Financieel bestuur pensioenfonds moet snel veranderen

“Solvabiliteit is weliswaar van belang, maar het financieel bestuur van pensioenfondsen is veel breder dan dat”, constateert Edward Snieder van KPMG. Snieder: “Het financieel bestuur is bovendien een continu proces. Met de huidige systematiek van dekkingsgraden en het eventueel moeten opstellen van herstelplannen worden de fondsen teveel beïnvloed pas te acteren als er een situatie van onderdekking ontstaat. Gegeven de recente ontwikkelingen in de financiële markten, is het dan ook de hoogste tijd om het financieel bestuur bij de fondsen kritisch tegen het licht te houden”.

Snieder pleit dan ook voor een systeem waar zowel elementen van solvabiliteit, liquiditeit, cashflow prognoses en continuiteitsanalyses in een veel hogere mate van frequentie deel van uitmaken. Snieder: “Daarnaast moet het systeem worden aangevuld met belangrijke risicomanagement informatie en fondsspecifieke elementen.

Bovendien moet veel meer dan nu het geval is geïntegreerd vanuit een financieel, risicomanagement, compliance, en kwaliteitsperspectief naar het financieel bestuur worden gekeken. Dat betekent onder meer dat het management sneller dan nu moet kunnen beschikken over de noodzakelijke informatie van haar dienstverleners.

Niet alleen informatie over dekkingsgraden, maar ook over de wijze waarop de belangrijkste risico’s worden beheerst en de mate waarin de uitvoeringsactiviteiten conform de afgesproken kwaliteitsindicatoren worden verricht. Alleen op die manier is het mogelijk het fonds financieel adequaat te besturen”.  

Alleen sturen op solvabiliteit en daarmee de dekkingsgraad getuigt volgens Snieder niet alleen van kortzichtigheid, het is de afgelopen jaren ook zeer volatiel gebleken. Snieder: “Eind vorig jaar lag de dekkingsgraad van alle Nederlandse pensioenfondsen gezamenlijk op zo’n 144%. Door de kredietcrisis is de dekkingsgraad in korte tijd echter aanmerkelijk gedaald. Eind juni was de dekkingsgraad nog maar 136% en werden de kansen op een indexatie van pensioentoezeggingen eind 2008 al kleiner. 

De in september en november sterk gedaalde aandelenkoersen in combinatie met een dalende rente hadden vervolgens een nog groter effect op de dekkingsgraad van Nederlandse pensioenfondsen. De dekkingsgraad geeft dan ook eerder een beeld van veranderingen op de financiële markten dan van de financiële gezondheid van de pensioenfondsen. Een gezonde dekkingsgraad betekent dan ook niet altijd dat het goed gaat met het pensioenfonds. Het wordt dan ook tijd voor een breder en meer geïntegreerd besturingsmechanisme dat flexibel is en meer dan nu het geval is rekening houdt met de individuele kenmerken van een fonds.”