Expert: ‘Laat beloning niet automatisch stijgen met brede inflatie’

“Bedrijven moeten geen afspraken maken over automatische loonstijgingen op basis van inflatie omdat de hoge inflatie van 2022 een eenmalig incident is.” Dat zegt salaris- en beloningsadviseur Rolf Baarda van het gelijknamige adviesbureau Bureau Baarda, in reactie op de oproep in de media van vakbond FNV. Voorman Tuur Elzinga stelde maandag op onder meer FM.nl dat bedrijven meer dan genoeg verdienen en dus over kunnen gaan tot automatische prijscompensatie. Reden voor FM.nl om beloningsexpert Baarda zes vragen te stellen over de oproep van Elzinga.

• bedrijfsmarges en winstgevendheid verschillen per sector 
• ‘zeg geen automatische inflatiecompensatie toe op basis van 2022’
  
• lage marges beperken ruimte loonstijgingen

FM.nl (1/6): Klopt de analyse van FNV (dat de lonen substantieel achtergebleven zijn bij de inflatie)?
Rolf Baarda: “De analyse gaat vooral op voor de lonen die volgens CAO worden vastgesteld. Dat blijkt uit de betreffende indices. Maar de analyse van Tuur Elzinga gaat niet op voor de lonen die mijn klanten aan hun medewerkers betalen. En dan heb ik het over de periode tot aan 2022, dus vóórdat de inflatie begon op te spelen.”

FM.nl (2/6): Zijn er sectoren waarin dit meer op gaat en sectoren waar dit minder op gaat?
Rolf Baarda: “De doelgroepen van de vakbonden hebben hier wellicht meer onder te lijden dan mijn doelgroep klanten -met een waarschijnlijk veel hoger opgeleide en veel volatielere arbeidsmarkt.”

FM.nl (3/6): In hoeverre zijn de winsten van bedrijven kwalitatief en kwantitatief genoeg, om loonsverhogingen te kunnen betalen?
Rolf Baarda: “De groep werknemers die niet onder CAO’s vallen, heeft net zo goed last van gestegen prijzen op de arbeidsmarkt als werknemers die onder een CAO vallen. En ik voorzie dat bij deze bedrijven ook te weinig ruimte is, om de gestegen kosten in hun prijzen en lonen te verdisconteren. Voor veel van mijn klanten zal de marge ergens tussen de 10% en 15% liggen. Dus dat het geld tegen de plinten klotst -zoals Elzinga lijkt te suggereren- herken ik zéker niet. Dat zal bij een enkel productiebedrijf misschien iets het geval zijn maar voor de dienstensector herken ik het geschetste beeld niet.” [artikel gaat verder na de volgende alinea]

FM.nl (4/6): Wat is uw advies aan CFO’s die moeten reageren op deze oproep?
Rolf Baarda: “Beloon je mensen op hun toegevoegde waarde. Maak de situatie en vraagstukken transparant en ga met hen in gesprek over het salaris- en loopbaanperspectief. Uiteindelijk gaan mensen niet weglopen als zij werk doen dat naar hun zin is; ook al betaalt een ander tot 20% meer, zo blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup. Daarna komt pas het salaris.”

FM.nl (5/6): Wat moeten bedrijven beslist níet doen?
Rolf Baarda: “Daar heb ik een goed voorbeeld van. Een van de bedrijven die ik adviseer, had met de ondernemingsraad afgesproken om een automatische prijscompensatie door te voeren. Het bedrijf belde mij onlangs min of meer in paniek op, wat met die gedane belofte gedaan moest worden ‘want de inflatie was wel erg hoog geworden’. Helaas was daar niets meer aan te doen. Mijn advies is dan ook om geen automatische prijscompensatie af te spreken.”

FM.nl (6/6):  Op welke wijze kunnen bedrijven last krijgen van de combinatie van looneisen en terugbetaling coronasteun?
Rolf Baarda: “De bedrijven die ik adviseer hoor ik hier niet over. Ik denk dat zij, net als ik, in beperkte mate van de steunregelingen gebruik hebben gemaakt en nu dus niet tegen onoverkomelijke lasten van het terug betalen, aanlopen. Uiteraard geldt dit niet voor productiebedrijven en ondernemingen in de logistiek; daar is veel concurrentie en dus weinig marge. Aan de andere kant zijn die bedrijven weer veel arbeidsextensiever waardoor de loonkostenstijgingen minder hard doorwerken dan in dienstensectoren en andere sectoren.”

Lees ook:

• Lonen stijgen harder dan inflatie: werkgevers bezorgd over loon-prijsspiraal
• Steeds meer IT’ers zoeken naar nieuwe baan, salaris belangrijkste pullfactor
• CHRO Van Lanschot Kempen: “Als gelijk belonen een target is, gaat het leven”
• Event voor CFO’s, CHRO’s, CIO’s en CMO’s samen zorgt voor kennis en verrijking