Boetedoening

 

Aan de ene kant is het goed dat deze banken de rekening voor hun fraudeleuze gedrag gepresenteerd hebben gekregen. Aan de andere kant staan deze boetes, die op het eerste gezicht erg hoog lijken, in geen verhouding tot de financiële en maatschappelijk schade die is aangericht. De aansprakelijkheid wordt hiermee afgekocht, maar van een schadevergoeding voor de misleide klanten of enige boetedoening is geen sprake.

 

Zo betaalde Goldman Sachs 4,69 miljard euro voor zijn misleidende praktijken met rommelhypotheken in de periode voor de financiële crisis van 2008. Bank of America kreeg voor hetzelfde vergrijp 16,65 miljard euro boete en JP Morgen 13 miljard euro.  Grote bedragen, maar deze banken speelden een dubieuze rol in het doorverkopen en bundelen van rommelhypotheken en droegen daarmee sterk bij aan het ontstaan van de financiële crisis.

Al deze banken bestaan nog. Ze hadden een moeilijke periode en moesten het eigen vermogen aanspreken om te boetes te kunnen betalen, de bonussen van de top daalden en ze kregen strengere regelgeving op hun dak, maar anno 2016 is het business as usual. Datzelfde kan vaak niet gezegd worden van de bedrijven en de gezinnen die de dupe waren van hun praktijken. 

Ik vraag me dan ook af wie er eigenlijk word bestraft? De hoge boetes hebben een direct impact op de betrokken banken, maar zij weten de rekening vaak af te wentelen op aandeelhouders of klanten. Terwijl duizenden bankiers uit het lagere echelon de laan uitvlogen, waaronder ook ongetwijfeld dat deel dat zich bezighield met het misleiden van klanten, zitten de verantwoordelijke topmensen voor het overgrote deel nog stevig op hun post. Niemand van hen is persoonlijk verantwoordelijk gesteld.

 

Het onderzoek is gericht op de tien grootste banken, als de boetes en juridische kosten van alle banken wereldwijd worden meegerekend, verdubbelt het bedrag. De Europese banken kunnen zich volgens Corlytics de komende jaren nog opmaken voor miljardenboetes, we lopen hier iets achter op de VS.

In Nederland heeft Rabobank in totaal 774 miljoen euro aan boetes betaald voor het manipuleren van het Libor-tarief.  Ook de wijze waarop ABN Amro renteswaps heeft verkocht aan ondernemers in het midden- en kleinbedrijf om renterisico’s af te dekken, kreeg niet de goedkeuring van de AFM. De autoriteit legde ABN Amro een boete op van 750.000 euro vanwege ‘onvoldoende eerlijk, niet netjes en onvoldoende professioneel handelen’.  Daarnaast lopen er ook nog diverse procedures tegen financiële instellingen over de zogenoemde woekerpolissen.

Niet alleen hakken de boetes in op het eigen vermogen van banken, zij moeten ook extra reserveringen voor toekomstige schadeclaims en juridische schadeclaims aanhouden. Credit Suisse heeft hierop het volgende bedacht, een soort rampenobligatie waarbij de belegger moet bloeden als de bank door eigen toedoen in de problemen komt. Credit Suisse wil hiermee het operationeel risico verminderen zoals problemen met IT of op de handelsvloer en boetes voor frauduleus handelen. Ik ben benieuwd hoe het prospectus van deze obligatie, en met name de risicoparagraaf, eruitziet en wie hier intrapt.