De ongemakkelijke waarheid – Rutte en witte haaientanden

Premier Rutte is voor veel mensen, waaronder invloedrijke journalisten, verantwoordelijk voor alle problemen waar we in Nederland anno 2022 tegen aanlopen. Een eventueel vertrek van Rutte verandert echter niets aan de manier waarop in Nederland de formele en informele macht wordt verdeeld.

De geschiedenis leert dat noch politici van de VVD, het CDA en D66, noch politici van de PvdA de afgelopen decennia ook maar iets hebben gedaan om de klimaatverandering tegen te gaan. Integendeel. Ze hebben de oude-normaal, niet-duurzame economie ongebreideld laten groeien. Met de huidige situatie als resultaat.

Dit vond plaats in verschillende regeringscoalities, met steun van zowel de Tweede als de Eerste Kamer en op advies van onder andere de Sociaal-Economische Raad (SER). En onder druk van invloedrijke lobbygroepen niet te vergeten, zoals Koninklijke Bouwend Nederland, onder aanvoering van Maxime Verhagen (CDA). Verhagen die vroeger al een rol speelde als minister van Economische Zaken, overstapte naar VDL Groep, toen lobbyist werd en vervolgens voorzitter van Koninklijke Bouwend Nederland en…kroonlid van de SER.

De ongemakkelijke waarheid is dat a) Rutte niet alles is zijn eentje heeft gedaan en doet; 2) de oude-normaal ‘groeien-moet’-economie niet verandert als Rutte weg is. Dan schuift er immers een ‘nieuwe Rutte’ naar voren. En bij het CDA een ‘nieuwe Wopke Hoekstra’.

Het is namelijk net als met het gebit van witte haaien: als er tanden afbreken, schuift de volgende rij automatisch naar voren. En zo werkt dat ook bij onze (traditionele grote) politieke partijen. Of het nu in de VVD, het CDA, D66 of de PvdA is, of bij ‘bevriende politici’ uit onder andere GroenLinks. Het gehanteerde systeem van werving en selectie en ‘talent management’ binnen de traditionele grote en kleinere politieke partijen, zorgt ervoor dat bepaalde ‘talenten’ naar boven komen drijven en anderen niet. Hoe dat gebeurt? Doordat de oude garde met inbegrip van invloedrijke oud-politici, de ‘mastodonten’, bepalen wie er carrière mag maken binnen de partij in Den Haag, maar ook daarbuiten, en wie niet.

Wat dan wel? Geen flauw idee in de huidige vorm van de parlementaire democratie en het historisch zo gevormde systeem van het onderling verdelen van sleutelposities. Dit gebeurt niet alleen bij de overheid, maar ook in het grote bedrijfsleven door politieke partijen.

Of eigenlijk toch wel. Invloedrijke journalisten bij radio, televisie en de grote dagbladen, zouden moeten stoppen met het kritiekloos als spreekbuis dienen voor mensen als Barbara Baarsma met haar ‘Groene groei’ (zie ook het artikel De ongemakkelijke waarheid van Groene Groei), voor de woordvoerders en C-level-managers van de Rabobank over hun rol in de stikstofcrisis (zie De ongemakkelijke waarheid over Rabobank en de stikstofcrisis) en voor Maxime Verhagen over ‘dat de overheid meer geld moet uittrekken en dat Koninklijke Bouwend Nederland niet verantwoordelijk is voor de stikstofcrisis noch voor de PEFAS-crisis’. Feitelijk onjuist en dus ‘nepnieuws’ (zie Nepnieuws, valse autoriteit en valse expertise) en framing.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups‘ en ‘De scale-up blueprint’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.