CFO steeds meer maatschappelijk geweten van het bedrijf

De CFO van de eenentwintigste eeuw zal steeds vaker iemand zijn die waarde voor álle stakeholders optimaliseert: ecologische en sociale waarde naast aandeelhouderswaarde. “ESG past ook helemaal bij onze positionering van goede producten voor een eerlijke prijs”, zegt Allard Boer, CFO van Trust International.

In de afgelopen decennia is de CFO uitgegroeid van iemand die er vooral op toe moest zien dat de cijfers van zijn bedrijf klopten en (dus) vooral historische informatie verzorgde tot iemand die ervoor zorgt dat de financiële afdeling ook komt met toekomstgerichte informatie. Hij houdt zich niet alleen bezig met traditionele financiële activiteiten, maar denkt ook strategisch mee met de CEO en is in een vroegtijdig stadium betrokken bij alle plannen, waarbij hij zowel financiële als inhoudelijke inbreng heeft. Hij is een sparring partner voor andere directieleden annex strateeg met verstand van de business, die tegelijkertijd zorgt voor een solide financiële ‘backbone’ van zijn bedrijf. Daarnaast heeft hij zware organisatorische en leidinggevende verantwoordelijkheden, vooral waar het gaat om de controle op de voortgang van alle plannen en goede voornemens.

In de afgelopen jaren is dit allemaal sterk ‘data driven’ geworden, en gebruikt de CFO in- en externe data om analyses uit te voeren, prognoses te doen en klanten van waardevol advies te voorzien. Zo ook bij consumentenelektronicaproducent Trust International, dat gebruikmaakt van Board, een softwareleverancier die Business Intelligence en Corporate Performance Management in één enkel pakket heeft ondergebracht.

CFO van het bedrijf is Allard Boer, die twee jaar geleden werd aangesteld nadat het bedrijf in de portefeuille van private equity-investeerder Egeria belandde. Boer – die eerder in diverse financiële rollen bij Philips heeft gewerkt, en daarna als financieel directeur bij FairPhone – trof toen een bedrijf aan dat een goede positie had verworven in thuismarkt Nederland en in Italië en Spanje als aanbieder van vriendelijk geprijsde keyboards, muizen en accessoires voor games, maar minder tractie had in de belangrijke afzetmarkten in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De distributie via fysieke retail was op orde, maar in online-verkoop waren er volop groeikansen voor Trust.

Rekenknobbel
Boer heeft er hard aan meegewerkt om het groeipotentieel dat in het bedrijf school te verwezenlijken. Hij is een van de architecten van de nieuwe strategie van het bedrijf om die kansrijke markten op te gaan en om die online-verkoop aan te zwengelen. “En ik ben er medeverantwoordelijk voor dat die vergezichten en plannen concreet zijn gemaakt. Dat er duidelijke ‘deliverables’ en prestatie-indicatoren zijn gekomen, dat de voortgang van de strategie kan worden getoetst en waar nodig maatregelen kunnen worden genomen. Dat we focus en richting hebben en houden.” Met succes – zo is de omzet in de afgelopen twee jaar met ruim 60% gegroeid. Kortom: Boer is bij uitstek een CFO die zich als business partner opstelt en een datagedreven besluitvorming stimuleert.

Een moderne CFO, kortom. Al ziet hij dat zelf anders. Want in zijn optiek is de CFO idealiter meer dan een business partner met een rekenknobbel. Hij is ook – steeds meer – het financieel onderlegde maatschappelijk geweten van het bedrijf. Iemand die eraan bijdraagt dat het ‘impact’ maakt: erop aandringt dat integrated reporting wordt doorgevoerd en maatregelen stimuleert zodat het bedrijf maatschappelijk verantwoord kan ondernemen en aan Environmental, Social en Governance-doelstellingen (ESG) kan voldoen. Idealiter moet dat ertoe bijdragen dat alle externe effecten tot uitdrukking komen in de winst- en verliesrekening – en allerlei verborgen kosten (denk aan schade door milieuvervuiling) gewoon worden opgenomen in de resultaten waarover het bedrijf verslag van doet. Nu is dat onder andere al mogelijk met de kosten van CO2-uitstoot, in de toekomst zullen allerlei andere activiteiten ook volgens ESG-maatstaven in kaart kunnen worden gebracht en in ‘True Prices’ worden uitgedrukt.

Het is nog lang niet zo ver, maar de ‘awareness’ over het belang van ESG-vraagstukken neemt toe, aldus Boer. “En dat gaat hard. Ook bij partijen die vroeger wellicht voornamelijk belangstelling hadden voor financiële resultaten, zoals private-equity investeerders. Ook bij consumenten.” En Boer is overtuigd dat ook Trust daarin mee moet gaan. “Het past ook helemaal bij onze positionering van goede producten voor een eerlijke prijs. Waarbij eerlijk in dit geval in de breedste zin van het woord kan worden geïnterpreteerd: eerlijk voor de planeet en eerlijk voor álle mensen”

Boer is overtuigd dat maatschappelijk verantwoord ondernemen pas werkelijk zoden aan de dijk zet als iedereen binnen het bedrijf zich bewust is van het belang ervan en zich ervoor inzet. “Ik geloof ook niet dat je kunt volstaan met een afdeling Corporate Social Responsibilty om dat bewustzijn te vergroten, de veranderingen moeten vanuit het hart van de onderneming worden gestimuleerd.” Waar de CFO zit, dus. En Boer heeft zich in de afgelopen jaren sterk gemaakt voor allerlei verbetermaatregelen, onder het devies van de vroegere Amerikaanse president Theodore Roosevelt ‘Do what you can, with what you have, where you are’.

Hij is geïnspireerd door zijn ervaringen bij FairPhone, dat mobiele telefoons produceert waarbij het rekening houdt met de arbeids- en milieuomstandigheden in een land als Congo, waar het grondstoffen als goud en kobalt betrekt. Congo staat bekend om z’n vele politieke conflicten, de mijnen zijn berucht om de kinderarbeid en gevaren voor de volksgezondheid. Toch wilde FairPhone juist daar zaken doen, omdat het dan meer invloed zou kunnen hebben dan wanneer het aan de kantlijn stond. FairPhone en Trust zijn beide actief in de markt voor consumentenelektronica, een sector die niet bepaald voorloopt als het gaat om verantwoord ondernemen. Voor Boer vormt dat juist de uitdaging: met Trust op een zo eerlijk mogelijke manier consumenten elektronica producten maken – naar het voorbeeld van FairPhone.

Omgekeerde aanpak
De maatregelen die bedrijven kunnen nemen om ‘impact’ te maken verschillen. Vaak worden deze gerubriceerd volgens de indeling van de Verenigde Naties, in 17 Sustainable Development Goals (SDG’s). Trust richt zich vooral op – Boer lepelt het zo op – Verantwoorde Consumptie & Productie (doel 12), Klimaatactie (doel 13), Partnerschapen om de doelstellingen te bereiken (doel 17) en Gendergelijkheid (doel 5). In de praktijk vormt het advies om de SDG’s als basis te nemen voor een duurzame strategie geen vastomlijnd recept, maar eerder een richtlijn die ondernemers naar eigen inzicht kunnen invullen. Vergelijkbare ondernemingen kunnen nog steeds een heel andere aanpak kiezen terwijl ze toch de SDG’s volgen: de SDG’s geven aan wát er moet gebeuren, maar niet hóe. Dat is aan de ondernemers zelf.

Trust geeft invulling aan die SDG’s door eigen producten en inkoop duurzamer te maken door ‘Reuse’ (hergebruik producten en onderdelen) en ‘Recycle’ (hergebruik van grondstoffen) en ‘Reduce’ (minder verbruiken) – de drie R’s die worden gebruikt om maatregelen aan te duiden om verdere opwarming van de aarde en aantasting van het milieu door vervuiling en uitputting tegen te gaan.

Boer noemt een hele waslijst aan initiatieven op. Zoals laptoptassen en ‘sleeves’ die zijn gemaakt van Pet-flessen, kleinere verpakkingen dan vroeger, handleidingen die online worden aangeboden in plaats van als gedrukte boekjes worden meeverpakt met de producten, verpakkingen waaruit zwarte plastic en PVC zijn geweerd, papieren en kartonnen verpakkingen die ‘Forest Stewardship Council’ (FSC)-gecertificeerd zijn. Ook kijkt het bedrijf naar zogenaamde ‘Life Cycle Assements’ , een methode om de milieu-impact van een productcategorie in de hele ‘life cycle’ vast te leggen. Tenslotte streeft Trust naar meer vrouwen in het bedrijf, vooral in de hogere echelons van het bedrijf.

“Veel bedrijven richten zich op verduurzaming door maatregelen buiten de producten om. Ze reizen wat minder of leggen wat zonnepanelen op het dak. Terwijl 99 procent van je ‘footprint’ juist door die producten wordt veroorzaakt. Wij richten ons juist daarop, omdat het ons ernst is met het streven naar verduurzaming en daar het meeste resultaat valt te behalen.”

Daarmee heeft het bedrijf nog een lange weg te gaan naar een situatie waarin het rapporteert volgens de principes van integrated reporting en true pricing, erkent Boer. Daar wordt hard aan gewerkt. “Wij doen het in dit geval andersom: niet eerst afwachten tot integrated reporting is uitontwikkeld of allerlei moeizame pogingen om onze ecologische impact in detail in kaart te brengen. Nee, we voeren meteen allerlei maatregelen door. Dat kan ook best, je weet welke maatregelen vrij zeker een positieve impact hebben, ook al weet je niet precies hoe groot die is of hoe je daar verslag van moet doen. Trust is van oudsher zeer pragmatisch en ondernemend. Ook daarom past deze omgekeerde aanpak goed bij ons.”

Aangeboden door: