Expert: (deel I) ‘Financieel leiderschap wordt nu écht op proef gesteld’

“In de afgelopen 100, 150 jaar is de dynamiek in de bedrijfsomgeving zelden zo groot geweest als nu”, zegt Laurens Tijdhof, CEO van Zanders, specialist in Financial Performance Consulting. “Dit is een tijd waarin leiderschap echt op de proef wordt gesteld.” Hoe kan de CFO zich dan toch handhaven? In een interviewserie van 2 delen geeft Tijdhof inzichten, analyses en visies op corporate finance.

• De bedrijfsomgeving is nu dynamischer dan ooit, zegt Laurens Tijdhof van Zanders
• Hoge rente, inflatie en geopolitieke ontwikkelingen blijven grote risico’s voor bedrijven, aldus Tijdhof
• Bedrijven moeten AI en ESG strategisch benaderen, niet zomaar volgen vanwege trends.

Beter risicomanagement

Zanders adviseert grote multinationals, banken, verzekeraars, NGO’s en organisaties in de publieke sector hoe ze risico’s het beste kunnen managen, vooral op het gebied van treasury, (financieel) risk management en technologie. Vaak met de CFO als directe opdrachtgever. En als het goed is, slaagt diezelfde CFO erin die onzekerheden aan te grijpen om het risicomanagement van zijn bedrijf te verbeteren -hoe moelijk en uitdagend dat nu ook moge zijn. Want ook al neemt Tijdhof de woorden ‘permacrisis’ en ‘polycrises’ nog net niet in de mond; Hij wijst er wel op dat we – om een understatement te gebruiken – in onzekere tijden leven. Hij somt de belangrijkste risico’s, die bedrijven lopen, op. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Onzekerheden voor finance

De onzekerheden die bij CFO’s op dit moment tot de meeste kopzorgen leiden zijn –naast de welbekende rente en inflatie– de ontwikkelingen rondom kunstmatige intelligentie (AI) en Environmental, Social en Governance-vraagstukken (ESG). Het goede nieuws is volgens Tijdhof dat dit typische ‘known unknowns’ zijn: “Dat wil zeggen: wat de gevolgen ervan zullen zijn is moeilijk in kaart te brengen, maar dat ze gevolgen zullen hebben is wel zeker”. aldus de CEO van Zanders, “En anticiperen op die gevolgen kan ook best, althans tot op zekere hoogte.”

Hoge inflatie en optimalisering van werkkapitaal

Maar om te beginnen is er natuurlijk de hoge rente en inflatie, waarmee CFO’s en finance afdelingen zich moeten bemoeien. Toch ziet Tijdhof, dat de inflatie op allerlei goederenmarkten langzaam aan lijkt te zijn bedwongen. Volgens hem lijken de bedrijven die meer lokaal produceren en inkopen hun kwetsbaarheid grotendeels te hebben teruggedrongen. Veel bedrijven zijn voor hun financiering dan ook niet meer zo kwetsbaar voor een hoge rente als voor enkele jaren terug ‘want ze hebben zich al geruime tijd kunnen richten op het optimaliseren van hun werkkapitaal’. De finance-expert ziet dat veel ondernemers er de laatste tijd in zijn geslaagd om meer cash binnen het bedrijf te houden dan vóór de coronacrisis: “Dat heeft hen minder afhankelijk gemaakt van externe financiering.”

Bij de keuze van de ideale financieringsmix is het evenwel belangrijk om na te denken over het ‘downside scenario’.

Risico’s voor finance 

Toch wil Zanders niet de boodschap uitzenden dat de inflatie- en renterisico’s volledig zijn bedwongen. Hij wijst er op dat allerlei ontwikkelingen ertoe kunnen leiden dat inflatie en rente weer omhoog gaan schieten ‘ook al is veel onzekerheid ingeprijsd in de vorm van hoge rente en strenge financieringsvoorwaarden’. Er kunnen zich bijvoorbeeld nieuwe geopolitieke ontwikkelingen voordoen, die de inflatoire situatie verder compliceren: “Als China morgen Taiwan binnenvalt, zal dit voor extra onzekerheid zorgen. Al weet niemand precies wat de gevolgen hiervan zouden zijn voor de wereldorde en de financiële markten.”

Veel onmogelijk te voorspellen onzekerheden

Het zijn dus vooral situaties waarop het voor CFO’s dus ook lastig is, zich voor te bereiden. “Er gebeurt ontzettend veel in de wereld en dit heeft allemaal invloed op bedrijven. We hebben te maken met geopolitieke ontwikkelingen, we hebben te maken met schommelingen op de financiële markten, we hebben te maken met technologische vooruitgang, we hebben te maken met nieuwe regelgeving en we hebben te maken het klimaatvraagstuk. Al deze trends komen samen en landen uiteindelijk op het bordje van de CFO en andere leden van het management. Dit is een tijd waarin CFO’s en financieel leiderschap echt op de proef wordt gesteld.”

Alle bedrijfsvoering begint met …

Het belangrijkste advies van Tijdhof? “Het begint allemaal bij goede informatie. Die is niet altijd beschikbaar. Zeker bij grote bedrijven, die vaak gegroeid zijn door fusies en overnames, zie je vaak een gefragmenteerd landschap van systemen, teams en processen. Door deze elementen te standaardiseren en te centraliseren, krijg je beter inzicht in de beschikbare informatie. Zodra je de juiste informatie hebt, kun je deze interpreteren en gebruiken voor scenarioanalyses. Hiermee kun je verbeterkansen, potentiële veranderingen en waarschijnlijke ontwikkelingen identificeren. Dit is vaak het startpunt voor een CFO die een bepaald vraagstuk wil aanpakken.”

Deel 2 van het interview verschijnt op donderdag.