Blockchain doe je niet alleen

Door Bouko de Groot

Transacties waar bewijslast een grote rol speelt, daar kan blockchain uitkomst bieden. “Als de bewijslast alleen in het eigen bedrijf optreedt, is blockchain alleen niet zo interessant,” begint Sanne Visser. Ze is blockchain tester bij Capgemini. Veel grensoverschrijdende transacties vormen een uitzondering, zoals bij een multinational. “Dan kunnen de interne processen juist wel interessant zijn voor blockchain.” Denk maar aan transacties met veel verschillende banken, of de eindeloze hoeveelheid formulieren voor scheepsvracht. Ze adviseert daarom om een scan te doen van de processen en inzicht te krijgen in geschikte kandidaten.

“Over vijf jaar is blockchain net zoals e-mailprotocollen: het wordt onzichtbaar. Je zult het tegenkomen in het kadaster, in patiëntendossiers, bij de overheid. Het wordt deel van de oplossing,” voorspelt ze. Tegen die tijd zal het blockchainlandschap er wel anders uitzien, net zoals dat destijd met internet gebeurde. “Er zal veel verschuiven, met nieuwe winnaars. Zo hebben sommige van de huidige blockchains fouten in hun fundament, die bijvoorbeeld de schaalbaarheid in de weg staan, of de robuustheid, of heel erg afhankelijk zijn van de bestaande gebruikersgroep, of door het huidige validatiemodel een enorm hoog stroomverbruik hebben,” somt ze op.

Samen

Voor de meesten zit de echte moeilijkheid van blockchain echter aan het begin: bij de coalitievorming. “Traditioneel zijn we gewend innovatie te doen binnen het eigen bedrijf en dat dan competitief te gaan gebruiken, maar blockchain doe je niet alleen,” benadrukt Visser. De meeste moeite is niet om de tech te implementeren, maar om ecosystemen op te bouwen. Wat ze vaak ziet zijn kleine groepjes van twee of drie partijen. Die experimenteren en pas na een eerste succesje halen ze er anderen erbij. Degene die vanaf begin heel open zijn over het succes en over de  'lessons learned', die ziet Visser echt tractie krijgen.

“Ik hoor vaak de vraag 'wat kan ik met blockchain doen?' Maar dat is de verkeerde vraag. Het moet zijn 'wat moeten wij met blockchain doen?' Het gaat namelijk om samenwerking in zogenaamde ecosystemen. Je moet groter denken dan 'ons finance systeem'. Wie kijkt er bijvoorbeeld allemaal mee in of naar je systeem? Wie doet de audits, wie doet het onderhoud van de goederen en van de data, wie beheert de goederen?” Het gaat dus niet zozeer om je eigen werk, maar om die dingen die de grenzen van je bedrijf raken. “De echte vraag moet zijn: waar kan ik het proces versnellen, zodat er geld bespaard wordt op het bijhouden van gegevens, die nu waarschijnlijk in meervoud in verschillende bedrijven worden bijgehouden, apart geordend, later weer naar een controle gaan, enzovoort,” vat ze samen.

Experimenteer, experimenteer, experimenteer

Om daar achter te komen moet een bedrijf gewoon een experiment starten, adviseert Visser. “Dat wordt dan vaak een 'proof of concept' genoemd, maar het is meestal gewoon een experiment. Vervolgens kijk je of er daardoor tijd gewonnen en kosten bespaard zijn. Zoiets duurt zo'n zes maanden. Laat het niet bij dat ene experiment: doe er meerdere om te zien of het werkt. Op die manier vind je de juiste oplossing voor jouw bedrijf.” Het zal wennen zijn, want de andere leden van het ecosysteem van zo'n experiment zijn vaak je concurrent.

“Dan komt pas de tweede stap, het groeien en naar buiten treden. Als laatste komt dan eindelijk de adoptie. Veel bedrijven zijn nu nog in die eerste, experimenteerfase.” Ze schat dat ongeveer 40 tot 50 experimenten gedraaid worden voor elk waarmee verder wordt gegaan. “Er zijn genoeg voorbeelden, maar het gebeurt allemaal op de achtergrond, in stilte, ook al omdat blockchain een redelijk onzichtbare back-end oplossing is.” Overigens testen de meeste experimenten meerdere techs tegelijk: blockchain en AI (artificial intelligence), of machine learning of IoT (internet of things). “Mijn advies? Experimenteer, experimenteer en experimenteer. Echt, het is goud waard,” stelt ze.

Tips voor succes

Visser heeft ook wat tips om je eigen succesvolle blockchaintoepassing te vinden:

1. Experimenteer, maar doe dat niet alleen.
2. Stel duidelijke eisen aan elk experiment: zoals definiëren welk success acceptabel is.
3. Zorg dat er een expert in het team zit. Die doet de toetsing vooraf en beoordeelt het succes achteraf.

Het draait uiteindelijk wel om kwaliteit, want hoe belangrijk blockchain ook mag zijn, “de adoptie ervan binnen de organisatie is erg afhankelijk van hoe goed het werkt.” Toch moet je niet op je lauweren rusten. “Tech groeit zo hard! Als je niet continu experimenteert heb je over vijf jaar echt een probleem, en niet alleen met blockchain,” waarschuwt ze nog eens.

Om twijfelaars over de streep te trekken gaat Visser op 3 oktober op Finance Systems “een leuke, hands-on workshop geven: dit is het dus ook, en dit zijn de opties. Ik zal het vooral hebben over transacties met waardeoverdracht, zoals hypotheken en derdengeldrekeningen: alles waar transparantie en onweerlegbaarheid belangrijk zijn.” Komt u ook?

Lees ook: Wacht niet langer met blockchain!