Discussie topdocenten Alex van Groningen: Trends en ontwikkelingen in opleiden financials

Op donderdag 21 februari 2013 kwam een aantal topdocenten van Alex van Groningen bijeen in de Nonnerie te Maarssen. Een zeldzame bundeling van financiële kennis. Dat mag gezegd worden over de bijeenkomst die in het teken stond van trends en ontwikkelingen in het opleiden van financials anno 2013

Huidige situatie
‘Praktisch en zakelijk’. Dat zijn kernwaarden die de docenten nastreven met Alex van Groningen. ‘Mensen komen voor korte opleidingen. Om complexe zaken te ontrafelen en praktisch te vertalen. Niet te veel franje, maar ik moet er morgen iets mee kunnen. Het mag best wat kosten, maar de kwaliteit moet top zijn’, stelt één van de docenten.

Ivo ten Hoorn (Manager Trainingen bij Alex van Groningen) onderkent dit. ‘Onze klanten willen vaak een praktische training omdat ze er A) waarde mee kunnen toevoegen of B) tijd besparen. We hebben een keer een training ‘detecteren van witwassen’ georganiseerd, maar dat liep niet omdat het niet aan een van deze twee doelstellingen bijdroeg.’

Het contact opzoeken met vakgenoten is een andere motivatie van veel deelnemers om een training te volgen, zegt Wil Moeskops, die al jaren succesvol het programma ‘Beïnvloeden en Adviseren’ geeft. ‘Professionals die ik op een training krijg, vinden het fijn om even uit hun normale omgeving te stappen en uitgedaagd te worden door anderen dan hun directe omgeving. Het kan ‘eenzaam’ zijn binnen een verantwoordelijke financiële functie en het is belangrijk om de eigen denkbeelden te scherpen met behulp van docenten en medecursisten. Op een training doen ze verfrissende ideeën op of ontmoeten ze nieuwe contacten die in soortgelijke situaties zitten.’ Het interactieve element is inderdaad heel belangrijk, stelt Ten Hoorn. ‘Het blijkt dat het kunnen delen van ervaringen met peers erg belangrijk wordt gevonden.’

Er wordt momenteel veel bezuinigd op opleidingen. Om toch hun PE-punten te halen moeten medewerkers daarom maar wat artikelen lezen en daarover een paar vragen beantwoorden. Deze methode komt de kwaliteit natuurlijk niet ten goede, maar het is uiteindelijk toch een simpele rekensom. ‘Stel je rekent 100 euro per PE-punt en je hebt 100 accountants in dienst…’

Ten Hoorn: ‘Veel RA’s die wij spreken eisen wel dat hun werkgever de opleiding betaalt. Maar ze kiezen dan wel voor programma’s die waarde toevoegen voor het bedrijf. Bijvoorbeeld het programma strategisch werkkapitaal management. Dat levert 35 PE-punten op en de investering haal je er gemakkelijk uit voor het bedrijf met slimme werkkapitaalbesparingen.’  

Programma’s die het altijd goed doen bij Alex van Groningen zijn Actief in Overnames, Controller in een Week, Corporate Recovery, Excel, Financieel Management voor niet-financiële managers en Financiële Analyse. De best beoordeelde opleiding is Presenteren met overtuiging en resultaat. Fiscaal Management scoort het minst goed, gemiddeld een 7,5. Jean Gieskens (docent diverse opleidingen in Controlling, Risk en Treasury) herkent dit wel. ‘Ik heb ook wel eens fiscaal management gedoceerd, en deelnemers werden dan kwaad als hun plannen in duigen vielen, bijvoorbeeld als ik ze wees op bepaalde internationale verdragen op fiscaal gebied.’

Finance Communities
Alex van Groningen heeft de afgelopen jaren een verschuiving meegemaakt van aanbieder van losse diensten (opleidingen, congressen, bladen en websites) naar aanbieder van ‘community platforms’ voor vier groepen van financiële professionals: financieel managers, Public Finance professionals, CFO’s en M&A professionals.

Melle Eijckelhoff (Directeur Alex van Groningen) legt de strategie van de onderneming uit. ‘Trainingen en opleidingen waren nog te weinig verbonden met onze overige activiteiten zoals het uitgeven van magazines en events. We leggen nu veel meer de verbindingen en benaderen het als een geheel. Het op de kaart zetten en bespreken van een onderwerp als Alternatieve Financiering organiseren wij via de inzet van al onze mediakanalen en de cursussen gelijktijdig. We hebben eerst onze ‘why’-question beantwoord. Daar kwam een simpel antwoord uit; wij zijn er voor financials. Voor ons als nichespeler is die afbakening belangrijk, want het helpt ons te focussen. Onze drie pijlers zijn kennis, netwerk en carrière. Die pijlers moeten sterk zijn en alles wat we doen moet daar aan bijdragen.’

‘Hoe ziet onze business eruit en hoe zien wij de toekomst?’, vervolgt Eijckelhoff. ‘Alles wat wij doen, doen we binnen vier communities: de CFO, FM (Financieel management), M&A en Public Finance Community. Nu is ‘community’ natuurlijk een beetje een buzzword, maar wij zien het als onze missie om mensen bij elkaar te brengen om kennis te delen. Wij zijn manager, regisseur en motivator achter deze ontmoetingen. Als we na een event CFO’s van een bepaalde industrie zien praten weten we dat daar dingen gebeuren. Dat werkt heel motiverend voor ons.’  

De verbinding tussen trainingen en andere activiteiten van Alex van Groningen komt onder meer tot uiting op congressen. Daar organiseert de community kleinere masterclasses om deelnemers wat praktische handvaten mee te geven en hun te interesseren om het hele traject te volgen.

De toekomst van opleidingen
Een ontwikkeling die speelt volgens de docenten is dat deelnemers veel meer vermaakt willen worden. Alleen maar informatie verschaffen is niet genoeg, dan verslapt de aandacht. Onder PE-plichtige accountants die alleen maar voor de punten komen is dat nog wel eens lastig. Cees de Jong (docent Financieel Management voor niet-financiële managers) herkent dit. ‘Het moet vooral leuk zijn met filmpjes en dergelijke. Het woord ‘leuk’ wekt irritatie op bij Wil Moeskops. ‘Als een deelnemers na afloop zegt dat hij het leuk vond zie ik dat eerder als een belediging dan compliment. Het programma moet confronterend zijn, pijnlijk, een eye opener… Pas als ik dat bereik bij deelnemers ben ik tevreden.’  

Toch is internet een verrijking van opleidingen, mits je het op de juiste wijze inzet. Wifi is dan ook een absolute hygiënefactor voor de locatie waar je de opleiding houdt. ‘Met internet kun je actuele onderwerpen binnenhalen’, zegt Jan Vis (Docent Business Valuation). ‘Haal bijvoorbeeld een filmpje binnen van Ben Bernanke of Mario Draghi en becommentarieer dat.’

Als je zelf geen content binnenhaalt doen de cursisten dat zelf wel, ervaart Martijn Rademakers (docent Strategisch Financieel Management) vaak. ‘Dan zoeken ze ter plekke de casus op waar je het over hebt, om te controleren of het wel klopt wat je zegt.’ In reactie daarop zal Alex van Groningen rond elk van de opleidingen een online omgeving bouwen waarin al het materiaal komt te staan dat de deelnemer kan helpen in de voorbereiding, maar ook bij het terugblikken op de opleiding.

Waar zitten nog gaten in het opleidingsportfolio van Alex van Groningen? De crisis komt in deze context direct ter sprake. De enorme puinhoop die nog opgeruimd moet worden roept veel vragen op. Hoe kunnen banken en verzekeraars het vertrouwen herstellen? Hoe kunnen financiële catastrofes zoals de huidige crisis in de toekomst voorkomen worden? Dat zit hem niet in het optuigen van nog meer beheersingsmodellen en regelgeving, maar ‘behavioural finance’. Hoe ga je in moderne financiële omgevingen om met zaken als gedrag, cultuur en ethiek? Hoe dient een professional zich te gedragen? Daar valt nog veel te winnen en bedrijven investeren hier ook steeds meer in. Hier zien veel van de aanwezige docenten wel een potentiële nieuwe opleiding of toevoeging aan het bestaande aanbod.   

De grotere context
Waarderingsexpert Jan Vis pleit voor nog meer context in de opleidingen. ‘In tijden dat het hele economische stelsel op springen staat, ontbreekt fundamentele kennis. Zelfs onder afgestudeerden zijn er een hoop die niet weten hoe het monetaire stelsel in elkaar zit. In opleidingen zou die context een waardevolle toevoeging zijn. Nu gaan we vaak direct over op het bespreken van een probleem en pretenderen dat we de oplossing hebben. De vele crises van de laatste jaren tonen aan dat dit volstrekt niet het geval is.’

Eijckelhoff: ‘Een mogelijkheid om die context te versterken is al onze opleidingen te wortelen in één gegeven; we zijn er om vanuit een holistisch beeld van het financiële vakgebied een allround certified financieel manager af te leveren. Dit heeft wel invloed op de opbouw van al onze programma’s, want elke module zal dan ook iets moeten vertellen en moeten terugverwijzen naar de andere ‘modules’ en programma’s van Alex van Groningen.’ Jan Vis oppert dat het ook mogelijk is een dwarsdenker in te zetten op de trainingen. Die komt dan even langs om de wereld op zijn kop te zetten.

‘Het gaat om leren en niet om kennis’, stelt Wil Moeskops. ‘Kennis kun je ook van internet halen, maar hoe moet je de data interpreteren? Daar zijn opleidingen voor. Daarnaast is leren ook een sociaal gebeuren. De taak van Alex van Groningen is het creëren van de setting. Daarbinnen krijgen deelnemers verschillende vormen van leren gepresenteerd. Interactie en plat leren zijn elementen, maar je kunt de deelnemers inderdaad ook bewust uit hun element halen.’ Nog een belangrijke innovatie die geopperd wordt is het neerzetten van een opleidingshuis. Voor een vast bedrag kunnen deelnemers naar binnen en na een centrale opening waarin de inhoud wordt geschetst kunnen ze naar diverse masterclasses die plaatsvinden op financiële deelgebieden en soft skills.  

Allen interessante ideeën die vragen om opvolging. Zal de dag daarna het hele opleidingsaanbod worden omgegooid? Nee, maar geleidelijk aan voert de organisatie innovaties door die bijdragen aan het blijvend succesvol opleiden van ambitieuze finance professionals.