Analyse: Aandeelhouders en aandeelhebbers

Door José Tijssen

Als bestuurder bent u vanzelfsprekend gericht op waarde-creatie, maar dan wel graag in combinatie met een langetermijnvisie en integere handelswijze. Helaas denken niet alle beleggers er zo over. Als we de wereld in tweeën verdelen, kunnen we een onderscheid maken tussen aandeelhouders en aandeelhebbers. Aandeelhouders zijn oprecht betrokken bij het reilen en zeilen van de onderneming en gericht op langetermijnwaardecreatie. Aandeelhebbers daarentegen zijn beleggers die juist uit zijn op een kort ritje, zonder zich echt te bekommeren om het wel en wee van de onderneming op de lange termijn.
Voor u als bestuurder is het zaak dat u de loyale aandeelhouders voor u wint en het voor kortzichtige aandeelhebbers niet extra aantrekkelijk maakt om in uw onderneming te investeren. Dit principe in praktijk brengen is echter een heel stuk lastiger. Het onderscheid tussen aandeelhouders en aandeelhebbers is nu eenmaal niet altijd zo scherp aan te geven. Wanneer hebben we te maken met een aandeelhouder en wanneer met een aandeelhebber en wat voor criteria hanteren we zelf hiervoor? Dat blijft een lastig vraagstuk. Wat rest is er in ieder geval voor te zorgen dat u continu goed inzicht hebt in het type belegger dat u tegenover u vindt. Dit helpt u al een aardig eind op weg om het kaf van het koren te scheiden.
Wellicht belangrijker is dat bestuurders zich ervan bewust moeten zijn dat ze uitsluitend de onderneming hoeven te managen. Michel Tilmant, de bestuursvoorzitter van ING, zei het zelf bij zijn aantreden al eens: “Ik ben aangenomen om het bedrijf te managen en niet de aandelenkoers.” De aandelenkoers is in feite niets meer en niets minder dan een afgeleide van de onderneming. Het is een indicator voor het gevoerde ondernemingsbeleid, maar dan alleen als dit wordt gemeten over een langere periode. Onder druk van de financiële markten worden onderneming en aandelenkoers nog wel eens door elkaar gehaald, waarmee bestuurders vaak ook onbewust zelf een voedingsbodem creëren voor het kortetermijndenken. Met name als de zaken niet geheel naar wens gaan, neemt de druk toe. De neiging wordt dan groter om zich toch in allerlei bochten te wringen en krampachtig te proberen dat recht te praten wat kortstondig krom is. Niet doen dus.
Als u durft te vertrouwen op de langetermijnvisie van uw aandeelhouders is er geen reden om u door dit ‘opgelegde’ kortetermijndenken van aandeelhebbers van de wijs te laten brengen. Bovendien werkt een dergelijk krampachtige reactie eerder averechts, ontstaat er argwaan bij beleggers en daarmee schade voor uw eigen reputatie en die van uw onderneming. Beter is om het hoofd in dergelijke situaties koel te houden, uitsluitend te redeneren vanuit wat goed is voor de onderneming en te kiezen voor een plausibele argumentatie en een oplossingsgerichte benadering voor wat er niet goed ging.
Uiteindelijk gaat het mij er vooral om dat bestuurders zich ervan bewust zijn dat ze het kortetermijndenken van de financiële markten niet ook nog eens zelf voeden. Er mag dan wel toenemende marktdruk zijn, er is geen fundamentele reden om daar ook aan toe te geven. Een duidelijke eigen koers varen met een transparante verslaglegging in constructief overleg met de gewenste (potentiële) aandeelhouders: dat is het beste uitgangspunt voor een krachtige positionering van uzelf en uw onderneming in de financiële markten. Bovendien, wie prefereert nu niet een brede, loyale aandeelhoudersbasis die u voldoende ruimte biedt om echt te ondernemen zonder direct bij elk foutje op de vingers te worden getikt?

José Tijssen is managing director van Citigate First Financial