Een kopje koffie met Erik Boon (coach/trainer): ‘Op zoek naar het gedrags- en drijfverenprofiel van de succesvolle business controller’

Naam: Erik Boon
Leeftijd: 39 jaar
Woonplaats: Nootdorp
Opleiding: Controllersopleiding HHS en Post HBO coachopleiding
Carrière: IBM, Nuon, HP, Shell, Plan Nederland en Unilever
Huidige functie: Coach & Trainer financials en Global Process Expert Unilever
Organisatie: Finance Factor
Specialiteit(en): In beweging krijgen van financials, optimalisatie Human Capital, strategie omzetten in resultaat
Favoriete bezigheden in vrije tijd: Tijd voor mijn kinderen, Penningmeester Guusje Nederhorst Foundation, Trainer damesvoetbalteam
Favoriete managementboek: Doorbreek de cirkel van Arend Ardon
Ideale financial in vier woorden: Pro-actief, effectief communicerend, doelgericht

De eerste fase van het onderzoek – dat Boon en zijn medecoach samen met de RC opleiding van de VU uitvoeren – is afgerond. Maar liefst 125 controllers van een hoog niveau – zowel business als financial controllers – hebben deelgenomen. Boon: ‘Vanuit de survey, waarin de controller aangeeft over welke competenties hij beschikt en wil beschikken, maken wij een schifting van waar de controller valt in de schaal van financial versus business controller. De kenmerken van deze twee groepen zetten wij vervolgens op een rijtje.’

De uitslag van het onderzoek volgt binnenkort, maar we vragen Boon ons alvast wat inzicht te geven in de verschillen in gedragstijl tussen de twee typen controllers. ‘Financial controller zijn vaak erg blauw (zie figuur)’, aldus Boon. ‘Ze hechten waarde aan feiten, cijfers en compliance. Ze willen alles voor 100 procent zeker weten voordat ze informatie verstrekken. En zitten m.b.t. communicatie  aan de introverte kant.’

Boon vervolgt: ‘Van business controllers verwachten wij dat ze meer aan de rood/gele kant zitten, dus extrovert zijn, charismatisch, met een open houding en doelgericht. Een goede business controller kenmerkt zich doordat hij mensen opzoekt en meedenkt en niet afwacht tot mensen bij hem komen. Een onderdeel van het onderzoek is dat we ook aan 25 CFO’s vragen wat zij verwachten van hun business controllers, en hoe het er momenteel voorstaat met de beheersing van hun  competenties. Deze stakeholderanalyse nemen we mee in de uiteindelijke resultaten.’

Figuur: Vier gedragstypen

Volgens Boon zijn er veel financiële professionals die de stap willen maken naar business controller. Maar het is wel een term die te pas en te onpas gebruikt wordt. ‘Dat is ook een reden om dit onderzoek te doen. Wat verstaan we nu eigenlijk onder een business controller? En wanneer heeft iemand de verandercapaciteit om de slag naar business controller te kunnen maken? We willen dat staven aan het gedragsprofiel.’

Het is overigens niet zo dat professionals maar één stijl hebben. ‘Ieder mens heeft iets van alle gedragsstijlen. We kijken in het onderzoek naar de basisstijl (gedragsstijl in ontspannen omgeving en de gedragsstijl in het werk) van de deelnemers. Een significant verschil tussen deze twee gedragsstijlen, duidt vaak op een interne belemmering bij  de financial en dus ook om de rol van businesspartner goed in te kunnen vullen.. Als je je daar bewust van bent, kun je dit vaak doorbreken.’

Boon verwacht dat de behoefte aan dit profiel snel zal toenemen. ‘Bij multinationals zie je dat de financiële control processen massaal worden geoutsourced, dus het gaat steeds meer om de added value van de financial. Dat betekent twee dingen: 1. de financial moet meer vooruit gaan kijken en 2. De financial moet meer gaan communiceren met stakeholders (overtuigen, adviseren en onderhandelen) in vergaderingen en gesprekken. De focus ligt nu nog erg op kennis, systemen, en wet- en regelgeving. Het gaat er veel meer om: hoe zet je deze kennis en ervaring effectief in voor jouw organisatie. Dat betekent voor de meeste financials een vrij forse gedragsverandering ten opzichte van hun huidige rol. Met dit onderzoek willen we hier handen en voeten aan geven en een kader voor scheppen.’  

Een voorlopige conclusie van de CFO enquête uit het onderzoek is dat financials hun eigen vaardigheden hoger inschatten dan de CFO’s die ze bedienen. ‘Ze moeten zich nog meer in de business begeven en advies geven dat écht op de doelgroep is afgestemd. Die aansluiting is vaak onvoldoende. De kunst is om vanuit jezelf te praten, maar wel bij je doelgroep aan te sluiten. Spreek in hun taal. Waar sturen zij op? Welke analyses zijn voor hen belangrijk? Door je hierop te laten coachen krijg je bewustwording en kun je van daaruit deze competenties ontwikkelen door deze in de praktijk te oefenen op een manier die bij jou past. Door succes krijg je steeds meer vertrouwen’, besluit Boon.

De onderzoeksresultaten worden bekend gemaakt tijdens het Jaarcongres Controlling op 1 april 2014.