‘There is no such thing as a free Picnic’

Onlangs haalde online supermarket Picnic € 600m op aan groeikapitaal. En Picnic was niet de enige die een forse kapitaalinjectie kon melden. Crisp haalde € 30m op. En de Duitse flitsbezorger Gorillas droeg € 810m groeigeld naar binnen.

De cornonapandemie heeft de groei van dit soort bedrijven fors versneld. Momentum! Daarbij is de ‘markt voor boodschappen’ in Europa € 1875 miljard groot. Schaal! Vandaar de stevig toenemende interesse van investeerders. Groei!

We zagen en zien een enorme verandering in consumentengedrag: gemak wordt belangrijker. Was dat al zo bij het online bestellen van boeken, kleding en schoenen, gadgets, etc. – het gebeurt nu ook bij de dagelijkse boodschappen (‘gezond, vers, lokaal’). Het online marktaandeel bij elektronica ligt al boven de 50% – voor boodschappen ligt dat nog onder de 10%. Een wereld te winnen. Investeerders denken dat de sector erg profijtelijk wordt als meer klanten online boodschappen gaan bestellen, en daar een gewoonte van gaan maken: méér bestellen, én herhalen.

Groei is duur. Picnic investeert fors in distributiecentra en robotica. Per centrum bedragen de investeringen zo’n ca. € 150m – € 200m. Dus zwarte cijfers zitten er voorlopig nog niet in. Ook niet bij ‘flitsbezorgers’, die investeren middels forse kortingsacties, flinke investeringen in bezorging, etc. De hoge, zekere kosten gaan voor de nog onzekere baat uit. Er is ‘no such thing as a free lunch’…

Verder gaat het een interessante dynamiek geven tussen traditionele supermarkten, online supermarkten, en de snel opkomende ‘flitsbezorgers’. Dat gaat het retail landschap fors veranderen. Zo zullen supermarkt filialen kleiner gaan worden. En door de ‘flitsbezorgers’ zullen klanten van Picnic naast gemak ook kortere levertijden verwachten. En ‘flitsbezorgers’ zullen – naast het aantal verkeersbewegingen – hun assortiment moeten gaan overdenken. Allianties en consolidatie liggen uiteindelijk voor de hand.

Al zal het geen ‘winner takes all’ zaak zijn – immers, de markt is enorm, en bestaat uit veel verschillende segmenten – een ‘shake out’ is op enige termijn wel te verwachten.

Picnic is in principe geen supermarkt – het is een techbedrijf; naast elektrische voertuigen en gerobotiseerde distributiecentra drijft het toenemend op software ontwikkelaars, en in het verlengde daarvan binnenkort ook op dataspecialisten. Dat geeft een ‘blurred’ waarde perspectief. Bij een verwachte jaaromzet over 2021 van € 1 miljard en met maatstaven ontleend aan de beurgenoteerde Britse concurrent Ocado zou Picnic ca. € 5 miljard waard zijn. Uiteindelijk stappen de investeerders weer uit – smakelijke voortzetting! Maar op wiens bordje ligt die ‘valuation’? De particuliere belegger – de ‘greater fool’?…!

En… wie gaat voor die waarde betalen…? De consument! Immers, als er straks slechts enkele overblijvers zijn, dan wordt het verliezen stapelen radicaal omgekeerd. En dat – over de rug van de consument – langs drie wegen: hogere minimum bestelbedragen, flink hogere vaste bezorgkosten, en hogere prijzen van producten. Terug naar de ‘oude supermarkt’ is niet meer mogelijk – die hebben al ingeteerd op omvang, service en assortiment.

Gemak komt met een prijs… ‘there is no such thing as a free picnic…’!

Door Leo van de Voort. Hij is bestuursadviseur bij Fuel for Living Strategies, voormalig directeur corporate finance Kempen & Co en auteur van het boek Vensters op waarde.