Do’s en don’ts van supply chain finance

BLOG – Een op zichzelf nuttig instrument kan onverwacht negatieve effecten hebben als de partijen die er gebruik van maken onvoldoende begrip hebben van de werking en risico’s die ermee samenhangen. Daarvan hebben we in het verleden voorbeelden gezien. Een financieel product in opkomst waarvoor dat ook zou kunnen gelden, is supply chain finance. Voor leveranciers, zoals MKB-bedrijven, kan het een goede, alternatieve, financieringsbron zijn die de afhankelijkheid van traditionele bankfinanciering kan verminderen.

Door Arjan Brouwer en Kees-Jan de Vries. Ze zijn beiden partner bij PwC. Arjan Brouwer is tevens hoogleraar externe verslaggeving aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Er zijn vele varianten, maar in het kort komt het erop neer dat (MKB-)leveranciers hun geld sneller kunnen ontvangen doordat een financiële partij hun rekening, met een kleine korting, betaalt en hun vordering op de afnemer overneemt. De afnemer heeft dan al aan de financiële instelling laten weten het eens te zijn met de ontvangen factuur en de vordering op de normale betaaldatum te zullen betalen. Op die manier krijgen MKB-leveranciers in feite toegang tot factoring en financiering tegen gunstige voorwaarden omdat hun, vaak grotere en meer kredietwaardige, afnemer garant staat voor de betaling. Dit kan het werkkapitaal, en daarmee de financieringsbehoefte, van die MKB-leveranciers sterk verlagen. In opzet een nuttig instrument.

Diversificering

Er kunnen echter risico’s ontstaan als partijen het instrument niet goed begrijpen. Er zijn voorbeelden bekend van leveranciers die van de afnemer zeer lange betaaltermijnen hebben geaccepteerd aangezien de tegelijkertijd geboden mogelijkheid van supply chain finance per saldo leidde tot een korte betaaltermijn. Of en hoe lang die, per saldo, korte betaaltermijn geldt is echter afhankelijk van de financiële partij die ertussen zit. Die partij bepaalt of het programma blijft bestaan en tegen welke kosten. Verslechtering van de kredietwaardigheid van de afnemer, rente-ontwikkelingen op de kapitaalmarkten of macro-economische ontwikkelingen kunnen ervoor zorgen dat de beschikbaarheid van supply chain finance opdroogt of de kosten ervan toenemen.

Het is dan ook verstandig om voldoende te diversificeren en niet overmatig van supply chain finance afhankelijk te zijn voor de financiering van de onderneming. Het is van groot belang dat partijen die ervan gebruik maken begrijpen wat het product inhoudt en wat de mogelijke risico’s zijn die ze moeten mitigeren. Bijvoorbeeld door te zorgen dat ze via een kredietfaciliteit indien nodig ook andere financiering kunnen verkrijgen

Verslaggeving

De mate waarin ondernemingen gebruik maken van supply chain finance zal op basis van de jaarrekening vaak niet inzichtelijk zijn. De afnemer heeft vaak simpelweg de crediteurenpositie in de boeken staan voor de nog te betalen facturen en de leverancier heeft het geld al binnen en verantwoord dat in de jaarrekening. Hiertussen zit een vorm van financiering, maar de vraag is wie er nu precies wordt gefinancierd. Soms is dat de afnemer, bijvoorbeeld als die de betaaltermijnen sterk heeft opgehoogd in een constructie met een supply chain finance programma. In andere gevallen is dat de leverancier die zijn geld veel sneller krijgt dan de normale betaaltermijn. De impact op balansratio’s kan groot zijn, maar de verslaggevingsregels geven weinig concrete richting voor de verwerking in de jaarrekening.

Een grotere mate van transparantie en goede toelichting kan beter inzicht geven in de omvang en eventuele risico’s voor ondernemingen die gebruik maken van supply chain finance. Tegelijkertijd bestaat echter het risico dat partijen die lezen dat ervan gebruik wordt gemaakt rucksichtslos de bankschuld van een onderneming verhogen met dit bedrag, zonder goed te begrijpen welke partij (afnemer of leverancier) de facto financiering verkrijgt. Dat kan leiden tot verkeerde conclusies bij bijvoorbeeld credit rating agencies of analisten. Dit risico op verkeerde conclusies kan ondernemingen juist weer extra terughoudend maken in het verschaffen van informatie.

Voorlichting

De oplossing voor dit dilemma is niet eenvoudig. Goede voorlichting aan ondernemingen en hun stakeholders over de betekenis, voordelen en risico’s van supply chain finance is misschien geen sexy antwoord, maar wel belangrijk. Want het zou zonde zijn als een nuttige nieuwe financieringsvorm door onbegrip of argwaan buiten beeld raakt. En nog veel vervelender als ondernemingen door onvoldoende kennis over een belangrijke bron van hun financiering in financiële problemen raken.

Lees ook: Hoe komt het MKB aan financiering?