De letter of de geest?

Wie “De biecht van de bankier” van VPRO Tegenlicht heeft gezien weet dat handelen naar de letter niet alleen voor ons land is weggelegd. In deze aflevering wordt een voorbeeld gegeven dat in mijn hoofd blijft rondspoken. Griekse staatsobligaties naar Engels recht worden midden in de crisis opgekocht door de bank totdat zij een meerderheid in stemrecht kan uitoefenen. Zodra de benodigde hoeveelheid binnen is, wordt aangedrongen op uitkering van het nominale bedrag en verzet de bank zich hevig tegen afwaardering van de obligaties door de Griekse regering. De druk wordt door de bank flink opgevoerd tot Griekenland overstag gaat en het bedrag uitbetaald. Tegelijkertijd vecht Griekenland zich een weg door Europa om de leningen te ontvangen, krijgen de burgers bezuiniging na bezuiniging voor de kiezen. Europa gaat na veel moeite akkoord met de steun die gedeeltelijk in de zakken van de betreffende bank verdwijnt.

In deze tijd speelt ook het mogelijk omvallen van diverse banken, staatssteun wordt zonder al teveel gedoe afgegeven en de banken worden gered. Een -in mijn ogen- wrang voorbeeld van het volgen van de letter van de wet. Als onze overheden realistisch zijn, zijn de leningen aan Griekenland afgeboekt en zijn we blij als we nog een fractie terugkrijgen. De winst op de obligaties wordt mogelijk gemaakt door…

Zakenbankiers uit Londen geven onlangs te kennen niet naar Amsterdam te willen komen na de brexit vanwege de strenge Nederlandse bonusregels. Bonussen zijn noodzakelijk om zakelijk talent in Nederland te houden lijkt de opinie te zijn. De politiek is, zoals over bijna alle onderwerpen, verdeeld. Zou dit zakelijk talent handelen naar de geest of de letter? Nu is het nogal kortzichtig om de afweging geest versus letter alleen maar bij het bedrijfsleven neer te leggen. Wie wel eens een belastingcontrole heeft meegemaakt weet dat de discussie geest en letter onverbiddelijk aan de orde komt. 

Is belastingontwijking nu het gevolg van de teleurstelling van de letter van de wet of zijn strenge controles de resultante van het niet handelen naar de geest van de wet? Uiteindelijk zorgen belastinginkomsten er voor dat wij in Nederland een levensstandaard kunnen aanhouden die hoog is. En leuk of niet, deze levensstandaard heeft een prijskaartje en dat prijskaartje moet door iemand betaald worden. Als een groep de belasting ontwijkt worden de kosten voor andere groepen hoger.

Kunnen we allemaal weer iets meer terug naar de geest van de wet, streng doch rechtvaardig? Als de fiscus iets minder spijkers op laag water zoekt en de financiële en fiscale dienstverleners iets minder naar de mazen in de wet kunnen we allemaal effectiever werken en houdt de BV Nederland ruimte om ons te voorzien in onze hoge standaard.

Ofwel zoals premier Mark Rutte het zo mooi zei: “Doe lekker zelf normaal!”

Lobke van Vulpen (getrouwd, één zoon) is Hoofd Consolidatie en Fiscale Zaken bij Brokking Holding B.V. en gespecialiseerd in o.a. jaarafsluiting, consolidatie en fiscaliteit. Ze begon haar carrière bij Deloitte, stapte daarna over naar een regionale speler en belandde vervolgens in het bedrijfsleven. Op werkgebied is zij gedreven, soms een tikkeltje eigenwijs en houdt zij ervan om samen naar een doel te streven en zich hier flink in vast te bijten. Humor, zelfspot, gedegen kennis en wederzijds respect zijn kernwoorden die zij al werkend nastreeft.