd en aangevuld en tegelijkertijd procesverbeteringen doorgevoerd. Een behoorlijk intensieve klus, meent De Vreede, die zeker zeven maanden in beslag heeft genomen naast de dagelijkse gang van zaken. ‘Maar we moesten wel, omdat we in eerste instantie aan het einde van ons gebroken boekjaar – 30 september 2004 – moesten voldoen aan de richtlijnen van Sarbanes-Oxley’.

Toen kwam begin dit jaar het nieuws door dat de richtlijnen vijf maanden later van kracht zouden worden. ‘Daar baal ik oprecht van’, erkent De Vreede. ‘We hebben begin juli namelijk te horen gekregen van onze accountants dat we in principe voldoen aan de normen binnen onze regio.’ Aan de andere kant is de financial controller heel blij met wat hij en zijn team in korte tijd hebben klaargespeeld. ‘Onze aanpak in de EMEA regio met betrekking tot de voorbereiding op Sarbanes-Oxley wordt als best-in-class gebruikt door Rockwell. Ook de accountant erkent dat ze het tot nu toe nog niet beter hebben gezien. Bovendien hebben we met het team weten te bereiken dat de accountants dit boekjaar voor het eerst zijn overgegaan van een gegevensgerichte naar een systeemgerichte controleaanpak. Mijn creativiteit en inzicht hebben daarbij zeker een rol gespeeld en daar ben ik heel trots op.’

Één keer
Als hij over zijn werk praat, verwijst De Vreede vaak terug naar zijn functies in het verleden. Functies bij achtereenvolgens KPMG, Dresdner Kleinwort Benson en KPNQwest hebben hem gevormd tot wie hij professioneel gezien nu is. Bij KPMG werkte De Vreede laatstelijk als registeraccountant. Na een kort uitstapje bij een Londense investment bank keerde hij terug naar Nederland.

‘Toen ik in Engeland werkte, werd ik gebeld door mijn oude baas van KPMG met de vraag of ik interesse had in een uitdaging bij KPNQwest. En dat had ik.’ Zijn eerste baan als controller was een feit. De Vreede ontdekte een positieve trend in de beroepsgroep. ‘De hedendaagse controller moet veel meer dan voorheen zijn organisatie kunnen ruiken, kunnen proeven. Hij moet weten waar het bedrijf staat ten opzichte van de concurrentie.

Het beroep is daardoor veel interessanter geworden.’ Na niet meer dan een jaar als Finance Director Operations gewerkt te hebben, bekleedde hij bij KPNQwest de functie van vice president International Finance. Dat De Vreede niet meer werkzaam is bij KPNQwest, behoeft waarschijnlijk geen uitleg. ‘Ik heb daar tweeënhalf jaar lang erg hard gewerkt en was bezig met het doorvoeren van een sterke reorganisatie.’ Van de 120 mensen die de afdeling finance kende in het buitenland, mochten er niet meer dan 45 overblijven. ‘Ik was helaas nog niet helemaal klaar – van de 120 financials die in mijn team werkzaam waren, waren er nog 55 over – toen de tent omviel.’

In de zomer van 2002, toen KPNQwest ‘helemaal klaar’ was, mocht De Vreede met een klein team blijven om de curatoren en banken te helpen bij het afwikkelen van de zaken. ‘Ik heb heel veel geleerd van mijn tijd bij KPNQwest.’ De Vreede maakte achtereenvolgens de oprichting, de beursgang, grote overnames en het faillissement van het bedrijf mee. ‘Dat overkomt je maar één keer in je leven.’

Daarna was het tijd voor een sabatical. Die duurde echter niet meer dan zes weken, omdat De Vreede door een recruiter was benaderd om bij Rockwell Automation aan de slag te gaan. Inmiddels werkt De Vreede al weer een kleine twee jaar bij Rockwell Automation, beursgenoteerd in Amerika met meer dan 700 miljoen dollar omzet in de EMEA regio. De bijna 35-jarige De Vreede beseft terdege dat hij jong is voor de functie die hij uitoefent. ‘Ik ben hier in versneld tempo geraakt.

Bij KPNQwest heb ik snel promotie gemaakt en was ik ineens manager van een groot team.’ Dat hij telkens benaderd is om ergens aan de slag te gaan, is volgens De Vreede niet geheel toevallig. ‘Ik ben nooit bang geweest zonder werk te komen. Zoveel goede controllers zijn er niet’, zegt hij, terwijl hij moet lachen om zijn eigen arrogantie. ‘Je zou kunnen zeggen dat ik geluk heb, maar geluk dwing je ook weer voor een deel af. Je kunt veel sturen, zowel bewust als onbewust.’ De Vreede is blij met zijn baan, maar heeft nog genoeg ambities. ‘Volgende stappen zullen en moeten op financieel gebied worden genomen. Binnen Rockwell zijn er veel mogelijkheden en het zou toch erg mooi zijn als ik ooit CFO – of misschien zelfs wel CEO – zou kunnen worden van een beursgenoteerde club.’

Bier en bitterballen
Bij de komst naar zijn huidige werkgever bedong Dennis de Vreede dat hij ‘drie kerels’ van KPNQwest mocht meenemen. ‘Je kunt niet succesvol zijn zonder een team waar je op kunt vertrouwen. Je collega’s moeten aan een half woord genoeg hebben. Ik heb drie heel sterke collega’s meegenomen. Een daarvan werkt al tien jaar met mij.’ De Vreede is daarnaast blij met het feit dat zijn team van circa zestig mensen in Capelle aan den IJssel bestaat uit mensen van zestien verschillende nationaliteiten. ‘Dat is geweldig! We zijn een internationaal bedrijf en verlenen diensten in de gehele EMEA-regio. Daarom willen we zoveel mogelijk nationaliteiten in huis hebben.’

Dat het bedrijf internationaal georiënteerd is, blijkt even later nog eens, als hij – terwijl hij een tweede kopje koffie en een bekertje water – haalt, bekent: ‘Ik heb dit pak speciaal voor het interview aangetrokken.’ Rockwell Automation is een Amerikaans bedrijf en aan de in de Verenigde Staten gebruikelijke ‘casual friday’ ontbreekt het niet. De Vreede is bekend met de Amerikaanse zakenwereld. Hij kent de cultuur uit zijn tijd bij KPMG en schuwt het dan ook niet zijn mouwen op te stropen. ‘Ik ben gemiddeld zo’n zestig uur per week van huis.

In Milwaukee, waar het hoofdkantoor van Rockwell Automation is gevestigd, start de werkdag rond 15.00 uur Nederlandse tijd. Mailen en bellen gebeurt dan ook ’s middags en ’s avonds. Het gaat bij Amerikaanse bedrijven vaak om aanwezigheid, om shareholders value, je privé-leven telt nauwelijks.’ De Vreede ziet zichzelf als ‘een soort linking pin’. ‘Ik ben Nederlander, maar begrijp ook de Amerikaanse bedrijfscultuur. Deadlines mis je bijvoorbeeld dus niet. Als het moet, werk je ’s nachts door. Dat verlang ik ook van mijn mensen hier, niet zeuren, maar werken.’

Naar eigen inzicht is hij ‘streng doch rechtvaardig’. ‘Ik verlies de realiteit niet uit het oog. Ik zal niet snel zeggen: je mag niet op vakantie. Als je werk maar af is. Bovendien maken we ook veel lol’, verzekert hij. ‘De sfeer houd je leuk door een persoonlijk tintje te geven aan de organisatie. Mijn deur staat altijd open voor iedereen die problemen heeft of iets met me wil doorspreken.’ Om het team optimaal te laten functioneren en eenheid te creëren, is het volgens De Vreede van groot belang dat er af en toe plezier wordt gemaakt. Daarom neemt hij zijn collega’s ‘zeker één keer per kwartaal’ mee de kroeg in, waar hij ze trakteert op bier en Nederlandse bitterballen.

Door Dennis Mensink

Ontmoet deze controller en 100derden andere op het komende Jaarcongres Controlling. Meldt u nu aan!