Akkoord op klimaattop Dubai

Op de VN-klimaattop in Dubai is een akkoord bereikt over een slotverklaring. Daarin staat voor het eerst een expliciete vermelding over het verminderen van fossiele brandstoffen: landen worden erin opgeroepen tot “een transitie weg van fossiele brandstoffen” in energiesystemen.

Voorzitter Sultan Al-Jaber noemde het akkoord “historisch” en prees de afgevaardigden voor hun samenwerking. “We kunnen nu echt zeggen dat we verenigd zijn geweest en echt hebben geleverd”, zei hij. Al-Jaber denkt dat het akkoord zal bijdragen aan een “betere, schonere wereld”. Hij voegde er ook een waarschuwing aan toe: hoe goed een akkoord is, staat of valt met de uitvoering. “We zijn wat we doen, niet wat we zeggen.”

Fossiele brandstoffen vormden jarenlang de ‘olifant in de kamer’ tijdens klimaatonderhandelingen. Wetenschappelijk is al decennia lang bekend dat olie, gas en steenkool de grootste wereldwijde bron zijn van CO2-uitstoot, maar oproepen om er uiteindelijk vanaf te komen bleken tijdens eerdere klimaatconferenties diplomatiek niet haalbaar. Ook nu werd er fel over gediscussieerd. Het woord “uitfaseren”, dat de Europese Unie graag had gezien, bleek ook nu nog iets te scherp voor vooral olieproducerende landen. Toch toonde de EU zich tevreden met het resultaat.

In de slotverklaring wordt ook nog eens duidelijk benadrukt dat de wereld zich moet inspannen om de opwarming te beperken tot onder de 1,5 graden. Bovendien worden landen opgeroepen hun productie van hernieuwbare energie te verdrievoudigen en forse energiebesparingen te realiseren. De slottekst benadrukt dat de transitie “rechtvaardig” moet zijn, dus ook haalbaar voor armere landen.

Verder moeten volgens dit akkoord landen ook stoppen met fossiele subsidies, als deze er niet aan bijdragen om energiearmoede tegen te gaan of bedoeld zijn voor een rechtvaardige transitie. Dat is iets sterker verwoord dan op eerdere klimaattoppen.

Historisch akkoord

Eurocommissaris Wopke Hoekstra noemt het akkoord dat woensdag is bereikt op de VN-klimaattop in Dubai “historisch”. In een eerste reactie op X stelt de onlangs aangetreden klimaatman van de EU dat “we hebben bereikt wat we wilden”: het maximum van 1,5 graden opwarming blijft met dit resultaat volgens hem binnen bereik. Het akkoord vormt bovendien “het begin van het einde voor fossiele brandstoffen”, aldus Hoekstra.

De afspraken komen eigenlijk zo’n dertig jaar te laat, zei Hoekstra later tijdens de plenaire zitting op de klimaattop in Dubai. “Maar nu hebben we in elk geval de afspraak om onze ambitie te verhogen om de opwarming van de aarde te beperken en op het gebied van financiering.” Zo werd op de klimaattop meermaals benadrukt dat armere landen geld nodig hebben voor de beoogde energietransitie. “Welvaart moet er voor ons allemaal zijn”, aldus Hoekstra.

De Spaanse vicepremier Teresa Ribera die de EU-landen vertegenwoordigt in Dubai zei daarom onder meer dat ze de boodschap van Bangladesh en kleine eilandstaat Samoa gehoord heeft. Dit zijn kwetsbare landen voor klimaatrampen. “We zien jullie”, zei ze tijdens de plenaire zitting. “We willen niemand achterlaten.”