Een stijgende prijs voor olie is altijd goed
Een van de slechtst presterende beurzen in de wereld is die van Rusland. De belangrijkste reden voor deze tegenvallende ontwikkeling is de energiesector. De koersen van deze groep aandelen dalen fors.
Terwijl de prijs van een vat olie met gemak boven de $40 noteert daalt de koers van een van Ruslands grootste oliebedrijven fors. De koers stond eerder dit jaar nog op ruim $15 en inmiddels is de koers teruggevallen naar een prijs van minder dan $7. Al eerder hebben we op deze plaats geschreven over de ontwikkeling van dit bedrijf. Dat was vlak na de arrestatie van Mikhail Khodorkovsky in oktober vorig jaar. De onofficiële reden volgens velen in Rusland is dat Khodorkovsky in een machtsstrijd was gewikkeld met president Putin. De officiële reden voor zijn arrestatie was dat hij had gefraudeerd. Het proces is afgelopen week begonnen. De Russische autoriteiten hebben vorige week een belastingaanslag bij het bedrijf bezorgd over het jaar 2000 van $3,4 mld. Het bedrijf deelde daarop mede dat het slechts $ 800 mln in kas heeft. De kans is dus groot dat men failliet gaat. Zeker ook omdat de belastingaanslagen voor 2001, 2002 en 2003 nog moeten komen. En die zullen niet veel lager zijn. S&P, het rating bureau, bracht de kwaliteit van de leningen van het bedrijf naar CCC. Een trapje lager is D, hetgeen de afkorting is voor Default oftewel faillissement. Het was overigens niet de enige tegenslag voor het bedrijf. Een rechtbank verbood ten dele de fusie met Sibneft. De fusie was net voor de arrestatie van Khodorkovsky geëffectueerd.
Overigens juist Sibneft is de oorzaak van de grote belastingclaim. In 2000 betaalde men slechts 9% belasting. Dit vooral door bijna elk kwartaal een nieuw bedrijf op te zetten en daar de winsten naartoe te schuiven. Optimisten geloven dan ook dat Yukos uiteindelijk zal overleven. Een van die optimisten is Viktor Gerashchenko. Hij zal wellicht binnenkort de nieuwe topman worden. Gerashchenko is voormalig hoofd van Russische centrale bank. Dat lijkt vertrouwen uit te stralen maar schijn bedriegt. Volgens sommige Westerse analisten was hij een van de slechtste centrale bankiers in de wereldgeschiedenis.
Toch ondanks dat blijft het aandeel de interesse wekken van vele beleggers. Immers de beurswaarde van Yukos is vele malen lager dan de waarde van haar olieactiviteiten. Komt het bedrijf tot overeenstemming met de Russische autoriteiten dan zal de koers van de aandelen maar zeker van de obligaties fors kunnen stijgen. Toch handhaven wij onze conclusie van vorig jaar.Zolang de Russische aandelenmarkt zo duister blijft en vooral politiek wordt bepaald hebben westerse beleggers daar niets te zoeken. Zelfs grote oliemaatschappijen blijven ver weg van dit wespennest.
Weg zijn de verhalen over een herstel van de Amerikaanse economie zonder banen. In hoog tempo worden er nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd. In de afgelopen drie maanden zijn er nu ruim 1 mln banen er bij gekomen. Er is geen beter bewijs dat het goed gaat met de Amerikaanse economie. Natuurlijk valt er heel wat af te dingen op deze cijfers maar de trend is de afgelopen maanden wel duidelijk omgeslagen.
Volgens een aantal economen komt het herstel op het juiste moment. Meer banen betekent immers toename van het totale besteedbaar inkomen. En dat is van groter belang dan de invloed van de olieprijsstijging. Natuurlijk zijn bijvoorbeeld stijgende benzineprijzen negatief voor het huishoudboekje. Maar de invloed van de olieprijs is veel minder dan bijvoorbeeld een 30 jaar geleden. Vandaar dat weinig analisten denken dat de huidige stijging van grote invloed is op de economische ontwikkeling.
De olieprijsstijging is wellicht wel straks het argument om de rente te verhogen. De kans op een hogere inflatie neemt immers toe. In het algemeen wordt dan ook verwacht dat de rente met 0,25% wordt verhoogd tijdens de vergadering van 29 en 30 juni. Daarna wordt het spannend want hoeveel keren wordt de rente daarna nog verhoogd? Als we kijken naar de marktontwikkeling dan begint het erop te lijken dat het allemaal wel mee gaat vallen. We lezen dat af aan bijvoorbeeld het verschil in rendement tussen leningen met een 2 jarige looptijd en die van 10 jaar. In oktober vorig jaar was dat verschil 2,58%. Nu is dat verschil 2,10%. Dit betekent dat de stijging van het rendement voor 2 jaar forser is geweest dan die voor 10 jaar. De verklaring is dat beleggers weliswaar verwachten dat de rente omhoog gaat maar dat de centrale bank in de VS de inflatie redelijk in de hand zou kunnen houden. Had men deze gedachte niet dan zou immers de 10 jarige leningen forser in rendement zijn gestegen dan de 2 jarige.
Een munt die zwaar onder druk stond de afgelopen dagen was de Australische dollar. Volgens een aantal analisten kwam dit door het afbouwen van de zogenoemde “carry-trades”. Met name hedgefunds leende goedkope dollars en kochten vervolgens andere beleggingen. De Australische dollar was een gewilde munt. Dit omdat het land natuurlijk veel grondstoffen produceert waarvan de prijzen fors stegen. Nu de rente in de VS wordt verhoogd verkoopt men vervolgens weer de Australische munt. We denken dat dit slechts een deel van het verhaal is. Natuurlijk zullen er een aantal “carry-trades” worden beëindigd. Belangrijker is echter in onze ogen dat de groei van de Australische economie minder aan het worden is. In het eerste kwartaal was de groei slechts 0,2%. Toch gaat het wat te snel om te veronderstellen dat de groei “Down Under” nu helemaal ten einde is. De kans op een herstel van de Australische economie blijft zeker aanwezig. De kansen blijven dus zeker aanwezig voor een belegging in deze munt. Wel moet rekening worden gehouden met soms zeer forse koersbewegingen. Dit komt vooral door de geringe liquiditeit.
Na vijf maanden stond de AEX index praktisch gelijk aan de beginstand van het jaar. Er moet dit jaar nog heel wat gebeuren wil de 400 worden bereikt. Aan de andere kant, de moeilijke maand mei is achter de rug. Dus wie de “wijsheid” sell in May wil volgen kan geen druk meer geven op de koersen.
Waar ook geen vuurwerk meer van mag worden verwacht is bij de bieding van Vendex KBB. Pas op het slot van de algemene vergadering van aandeelhouders kwam Jaap Blokker nog naar voren. Hij stelde dat er nog altijd een Hollandse oplossing is voor het bedrijf. Maar welke bleef duister. Er was bij een aantal aandeelhouders nog wel de hoop op een hoger bod. Maar als men daarmee bezig is dan moet men wel snel zijn. Aandeelhouders moeten immers hun aandelen voor 21 juni aanmelden. Naast meer geld moet de mogelijke nieuwe bieder ook nog eens de directie en commissarissen overtuigen. En zonder een goed plan lijkt dat niet erg gemakkelijk. Bovendien nodigen de cijfers die het concern geeft niet uit tot een overnamestrijd. Bij praktisch alle dochterbedrijven van het concern gaat het slecht. Alleen de elektronicazaken en de Hema maken winst. Bij de laatste was er echter wel sprake van winstdaling van ruim 37%. Dat er nu dramatische cijfers komen lag in de lijn der verwachtingen. Alle problemen die er zijn worden nu afgeboekt. Zodra Vendex KBB van de beurs is afgehaald zullen de maatregelen die snel worden doorgevoerd ervoor zorgen dat de winst weer fors kan stijgen. Er zit dan ook niets anders op dan het komende bod te accepteren. Vervelend zeker voor diegenen die het aandeel op een hoger niveau hebben gekocht.
Buhrmann behoort tot de vele bedrijven die aan de rand van de afgrond hebben gestaan. Inmiddels is de situatie sterk verbeterd. Een van de duidelijkste signalen is de voorgestelde inkoop van 12,25% Notes met een looptijd tot 2009. Deze lening werden in november 1999 uitgegeven als financieringsonderdeel bij de overname van Corporate Express. De lening word geherfinancierd dus direct groot voordeel heeft het bedrijf niet. Het feit dat Buhrmann haar schuld aan het herstructureren is geeft aan dat men voorlopig er nog niet aan denkt om grote investeringen te doen. Dat doet Ahold wel. Eens was het een overnamemachine pur sang. Logisch want in de detailhandel is autonome groei een moeizaam verhaal. Maar overnames moeten natuurlijk wel gecoördineerd worden gedaan. En daar ging het mis bij het bedrijf. Om de schuldenlast te verminderen moet nu een aantal dochters worden afgestoten. Bijvoorbeeld Bi-Lo en Bruno’s in de VS. In Argentinië Disco en diverse Spaanse belangen. Echter volgens Hannu Ryöpponen, de financieel directeur van Ahold, gaat men er toch over denken over een jaar of twee weer op het overnamepad te gaan. Vooral in Europa zal men daar aan gaan werken om het bedrijf minder gevoelig te maken voor de dollar. Het is goed om het ene te doen (desinvesteringen) maar ook aan de planning voor de toekomst te denken. De nieuwe overnames zullen vanzelfsprekend niet in het tempo gaan plaatsvinden als vroeger. Daar kunnen aandeelhouders voorlopig verzekerd van zijn.
Ruim EURO100 mln kostte het om aan te tonen dat er niets aan de hand was. Het zal zeker niet het laatste bedrijf zijn dat fors moet betalen voor vertrouwen. Begin van het jaar kwam de Zwitserse uitzendorganisatie Adecco met het bericht dat er mogelijk fraude was gepleegd. Dit zou zijn gebeurd bij de Amerikaanse tak van het bedrijf.
De koers stortte daarop ineen en een groot onderzoek werd aangekondigd. Het gehele bedrijf werd praktisch doorgelicht. Conclusie was dat er weliswaar tekortkomingen zijn maar dat deze niet hebben geleid tot fraude. De extra rekening van de accountant bedraagt het bovenvermelde bedrag. De winst zakte daarom bij het bedrijf in het eerste kwartaal met ruim 53%. Om deze reden is de koers dan ook voorlopig niet terug op het niveau van voor het bericht over de mogelijke fraude. Beleggers moeten zich dus gaan opmaken voor een nieuw fenomeen. Als een accountant de zaak niet vertrouwt weigert hij zijn handtekening te zetten. Blijkt er niets aan de hand te zijn dan verdient de accountant, ten koste van de aandeelhouders, meer. Het is te hopen dat dit fenomeen niet al te vaak de kop op zal steken want dat draagt niet bij aan het beleggersvertrouwen. Dat het vertrouwen nog niet helemaal terug is bij Adecco blijkt ook uit de koers-winstverhouding. Op basis van de winst voor 2004 is dit verhoudingsgetal nu 18,1. Voor Manpower is dit 21,8. Pas als deze getallen in lijn met elkaar liggen kan er gesproken dat de affaire achter ons ligt. Overigens verwacht het bestuur geen problemen met de bestaande aandeelhouders. Zij kunnen namelijk het concern niet aanklagen vanwege slechte informatie. Immers alle informatie klopte.
Daarentegen moet Deutsche Bank zich wellicht wel zorgen maken over de boosheid van aandeelhouders. Enkele weken geleden drong de Duitse regering nog aan op een fusie tussen de Deutsche Bank en de Postbank. Deze laatste zou door de Deutsche Post naar de beurs worden gebracht. De fusie zou voor alle partijen gunstig zijn. Deutsche Bank kreeg er een winstgevende retailtak bij en de verkoopprijs voor Deutsche Post zou wellicht ook hoger zijn. Men hoefde geen beursgang te doen in een tijd waar financiële waarden nog niet hoog worden gewaardeerd. Maar Deutsche Bank bedankte voor de eer. Afgelopen week bleek waarom. Intern was er een notitie waarin analisten de waarde van Postbank schatten op een bedrag tussen de EURO4,4 en EURO5,3 mrd. Veel minder dan de EURO6 mrd die Deutsche Post dacht te kunnen vangen voor de bank. Groot was dan ook de woede. Zeker omdat Deutsche Bank een van begeleiders van een dergelijke emissie is. En de normale gedragscode is dat de begeleidende bank geen uitspraken doet over een fonds dat naar de beurs wordt gebracht. De beursgang van de Postbank wordt er echter niet door vertraagt. Zondag werd bekend dat beleggers kunnen inschrijven op 49,9% van de aandelen. Voor onze klanten gaan wij echter niet inschrijven. Er valt weinig spektakel te verwachten na de beursgang. Ondanks alle problemen blijf onze voorkeur uitgaan naar Deutsche bank. Er komt een moment dat ook zij met een andere bank samengaan. En dat zal de aandelenkoers stuwen.