Blog: Verduurzamen van bouwmaterieel

Bouwmaterialen stoten emissies uit die schadelijk zijn voor klimaat, natuur en gezondheid. Hierdoor moet er een slag gemaakt worden in het verduurzamen van bouwmaterieel zodat de transitie gemaakt kan worden naar een uitstootvrije omgeving en dus een reductie van stikstof, koolstofdioxide (CO2) en fijnstof. Het verduurzamen van materieel in de bouwsector is eveneens van belang voor de continuïteit van bouwbedrijven. Hierbij kan gedacht worden aan bouwbedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden, maar ook bijvoorbeeld aan bouwondernemingen met opdrachtgevers, die verlangen dat er met emissiearm bouwmaterieel gebouwd wordt.

Een voorzichtige schatting is dat in 2024 circa 1 miljard euro uitgegeven moet worden aan schoner materieel

In Nederland zijn er in 2020 circa 110.000 dieselwerktuigen en circa 40.000 benzine werktuigen in Nederland actief in de bouw. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld graafmachines, betonmixers en mobiele kranen. Om de uitstoot te reduceren in de bouw – onder meer door afname van de diesel- en benzine werktuigen – is het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (hierna: SEB) opgesteld.

Dit convenant is in 2023 ondertekend door Rijksoverheid, provincies, waterschappen, gemeenten branche- en netwerkverenigingen in de bouwsector en opdrachtgevers van bouwprojecten. In het SEB convenant is een routekaart opgesteld waarin staat aangegeven per wanneer en welk bouwmaterieel vervangen moet worden door materieel met minder / geen emissie. De routekaart wordt door opdrachtgevers – denk hierbij dus aan de overheid – gehanteerd voor de bouwprojecten die uitgevoerd moeten worden.

Een voorzichtige schatting is dat in 2024 circa 1 miljard euro uitgegeven moet worden aan schoner materieel, aldus de ING (duizenden machines). Voor bouwbedrijven die zaken doen met de overheden is dat een must omdat zij anders het werk niet meer kunnen uitvoeren. Dit wordt naar verloop van tijd steeds meer (in 2028 is de schatting 28.000 en in 2033 moet het eerste materieel volledig zero emissie zijn). Het is voor bouwbedrijven een complexe exercitie. Zij moeten immers verschillende stappen gaan ondernemen om met ander materiaal te kunnen werken. Nog los van het operationele, zijn er al verschillende zaken op financieel gebied. Bouwmaterieel dat minder emissie heeft is over het algemeen duurder wat een effect heeft op de investeringsplanning van een bouwbedrijf. Dit werkt door in de kostprijs van bouwprojecten, maar ook in de financiering van dit materieel.

Daarnaast zijn er diverse subsidie en financieringsmogelijkheden voor dergelijk materieel. Zo opent op 5 maart de gelijknamige SEB subsidie waar subsidie is voor emissieloos bouwmaterieel en is er eveneens de milieuinvesteringsaftrek (MIA) die voor dergelijk materieel kan gelden. Daarnaast zijn er banken die wellicht lagere rentes kunnen afgeven voor dergelijk materieel. Al met al is het een complexe financiële maar ook operationele gang van zaken.

De conclusie is vooral: ga proactief in gesprek met opdrachtgevers hoe zij tegen schoner bouwmaterieel aan kijken. Is het vanuit hen een must of niet? Wees er sowieso bewust van dat de druk steeds groter wordt. Zorg er daarnaast voor dat je de subsidie- en financieringsmogelijkheden verkend. Weliswaar zijn de investeringen in traditioneel materieel lager dan emissieloos materieel, maar door subsidies en goedkopere financieringsvormen wordt het verschil wel verkleind.