DNB mikt op brede beschikbaarheid betalingsdiensten

Dat zegt De Nederlandsche Bank (DNB) in zijn nieuwste betaalvisie voor de komende jaren. Daarin wordt ook een achtervang bekeken voor als er geen contant geld kan worden opgenomen en is er aandacht voor de weerbaarheid van digitale betalingssystemen.

Met de sterke afname van de contante betalingen tijdens corona en het sluiten van steeds meer bankkantoren en geldautomaten is de waardering van zwakkere groepen voor betaaldiensten sterk afgenomen. De gemiddelde consument gaf in 2021 net als vijf jaar eerder een dikke voldoende. Daarentegen was het cijfer dat ouderen, laagopgeleiden, mensen zonder internet en mensen met een handicap zoals bijvoorbeeld doven, blinden of mensen die aan een rolstoel gebonden zijn de Nederlandse betaaldiensten nog maar een kleine voldoende.

DNB maakt zich zorgen over dat afnemend vertrouwen. “We zijn in gesprek met banken en maatschappelijke organisaties om te zorgen dat de toegankelijkheid op peil blijft”, geeft directeur monetaire zaken van de centrale bank Olaf Sleijpen aan. Hij verwacht dat een convenant daarover “heel snel” ondertekend kan worden.

Een convenant betekent ook dat banken die zich niet aan de afspraken houden moeilijk aangepakt kunnen worden. Maar DNB voorziet geen problemen. “Er is ook een groep die minder digitaal onderlegd is, maar wel wil betalen voor service. Banken zien daar steeds meer brood in.”

De aandacht van DNB gaat de komende jaren ook uit naar digitale systemen. Die moeten robuust zijn en vrijwel altijd werken, ook als er bijvoorbeeld cyberaanvallen worden uitgevoerd. Liggen betalingssystemen er om wat voor reden toch uit, dan moet er een alternatief zijn. Sleijpen noemt bijvoorbeeld een QR-code waarmee via het iDeal-systeem betaald kan worden als optie.

Ook wordt er gewerkt aan een pan-Europees betaalsysteem. “Nu is het nog een lappendeken van verschillende systemen en zijn we deels afhankelijk van grote partijen als Mastercard en Visa”, aldus Sleijpen. Een nieuwe Europese standaard zou de afhankelijkheid van buitenlandse bedrijven kunnen verminderen. Zo’n standaard zou in eerste instantie wel minder efficiënt en goedkoop kunnen zijn dan de huidige Nederlandse systemen. “Er is veel verschil in digitaliseringsniveau van het betalingsverkeer. Het kan best zijn dat er als eerste stap een compromis nodig is.”