“Het gaat bij ‘belasting excessieve lening’ vooral om de DGA”

De nieuwe belasting op excessieve leningen van de eigen vennootschap roept juridische twijfels op, met name over de vraag of deze in strijd is met het Europees eigendomsrecht. Deze belasting, die geldt voor directeur-grootaandeelhouders (dga’s) en andere aanmerkelijkbelanghouders, belast leningen van meer dan €500.000 alsof het winsten of dividenden zijn, en dus als inkomen. Fiscaal voordeliger lenen van de eigen bv werd vaak gebruikt om belastinguitstel te realiseren, maar de overheid wil dit ontmoedigen. In totaal zouden deze dga’s en andere belanghebbenden gezamenlijk voor ongeveer €65 miljard bij hun eigen vennootschappen in het krijt staan.

Bezwaar maken

Belastingadviseurs raden hun klanten aan om bezwaar te maken tegen deze nieuwe heffing. Ze stellen dat de heffing strijdig kan zijn met het Europees recht, omdat het draagkrachtbeginsel wordt genegeerd. Wanneer iemand een lening aangaat, is dit volgens hen geen toename van inkomen, omdat er geen directe financiële winst is. De betalingen voor rente en aflossing maken de leningen niet vergelijkbaar met winsten. Ook het ontbreken van een overgangsregeling voor bestaande schulden wordt bekritiseerd, wat een inbreuk op het eigendomsrecht zou kunnen betekenen. De Raad van State had eerder al vraagtekens gezet bij het ontbreken van een uitzondering voor bestaande leningen. Gewacht wordt nu op een uitspraak van de Hoge Raad.

Reden voor FM.nl om daarover enkele vragen te stellen aan mr. Dennis Heijmink. Hij is register belastingadviseur Duijd fiscalisten B.V. en geeft tevens regelmatig les in belastingzaken.

1. FM.nl: Welke groep komt in aanmerking om bezwaar te maken?

Dennis Heijmink: “Er is geen gradatie in kanshebbers die bezwaar maken. Indien een deel van je schuld excessief is, dan heb je op 31 december 2023 een fictieve heffing gehad. Het standpunt van de bezwaarmakende fiscalisten is dat deze heffing in strijd is met het ongestoord recht op eigendom.”

2. FM.nl: Welke stappen moet men zetten in het geval men bezwaar wil maken?

Dennis Heijmink: “Zodra de aanslag definitief is, is het pas mogelijk bezwaar te maken. De termijn daar voor is zes weken. Het is wel belangrijk die deadline niet te missen. Inhoudelijk kun je aansluiten bij de modelbezwaarschriften van het register belastingadviseurs.”

3. FM.nl: Wat is uw visie op het maken van bezwaar tegen een eventuele belastingaanslag op basis van deze nieuwe wetgeving?

Dennis Heijmink: “Ik acht de kans op succes van de bezwaarmakers zeer klein. Bij de procedure over box 3 – daar trekken ze een parallel mee – was er feitelijk niets ontvangen en kreeg de belastingplichtige toch heffing (of een heffing van meer dan 100% over rendement). Bij excessief lenen heb je het geld feitelijk ontvangen. De fictie loopt voor op latere heffing. Daarmee sluit het systeem: je hebt geld ontvangen en je hebt de juiste belasting betaald. Alleen de DGA vindt het moment “onhandig” en wil heffing liever uitstellen. Na je bezwaar ontvang je een afwijzing in moet je in beroep bij de rechter. Ik verwacht geen massaal bezwaarregeling als bij box 3. Mogelijk kun je wel aansluiten bij andere procedures en hoef je dus niet zelf te procederen. De procedure zal toch wel snel een jaar over vier – vijf duren.”

4. FM.nl: Kan dit ook gevolgen hebben voor andere belastingheffingen op vermogens?

Dennis Heijmink: “Nee, dat verwacht ik niet. Wel kan het zijn dat de standpunten uit het kerst- en 6/14 juniarrest op andere onderdelen van de inkomstenbelasting worden geprojecteerd. Dat gebeurt nu ook. Ik kan zo geen voorbeeld bedenken, maar onder het motto “Wie niet waagt…”  komen er vast nog meer gelukszoekers die gaan proberen om bezwaar te maken.

5. FM.nl: Op welke wijze beïnvloedt deze nieuwe wetgeving de langetermijnplannen voor vermogensopbouw en bedrijfsfinanciering van ondernemingen?

Dennis Heijmink: “Het raakt de ondernemingen (en dus ook de financiering van ondernemingen) niet. Het gaat bij deze belasting voornamelijk om de vermogensplanning bij de DGA. Daar zijn we al een aantal jaren om deze wetgeving heen aan het adviseren. Inmiddels is het vooral een ‘pas-op’. ”

6. FM.nl: Welke stappen en maatregelen moeten accountants die aanmerkelijk belang in de controle van de cijfers hebben, nemen?

Dennis Heijmink: “Accountants hebben met de privé-aangifte van een DGA doorgaans weinig van doen. Degene die dat wel hebben, alsmede fiscalisten, zijn al langere tijd met deze problematiek bekend. In de cursussen die ik verzorg hebben we verschillende oplossingen, zoals bijvoorbeeld het familiefonds, besproken. Bij de reguliere werkzaamheden van CFO’s en financiële afdelingen doet dit allemaal niet veel. Dat zal aan hen voorbij trekken.”