Barbarians verschaffen uitleg: Short term pain for long term gain

Dat pleidooi viel in een gevulde zaal van de Amsterdamse RAI niet bij iedereen in goede aarde. ‘Ik ga niet in op de redevoeringen van Knight Vinke en Blackstone. Zij hebben zichzelf buiten de orde gesteld. De een spreekt alleen over Angelsaksische cultuur en die geldt hier niet. De ander maakt alleen reclame voor private equity en zijn eigen club.’

Professor Slagter was scherp in zijn bewoordingen. Zo ver wilde de rest van de aanwezigen niet gaan. Er was begrip voor het nut van de zuiverende werking van private equity, al hoewel dit begrip ook zijn grenzen kent.

Euronext-commissaris Jan Michiel Hessels: ‘Private equity kan een zeer positief effect hebben. Het brengt focus, een extra impuls. Zo is de divisie semiconductors van Philips naar een investeringsmaatschappij gegaan. Bij Philips was het geen hoofdstrategie, nu zijn er nieuwe groeimogelijkheden voor het voormalige onderdeel.’

Hessels vond het dan ook wel meevallen met de filialisering van Nederland. ‘Electorale onzin. We moeten dat met een grote korrel zout nemen. We dreigen niet te worden overgenomen. Private equity omvat slechts 0,4 procent van ons Bruto Nationaal Product. Daarmee eindigen we in de middenmoot in Europa. Onder Zweden, gelijk aan Frankrijk.’

Ommezwaai
Het ging meer om waar Patrick Dewez van Knight Vinke Asset Management het niet over had, dan waar hij het wel over had. Dewez verwees maar kort naar hun bemoeienis met VNU. ‘De ommezwaai van uitgever naar informatiemakelaar had een negatief rendement van 18 procent. We hebben daar wat van gezegd en we werden in ons standpunt gesteund door institutionele beleggers.

Het topmanagement was meer bezig met de transactie IMS Health dan met de operationele gang van zaken.’ Tijd om aan de bel te trekken, vond Dewez, die daarmee waarde wil ontluiken. ‘We zoeken naar grote ondergewaardeerde ondernemingen die we – door de situatie voor te leggen – ten goede kunnen veranderen. We gaan daarbij voor waarde op de lange termijn.’

Dewez wil daarbij als activistische aandeelhouder de vinger op de zere plek leggen. Bij oliemaatschappij Shell was dat één van de businessunits die niet rapporteerde aan de financiële topman. Dewez: ‘Ik heb waardering voor CEO

Jeroen van der Veer, die zelfs ten tijde van de fusie tijd vond om naar aandeelhouders te luisteren en dit soort zaken op te pakken. Na de samensmelting tussen het Bitse en Nederlandse deel deed het aandeel het beter dan ooit.’ Dewez wees de titel van het congres van de hand.

‘Wij zijn geen barbarians. Er hoeven geen beschermingswallen op te worden getrokken. We stimuleren juist de dialoog. Want dat is de belangrijkste manier om management aan te zetten tot actie.’ Blitzer van Blackstone gaf vooral een overzicht van de private equity sector. Zo wist hij te vertellen dat 53 procent van de fondsen groter dan USD 3 miljard in 2006 zijn opgericht.

De Blackstone Group haalde zelf maar liefst USD 15,6 miljard op, een astronomisch bedrag. Maar al die financiën moet ook geïnvesteerd worden. Het zet druk op de private equity partij. Die moet niet alleen meer investeringsbeslissingen nemen, maar ook zich met de  operationele gang van zaken bemoeien. Bijvoorbeeld om een verandering in gang te zetten. ‘Dat levert betere marges op.’

Dat wil volgens hem niet zeggen dat Blackstone opereert als een hedge fund. Blitzer: ‘We doen geen vijandige deals en gaan niet short. We proberen in alle vertrouwelijkheid met het management overeenkomsten te maken, betrokken te zijn. Dat wil niet zeggen dat er af en toe geen botsingen zijn. We willen prestaties zien en daarvoor hebben we een honderd-dagenplan, gemaakt tijdens het sluiten van de deal. Ontslagen maken daar soms onderdeel van uit. Maar dat is short term pain for long term gain.’

Grootste leveraged buy outs
In 2005 vonden er 114 deals plaats die meer dan een USD 1 miljard waard zijn. Tot en met september stond het dealvolume op USD 420 miljard wereldwijd. Negen van tien grootste leveraged buy outs ter wereld zijn in de laatste twaalf maanden aangekondigd.
1. Hospital Corp of America
2. RJR Nabisco
3. Kinder Morgan
4. Hertz
5. Freescale Semiconductor
6. Tele-Denmark Communications
7. Univision Communications
8. SunGard Data Systems
9. VNU
10. Philips Semiconductors

Explosie
Hessels wees op een transformatie van de kapitaalmarkten. Hij had het over globalisering, een verhevigde explosie van informatie, consolidatie van beurzen en een vloedgolf aan financiële producten. ‘Na 2000 is de aandeelhouder actiever geworden en zijn er meer vermogensbeheerders bij gekomen’, beschouwde hij. Hessels ontkrachtte de mythe van een leegloop van de beurs.

‘Euronextbreed hebben we vijftig IPO’s meer gehad dan delistingen. Het is geen leegloop op macroniveau, maar op microniveau.’ Amsterdam blijft volgens hem een belangrijk financieel centrum. ’70 procent van de handel in aandelen Shell vindt nog steeds in onze hoofdstad plaats. En dat KKR Amsterdam kiest en daar EUR 5 miljard ophaalt, is geen toeval.’

Toch is Nederland voor een groot deel nieuw in het internationale speelveld. Daarbij trekken hegde funds speciale aandacht. ‘Die fondsen kennen een hoge druk vanuit hun participanten om te presteren. Daardoor worden fondsmanager verleid om de grenzen op te zoeken. De beloningen zijn hoog: miljoenen, soms zelf tientallen miljoenen. Dat levert keiharde confrontaties op.’

Hij ziet de situatie waarin Ahold en Stork verkeerden als een gevolg van een weeffout in de code Tabaksblat. ‘Er wordt in de code gesproken over de rechten van aandeelhouders en niet over het feit dat het bestuur van een bedrijf ook  rekening moet houden met andere stakeholders. Dat is wel vastgelegd in de Nederlandse wet en die twee uitgangspunten leveren nu dus spanning op.’

Is het aandeelhoudersactivisme een gevolg van sterk toegenomen rechten van aandeelhouders? Fons Leijten van Stibbe betoogde dat dat niet zozeer het punt is. ‘Het is voor aandeelhouders weliswaar gemakkelijker geworden om punten te agenderen voor de aandeelhoudersvergadering. Maar belangrijker is dat zij sinds kort van hun rechten meer en professioneler gebruikmaken.’

Roderick Munsters, lid van de directieraad van pensioenfonds ABP en directeur van ABP Vermogensbeheer, riep management, aandeelhouders en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op om tafel te gaan zitten. ‘Hoe kan de dialoog tussen deze partijen en aandeelhouders onderling worden verbeterd? Regelgeving lijkt me niet gewenst, meer transparantie wel. Vertrouwen moet de basis blijven van onze omgangsvormen.’

Ook Hessels pleitte voor meer transparantie. ‘De drempel voor de meldingsplicht moet omlaag. Er moet duidelijkheid zijn over aandeelhouders die combinaties vormen en er mag niet met geleende aandelen worden gestemd. De AFM zou daar streng op moeten toezien.’

Geen van de sprekers op het congres brak een lans voor het optrekken van beschermingsmuren. Het Rijnlandse model is nog altijd te prevaleren boven het Angelsaksische model. Hessels: ‘Het idee van sommige 40-jarige multimiljonairs in Amerika met een vliegtuig voor de deur, dat zij de huiseigenaar zijn en het management de tuinman die ze elk moment de laan uit kunnen sturen, is hier niet aan de orde.’