Zet uw werknemers op de eerste plaats
Door Grant Thornton
COVID-19 heeft veel impact gehad op uw werknemers. De nieuwe manieren van werken hebben de druk op managers en hun teams vergroot. Door de lockdowns en het werken op afstand zijn de grenzen tussen werk en privé vervaagd. Het fysieke en mentale welzijn van werknemers vraagt opeens meer aandacht. Gezondheid, moreel, werkomgeving, vaardigheden zijn kritieke zaken die opeens prioriteit vragen.
Volgens de uitkomsten van het International Business Report van Grant Thornton gaf 36,7 procent van de ondernemingen in het middenbedrijf aan personeelsbeleid en leiderschapsuitdagingen op de agenda te hebben staan in de aanloop naar herstel.
Begeleid de terugkeer naar de nieuwe situatie zorgvuldig
Daar waar werknemers nog steeds op locatie werken, moet u zorgen voor een veilige omgeving met passende zelfvoorzienende faciliteiten. In bepaalde mate geldt dit ook voor thuiswerken. De IBR-gegevens van Grant Thornton laten zien dat 46,8 procent van het middenbedrijf bezig is met de veiligheid op de werkplek, waaronder de werkplek thuis.
Maar daar blijft het niet bij. Als mensen straks weer terugkeren naar hun voormalige werkplek, hebben ze ook behoefte aan duidelijkheid en goede begeleiding door het management.
Theo Ostermann als bestuurslid verantwoordelijk voor human resources bij Grant Thornton, zegt: “Als mensen geconfronteerd worden met veel veranderingen of zich onzeker voelen, verliezen ze hun focus. Ze zijn afgeleid en minder productief, tenzij het voor hen duidelijk is wat er verandert en waarom, hoe de verandering zowel hen persoonlijk als hun team beïnvloedt. Met de negatieve impact die COVID-19 al heeft gehad, moeten ondernemingen zo snel mogelijk terug naar de stabiele basis.”
Goed uitgevoerde veranderingen kunnen daarbij een positief effect hebben. Met een doordachte planning en zinvolle betrokkenheid, kan verandering een kans zijn om beter ‘terug te bouwen’. Ostermann: “Ook wij maken de slag naar een post-corona werkomgeving waarin ongetwijfeld blijvend meer thuis gewerkt gaat worden en het kantoor een andere functie gaat krijgen. De kantoorinrichting en de arbeidsvoorwaarden moeten daar op worden aangepast, zodat medewerkers naadloos kunnen doorwerken in een veranderende omgeving. Ook de werving van talent zal beter slagen als deze zaken voor ‘het nieuwe normaal’ zijn ingericht.”
Overweeg om specifieke taken uit te besteden
Veel ondernemingen aarzelen om nieuwe werknemers aan te nemen. Daardoor zal de vraag naar outsourcing toenemen. Niels Dekker, partner global mobility services bij Grant Thornton zegt: “Door meer diensten te outsourcen, kan efficiënter gewerkt worden. In plaats van bijvoorbeeld een team van gespecialiseerde marketeers, is het gebruik van een extern bureau flexibeler tot er meer zekerheid is. Als het gaat om zeer specialistische kennis en vaardigheden, is het inhuren van een externe consultant misschien voordeliger dan het in dienst iemand nemen van iemand. Er zijn genoeg consultancy ondernemingen en zzp’ers die hun klanten zeer specialistische kennis kunnen leveren op het moment dat daar behoefte aan is. Nederland is en blijft een topland waar het gaat om de kwaliteit van de zakelijke dienstverlening.”
Herzie uw arbobeleid
Veel ondernemingen maken zich zorgen over de mentale gezondheid van de werknemers, die nu vaker of volledig op afstand werken. Uit nieuw onderzoek van de VN is gebleken dat vrouwen onevenredig zwaar worden getroffen door het thuiswerken in combinatie met zorgtaken en de onzekerheid over werkgelegenheid in bepaalde sectoren. Het onderzoek laat zien dat veel vrouwen in de zwaarst getroffen sectoren werken. Jonge gezinnen (twee verdieners) hebben het zwaar, omdat ze thuiswerken moeten combineren met thuisonderwijs door sluiting van scholen en kinderopvang. Een ander aandachtspunt is dat veel jonge werknemers op dit moment wonen en werken in een gedeelde woning en door gebrek aan ruimte en privacy niet onder optimale omstandigheden kunnen werken. Andere – ook vaak jonge werknemers – raken door het thuiswerken in een sociaal isolement. De kans op uitval wordt door deze omstandigheden groter. De vraag is hoe u als werkgever hiermee om moet gaan. Dit gaat veel verder dan het zorgen voor een werkplek die voldoet aan Arbowet.
Dekker: “Stel vast wat in de nieuwe wereld de impact is van uw strategie en personeelsbeleid op het welzijn van uw werknemers en – in het verlengde daarvan – op de resultaten. Richt bijvoorbeeld een proces in waar de leidinggevenden regelmatig met alle medewerkers in contact blijven en zorg ervoor dat zij oprechte interesse tonen. Zo weet u of alles goed met hen gaat en of er in welke vorm dan ook ondersteuning nodig is.”
Negeer uw bedrijfscultuur en waarden niet
Met de focus op overleven is het niet verwonderlijk dat cultuur bij veel ondernemingen van de radar is verdwenen. Maar Ostermann zegt: “De aandacht aan het belang van kernwaarden dreigt te verslappen, net als de aandacht aan het belang van een missie en visie, en hoe je met je mensen omgaat, hoe je zaken doet. Niet alleen vanuit de werknemer bezien, maar ook vanuit het oogpunt van de aandeelhouder en de klant.”
Werknemers die bijvoorbeeld door de coronasituatie, en hoe de werkgever hiermee om gaat, niet lekker op hun plek zitten, zijn angstig omdat ze zien dat de werkloosheid toeneemt. Ostermann vult aan dat werknemers blijven zitten waar ze zitten, ook als ze ongelukkig zijn. Puur omdat het alles is wat ze op dit moment hebben. “Dit is niet gezond vanuit het oogpunt van welzijn, cultuur of productiviteit.”
“Probeer altijd eerlijk en oprecht te communiceren, zowel met uw personeel als met andere belanghebbenden. Uit onderzoek naar de betrokkenheid van medewerkers wordt slechte communicatie vaak als het kritiekpunt genoemd. Het maakt mensen van streek als ze in de krant lezen wat er in hun onderneming gebeurt; dat horen ze liever direct vanuit het management.”
Ondernemingen moeten transparanter zijn in hun communicatie. “Als mensen zich zorgen maken over hun baan, is het belangrijk om uit te leggen hoe de zaken ervoor staan. Zonder in te gaan op allerlei technische details. Breng het op zo’n manier dat mensen begrijpen wat het voor hen betekent. Tenslotte is dat wat iedereen wil weten.”
Juist in deze moeilijke tijden zijn integriteit en kernwaarden heel belangrijk. “Cultuur weerspiegelt zich in uw dienstverlening aan klanten en is speerpunt bij de werving en behoud van personeel. Ook al moet u moeilijke beslissingen nemen over mogelijke inkrimping van het aantal medewerkers, ga met uw mensen om tafel en neem ze mee in de situatie. Zodra u uw waarden los laat is het eind zoek.”
Zorg voor de juiste competenties om klaar te zijn voor de post-COVID-wereld
De nieuwe uitdagingen door COVID-19, vereisen nieuwe vaardigheden binnen de organisatie. Dekker zegt: “De pandemie dwingt organisaties om uit een verouderde manier van sturing te stappen, technologie te omarmen en een veel meer inclusieve aanpak te hanteren om werknemers van alle leeftijden, in alle gemeenschappen, op te leiden en bij te scholen.”
Bijscholing heeft een positief en motiverend effect op werknemers, dus ondernemingen kunnen zich sterk positioneren door nu al na te denken over de vaardigheden die de werknemers in de toekomst nodig hebben. Sommige functies zijn drastisch veranderd door de omstandigheden of zullen drastisch veranderen. Door de crisis krijgen mensen de kans om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en vast te stellen waar er ruimte is om de competenties te vergroten.
Dekker zegt dat HR-managers het menselijk kapitaal zo nodig nog meer op de directieagenda moeten zetten en de directie laten zien dat technologie kan helpen bij personeelsplanning voor de korte en lange termijn.
Het World Economic Forum beweerde onlangs dat de financiële sector de komende zes maanden tot 30 procent van de functies zal automatiseren. Ostermann zegt hierover: “Organisaties moeten zich aanpassen en wendbaar zijn en met een positieve blik naar de mogelijkheden kijken. Wees ook transparant op dat gebied door te zeggen: ‘het is onze strategie om technologie te gebruiken om dit soort rollen te vervullen, dus laten we onze mensen opleiden en omscholen voor andere nieuwe rollen. Het is gebleken dat in de financiële sector automatisering niet altijd leidt tot minder mensen, maar juist tot andere functies, die meer uitdaging bieden’. Het verzamelen en intelligent gebruik van data spelen daar een belangrijke rol in. COVID-19 heeft deze ontwikkeling zeker nog een extra zetje gegeven.”
Een ontwricht, gedemotiveerd en afstandelijk team is net zoiets als de verkeerde brandstof in de auto te stoppen. Een heroriëntatie, gebaseerd op proactieve communicatie, transparantie, kernwaarden en een evaluatie van de vaardigheden, kan ervoor zorgen dat uw mensen goed uitgerust zijn voor de race die voor hen ligt.
Maak een pitstop
In een serie artikelen delen wij inzichten met u – ondernemers in het middenbedrijf – om u te helpen kijken naar de externe en interne mogelijkheden om uw bedrijfsstrategie te ondersteunen, prestaties te verbeteren en uw veerkracht te vergroten.