NGO; ‘Financiële sector vergroot risico’s op ontbossing’

Investeringen in sectoren met hoog ontbossingsrisico stijgen met 7%, kredietverlening neemt toe met ruim 10%. Dit stelt een studie in opdracht van Milieudefensie en andere organisaties. Volgens de milieu-organisatie speelt de financiële sector daar een rol in.

• Investeringen in ontbossingsrisicosectoren stijgen met 7%
• Rabobank zesde op lijst van financiers risicovolle projecten
• Vrijwillige duurzaamheidsafspraken blijken ineffectief tegen ontbossing

In 2023 is de financiering in sectoren met hoog ontbossingsrisico toegenomen tot bijna 53 miljard dollar, een stijging van ongeveer 5 miljard dollar ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze sectoren omvatten rundvlees, palmolie, papier/pulp, rubber, soja en hout. De toename in financiering is zorgwekkend, gezien de impact die deze sectoren hebben op ontbossing, met name in regenwoudgebieden.

Vrijwillige duurzaamheidsafspraken blijken ineffectief

De onderzoekers constateren dat vrijwillige duurzaamheidsafspraken geen merkbaar effect hebben gehad op het beperken van schadelijke financiële stromen. Er is een groeiende kloof tussen de voornemens van financiële instellingen en hun daadwerkelijke acties. Dit roept vragen op over de effectiviteit van zelfregulering in de financiële sector met betrekking tot duurzaamheidskwesties.

Braziliaanse banken koploper, rabobank op zesde plaats

Braziliaanse banken, met Banco do Brasil als grootste speler, hebben de grootste bedragen uitgeleend in sectoren die als riskant zijn aangemerkt. Rabobank wordt de onderzoekers op de zesde geplaats met 8 miljard dollar aan uitstaande leningen. De bank geeft aan niet gelukkig te zijn met deze positie, maar benadrukt dat weglopen van het probleem door afscheid te nemen van klanten het ontbossingsprobleem niet zou oplossen.

Pensioenfonds zorg en welzijn onder top investeerders

Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PfZW) staat op de zesde plaats van investeerders in riskante sectoren. Het fonds stelt alles in het werk te stellen om ontbossingsrisico’s te minimaliseren, onder andere door het gebruik van satellietdata en het aanspreken van bedrijven. PfZW meldt recent tientallen bedrijven te hebben verkocht vanwege onvoldoende aandacht voor ontbossing.

Impact op biodiversiteit en klimaat

De toenemende investeringen in sectoren met hoog ontbossingsrisico hebben verstrekkende gevolgen voor de biodiversiteit en het klimaat. Ontbossing draagt significant bij aan de klimaatcrisis en het verlies van biodiversiteit. De financiële sector speelt hierin een cruciale rol door het faciliteren van activiteiten die leiden tot ontbossing.

Oproep tot strengere regelgeving

Milieudefensie roept de Nederlandse regering op om strengere regels in te voeren die de financiering van ontbossing en mensenrechenschendingen door Nederlandse financiële instellingen aan banden leggen. Dit omvat het pleiten voor regels voor de financiële sector in de EU anti-ontbossingwet en het invoeren van een nationale wet voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO), inclusief een klimaatplicht voor bedrijven en financiële instellingen.

Aanbevelingen voor financiële instellingen

Milieudefensie doet ook aanbevelingen aan Nederlandse financiële instellingen
– Rigoureuze due diligence uitvoeren voor bedrijven in sectoren met hoog ontbossingsrisico
– Financiering beëindigen van bedrijven waar ontbossingsrisico’s niet voorkomen kunnen worden
– Transparant rapporteren over genomen maatregelen en resultaten
– Financiering inzetten als hefboom voor de transitie naar duurzame landbouwsystemen

Internationale context

De publicatie van dit rapport komt enkele dagen voor de VN-top over biodiversiteit in Colombia. Deze timing onderstreept het belang van het adresseren van de rol van de financiële sector in het behoud van biodiversiteit op internationaal niveau.

De Nederlandsche Bank (DNB) waarschuwt ook voor de risico’s van biodiversiteitsverlies voor de financiële sector[8]. Dit toont aan dat niet alleen klimaatverandering, maar ook biodiversiteitsverlies materiële risico’s met zich meebrengt voor financiële instellingen.