e-Skills

Het topmanagement is als vanouds bezig met de algemene strategie van een bedrijf, met de financiën, de pr of het risicomanagement, maar zelden met de invloed die IT op de bedrijfsvoering heeft of zou moeten hebben. Het onderdeel IT in bijvoorbeeld MBA-opleidingen is vreemd genoeg eerder afnemend dan toenemend – er is gewoon geen belangstelling voor.

NIET BELANGRIJK
Hoe valt dit te verklaren, en moet er iets aan gebeuren? Allereerst de verklaring. Die is voor een heel groot deel te vinden in het feit dat de huidige generatie bestuurders en commissarissen feitelijk niet is opgegroeid met IT. Op zijn best maakt men zelf actief gebruik van e-mail, BlackBerry of internet, maar dat is het dan wel. Het wordt, zeker in een wereld van leeftijdgenoten met grosso modo dezelfde opleidingsachtergrond, niet ervaren als een belangrijk onderwerp en daardoor ook niet onderling besproken.

De tweede oorzaak is een zekere angst. Als IT al als belangrijk wordt erkend, dan blijft men liever wat op afstand. Want wie wil er nu een mislukt IT-project op zijn naam hebben staan? De imagoschade door IT kan groot zijn, de ‘winst’ klein. Het onderwerp wordt ook daarom maar al te graag gemeden of weggedelegeerd. Wat moet er gebeuren? Op Europees niveau alsook in de vereniging van Europese CIO’s (EuroCIO) wordt regelmatig onderzoek gedaan naar de zogenoemde e-skills.

Wat voor soort vaardigheden hebben toekomstige managers nodig op IT-gebied? Het gaat daarbij zowel om e-skills voor de IT-professionals zelf als om de e-skills die niet-IT-managers nodig hebben om een en ander te begrijpen of aan te sturen. Uit alle onderzoeken blijkt dat er in Europa tienduizenden professionals tekort zijn en dat die tekorten de komende jaren alleen maar toenemen.

Er wordt melding gemaakt van projecten die niet gestart kunnen worden door gebrek aan topmensen, maar ook van projecten die vastlopen, doordat er niet professioneel wordt gewerkt: de bekende mislukte IT-projecten.

DUAL THINKERS
Het merkwaardige is dat er in de publieke beeldvorming juist sprake is (zeker in deze recessie) van een overschot aan IT’ers. Waar komt dit verschil vandaan? Het verschil zit met name in het niveau en de soort kennis. Er is steeds minder behoefte aan technische IT’ers (programmeurs, infrastructurele kennis) op lager niveau. Dat soort activiteiten is met succes geoutsourced aan de IT-industrie in landen als India.

Het gebrek zit hem juist in topmensen die de verbinding kunnen maken tussen business (logistiek, finance of welk vakgebied dan ook) met specifieke IT op dat gebied. Van dit soort mensen moet immers de businessinnovatie komen. Vragen als: Hoe kun je met slimme IT je bedrijfsprocessen veranderen en slimmer maken? Je hebt daar de ‘dual thinkers’ voor nodig, mensen die in twee disciplines kunnen denken: in hun vakgebied én in IT.

Deze mensen zijn zeer zeldzaam, worden nauwelijks opgeleid, maar bepalen inmiddels wel het tempo van innovatie in een organisatie. In het verlengde van de Lissabon-conferentie (een Europees programma om de IT-kennis in Europa te versterken teneinde achterstanden ten opzichte van de VS en opkomende landen weg te werken) is inmiddels een e-skillsprogramma gestart. De activiteiten komen in de Europese landen nog maar moeilijk van de grond.

Het is te hopen dat er voor dit vraagstuk ook meer bestuurlijke aandacht komt. Dat is hard nodig, voor vrijwel ieder bedrijf, alsook voor de overheid. We kunnen ons niet alleen geen mislukte IT-projecten meer veroorloven, we zullen ook een forse inhaalslag moeten doen om achterstanden weg te werken en businessinnovatie hoog op de agenda te zetten. Daarvoor hebben we de juiste e-skills nodig.