Dijsselbloem verscherpt toezicht op accountants

De minister komt met aanvullende wettelijke maatregelen, naast de verbeterplannen van de sector, zo schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van kritische bevindingen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Dijsselbloem noemt het onacceptabel dat de kwaliteit onder de maat is. “De door de sector voorgestelde maatregelen zie ik als een eerste stap. Wat nu nodig is, is versterking van de wettelijke kwaliteitseisen en strenger optreden van de AFM. Alleen zo kunnen we de kwaliteit van accountants en de accountantsverklaring structureel verbeteren.”

De minister streeft naar uniformering van het interne toezicht voor accountancyorganisaties die een vergunning hebben voor het controleren van organisaties van openbaar belang (OOB’s), zoals banken en verzekeraars. Accountantsorganisaties krijgen een wettelijk verplichte raad van commissarissen met duidelijk omschreven bevoegdheden. Zij dienen onder meer toezicht te houden op het bestuur en de algemene gang van zaken in de accountantsorganisatie en – gevraagd en ongevraagd – advies te geven. 

Ook zijn zij verantwoordelijk voor benoeming en ontslag van de bestuursleden en zien zij toe op het beloningsbeleid. Bovendien zal een van de taken worden dat zij goedkeuring dienen te verlenen voor het verrichten van accountantscontroles door een bestuurder naast zijn bestuurstaken. Hierdoor moet worden voorkomen dat onvoldoende tijd wordt besteed aan bestuurswerkzaamheden.

Voor dagelijkse beleidsbepalers van accountantsorganisaties komt er – in navolging van financiële ondernemingen – een geschiktheidstoets. Het is van belang dat een accountantsorganisatie wordt aangestuurd door personen die beschikken over de juiste kennis, vaardigheden en competenties voor een bestuurder. Hiermee kan de AFM toetsen of de beleidsbepaler over de noodzakelijke kwalificaties beschikt.

Naar aanleiding van het onderzoeksrapport ‘Bouwen aan vertrouwen. Evaluatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties’ van de Erasmus Universiteit Rotterdam zal de minister de volgende acties nemen. Hij is voornemens nader onderzoek te doen naar (de gevolgen van) uitbreiding van de reikwijdte van de definitie van OOB’s met organisaties en instellingen met een bepaalde omvang die (deels) met publiek geld worden gefinancierd, zoals grote zorg- en onderwijsinstellingen en woningcorporaties. Daarnaast is hij voornemens een verlenging van de verjaringstermijn in het tuchtrecht op te nemen in wetgeving.

De aangekondigde wettelijke maatregelen vormen een aanvulling op de eerdere aanscherping van de Wta. Zo is het sinds 1 januari 2013 verboden om naast controlewerkzaamheden ook advies uit te brengen. 

Ook werd eerder al besloten dat per 1 januari 2016 de verplichte kantoorroulatie in werking treedt. Dit betekent dat accountantsorganisaties niet langer dan de wettelijk vastgestelde periode de wettelijke controle mogen verrichten voor een OOB. De huidige periode van acht jaar wordt verlengd naar tien jaar en is daarmee in overeenstemming met nieuwe EU regels. Na het verstrijken van de wettelijke termijn geldt een afkoelingsperiode van vier jaar. Externe accountants dienen verplicht te rouleren na vijf jaar.