3 pijlers voor datagedreven vernieuwing

Een serie blogs over A.I., blockchain en de digitale transformatie.

BLOG – We verbazen ons over de opkomst van unicorns, zien A.I. startups en FinTechs om ons heen en beleven dagelijks de slimme proposities van voornamelijk Amerikaanse Big-Techs. A.I. is hot!

Door Alex Dowdalls. Hij is oprichter en directeur van Axveco, dat organisaties helpt duurzaam te innoveren. Hij is gastdocent aan Nyenrode, mentor voor startups bij Yes! Delft en leidde als MT-lid van PA Consulting de Nederlandse financial services teams.

A.I. (artificial intelligence, kunstmatige intelligentie) behoort uiteraard niet alleen tot de wereld van startups en techbedrijven. Veel traditionele bedrijven willen ermee kennismaken of zijn aan het verkennen wat A.I. voor hen betekent. Dit is zeker nodig en een belangrijke stap, gezien de opkomst van platforms en het digitale zakendoen. Traditionele bedrijven willen – en kunnen – niet achterblijven.

Maar wat mij vooral opvalt in gesprekken en workshops met managers, is de enorme kloof tussen de huidige werkwijze binnen de traditionele onderneming en de snel bewegende praktijk van datagedreven vernieuwers.

De drie grootste verschillen – en dus verbeterpunten – zijn:

1. Data in plaats van instinct

Traditionele bedrijven zien data als een noodzakelijk kwaad. Het ontstaat als een bijproduct van verkoop en operationele en financiële processen. Data is lastig: iemand moet ervoor verantwoordelijk zijn, de kwaliteit ervan is wisselend en het sluit moeizaam aan bij klanten en leveranciers in de waardeketen. Het bedrijf wordt op ervaring en instinct geleid, niet op data.

Techbedrijven daarentegen zien data als goud. Het is leidend, het is alles. Data is de bron van wijsheid, geeft richting aan proposities en aansturing van het bedrijf. Data is de basis van succes van vele big techs, unicorns en startups. Met data is men in staat om een beter beeld van de digitale klant te krijgen, om er specifieke proposities mee te ontwikkelen. Daarnaast is het door de mogelijkheden van automatisering vaak ook nog sneller.

2. Platforms in plaats van eenrichtingswerkprocessen

Een traditioneel bedrijf leunt op vakkundige 'local heroes' of – al dan niet beschreven – businessprocessen met IT-ondersteuning om werkprocessen in goede banen te leiden. Het businessproces is niet veranderd bij de implementatie van IT, maar overgenomen. Daardoor zijn de mogelijkheden van IT-toepassingen vaak niet optimaal benut. De waardeketen is eenrichtingsverkeer, met data als bijproduct. Daardoor is het vaak niet eens systematisch vastgelegd en opgeslagen voor latere verwerking. De data is vaak van matige kwaliteit, niet consistent en doorgaans van beperkte reikwijdte.

In bijna elke sector ontstaan momenteel techbedrijven die een datagedreven platform tot stand brengen, waarmee zij vraag en aanbod bijeen proberen te brengen. Hun waardeketen is tweerichtingsverkeer, met data als smeerolie. Klanten kunnen slimmere proposities worden aangeboden, leveranciers kunnen met data beter aangesloten worden, en nieuwe verbindingen ontstaan, in een open ecosysteem. Dit alles draait op data. Deze data wordt systematisch en met hoge kwaliteit vastgesteld, opgeslagen en als basis ingezet voor slimme proposities.

3. Coachen in plaats van gebieden

Het succes van vele MKBs is te danken aan de oprichters, ondernemers en pioniers die het bedrijf gemaakt hebben. Vaak genieten deze leiders een dominante rol in het bedrijf, met een bijzondere plek weggelegd voor de succesvolle DGA. Juist deze kracht kan een valkuil zijn, als de dominante leider blijft sturen op ervaring en instinct, zonder een digitale vinger te houden op de hartslag van de markt. Vooral als niemand hem of haar durft tegen te spreken! Data geeft een digitaal beeld van de klant, met een redelijk objectieve reflectie van wie de klant is en wat de klant wil. Sturend op data is dit lastig te negeren in bedrijfsbeslissingen.

De unicorns en bigtechbedrijven laten zien dat een coachende leiderschapsstijl van doorslaggevend belang is voor snelle groei. Innovators in startups zijn continu op zoek naar hoe het businessmodel optimaal in te richten, hoe aan data te komen en hoe met technologie een schaalbaar model te realiseren. Data is een sleutel tot succes, vooral waar dit inzicht geeft in de – tot dan ongeziene – klantbehoefte. De techniek ligt centraal in het bedrijfsmodel, niet de mankracht.

Data is de sleutel

Om met A.I. en slimme proposities te kunnen concurreren, zullen traditionele bedrijven eerst moeten leren hoe met data om te gaan. Dit is de randvoorwaarde voor een digitaal bedrijfsmodel en onontbeerlijk voor slimme proposities. Het is tevens een grote cultuurverandering, die doordringt tot de kern van de bedrijfsvoering. Managers zullen echt  moeten leren om deze verandering te accepteren: A.I. neemt het niet over van de mens, maar de mensen die A.I. gebruiken nemen het over van degenen die dat niet doen. Data is hiervoor de sleutel en moet de eerste stap zijn.

De blogs in deze serie:

• Drie pijlers voor datagedreven vernieuwing
• Data omgedraaid: wie weet wat over mij?
• Virtual Finance?
• Het nieuwe leren