Een nieuwe stem bij FM.nl: Marion Smit over professioneel handelen

“In de komende jaren zal ik regelmatig een blog schrijven voor Alex van Groningen over professioneel handelen, ethiek en leren. Dit doe ik om ideeën te verkennen die nog niet helemaal wetenschappelijk zijn dichtgetimmerd”, aldus Marion Smit, de nieuwste blogger van FM.nl. 

Naast haar functie als docent HRM en bedrijfskunde aan de HvA (Hogeschool van Amsterdam), doet zij ook onderzoek naar morele moed van financiële professionals. Haar stelling is namelijk dat we wel veel horen over schandalen, maar onvoldoende over preventie.

Smit: “Volgens mij voorkómen professionals dagelijks ethisch onwenselijk handelen in organisaties doordat zij hun mening te geven, iets op een agenda te zetten, iemand aan te spreken of doordat zij weigeren water bij de professionele wijn te doen. Ik heb het niet over het luiden van klokken, maar over het signaleren en handelen dat daarvóór plaatsvindt. Net als bij klokkenluiden, is ook hier moed voor nodig. De moed om in een omgeving die je inschat als bedreigend, aandacht te vragen voor je persoonlijke of professionele normen. Mijn vooronderzoek heeft mij al veel verhalen opgeleverd van moedige finance professionals. Verhalen die meestal positief eindigen, ook al zitten er tevens diepe dalen in de vertelling.”

In plaats van onderzoek naar waarom mensen het foute doen, onderzoekt Smit juist wat hen bemoedigt om het goede te doen. “Wat in de omgeving, het vraagstuk of het individu wordt ervaren als bedreigend en wat als versterkend? Een voorbeeld hiervan dat ik al vaak gehoord heb, is beroepstrots. ‘Hiervoor ben ik ingehuurd als controller en daarom houd ik mijn rug recht’, zegt iemand dan. Ook het uitwisselen van ervaringen met collega’s helpt, het vertrouwen hebben in eigen vakkennis en het weten van (informele) lijntjes naar toezichthoudende gremia. Er is veel theorie beschikbaar, maar hoe werkt dit nu in de praktijk bij business controllers en internal auditors? Dat onderzoek ik.”

De onderzoekmethodes waar Smit gebruik van maakt zijn een survey en narratieve interviews. “De survey, die ik in maart 2017 aanbied, levert een brede analyse van wat in de situatie als bedreigend gezien wordt en hoeveel impact dat heeft. De interviews gaan op een meer kwalitatieve manier over de persoonlijke beleving. Wat noemt een controller of auditor als bemoedigende factoren in een daadwerkelijk beleefde ervaring van morele moed? We bespreken de herinnering aan een eigen ervaring. Mijn onderzoek wordt begeleid door Ronald Jeurissen van Universiteit Nyenrode en Frank Jan de Graaf van de Hogeschool van Amsterdam.”

Smit vervolgt: “Als achtergrond neem ik mee dat ik Arbeidspsychologie en Culturele Antropologie heb gestudeerd. Ik noem mijzelf graag een Corporate Anthopologist en bewonder de boeken van Joris Luyendijk en Jitske Kramer (naast o.a. Auster, Fromm, Frankl, McEwan, Murakami, Shriver). Mijn werkervaring heb ik opgedaan als consultant en Human Resource Manager in diverse organisaties, waarbij ik altijd met plezier heb samengewerkt met ICT en finance. In mijn tijd was dat bijzonder voor HRM. Sinds 2006 werk ik bij de HvA in allerlei rollen, vooral bij de opleidingen HRM en Bedrijfskunde, waar ik onder andere ethiek en afstuderen begeleid. Voor verdere vragen, opmerkingen of wensen om deel te nemen aan mijn onderzoek, mail me vooral via m.smit2@hva.nl!”

Lees hier haar laatste blog: Tijd voor persoonlijke planning & control