9 essentiele stappen in risicomanagement

Risico’s komen in vele soorten en maten. Om maar enkele categorieën te noemen: reputatierisico, marktrisico, valutarisico en kredietrisico. Verder zijn er nog onder meer operationele, financiële, juridische, politieke en strategische risico’s. Schat in welke risico’s voor uw bedrijf of afdeling relevant zijn en welke impact deze kunnen hebben. Is uw bedrijf bestendig tegen prijsschommelingen op de markt? Of bent u te afhankelijk van het voortbestaan van een grote leverancier of klant?

 

Wat het grootste risico is voor een organisatie hangt af van de bedrijfstak en de strategie van de onderneming. Voor tech-bedrijven is het verouderen van technologie het grootste risico dat ze structureel het meeste marktaandeel en geld kan kosten. Een voorbeeld is Nokia. 15 jaar geleden had iedereen zo’n telefoon, maar de strijd om de smartphones heeft het Finse bedrijf toch verloren. 

 

Het identificeren en rangschikken van risico’s middels systematische processen is een belangrijke eerste stap in de beheersing. Vervolgens kunt u de risico’s kwantificeren via modelleringstechnieken. Risico’s worden behapbaar door ze te meten. De performance van een autofabrikant is bijvoorbeeld sterk gerelateerd aan de stand van de economie. Een voorspellend model, gebaseerd op historische economische en financiële data, maakt voor de fabrikant inzichtelijk wat het effect is van eventuele economische neergang op de toekomstige bedrijfsresultaten. 

 

Onheil komt nooit alleen. Wees u ervan bewust welke risico’s elkaar kunnen versterken. Operationele risico’s als fraude kunnen ook leiden tot juridische risico’s of reputatieschade. Wat als een van uw leveranciers zijn personeel laat werken onder slechte arbeidsomstandigheden? Of als een van uw producten schaarse grondstoffen bevat die onder twijfelachtige omstandigheden worden gewonnen? Uw reputatie – die nauw samenhangt met uw financiële resultaten – staat dan al snel op het spel. 

____________________________________________________________________________________

Tijdens de opleiding Risicomanagement ontdekt u in vijf dagen alle facetten van integraal risicomanagement. Na afloop scant u uw organisatie op risico’s en stelt u een praktisch en toepasbaar beheersplan op. Verstevig groei en waarborg continuïteit. Meld u direct aan.

____________________________________________________________________________________ 

 

Zowel bedrijven, markten als klanten staan nooit stil. Risico’s dus ook niet. Veranderingen kunnen zowel plotsklaps als geruisloos optreden. Zo kunt u als distributiebedrijf ook besluiten om zelf te gaan produceren. Dit kan effect hebben op bijvoorbeeld verzekeringen en werknemersrechten. Een regelmatige audit van de risico’s en algehele bewustwording (zie tip 9) in de organisatie is daarom noodzakelijk om er bovenop te blijven zitten. 

 

Het implementeren van Enterprise Risk Management (ERM) is een manier om voortdurend aandacht te blijven besteden aan risk. Met behulp van een ERM-model kan een organisatie versterking aanbrengen waar nog zwaktes zitten door bijvoorbeeld naast financiële risico’s ook operationele, strategische en compliance risico’s te beschouwen. Wel is het zaak ERM niet te beleidsmatig in te steken, maar er voldoende effort in te steken om te zorgen dat het echt in de organisatie landt.

 

Risicomanagement is niet goedkoop, maar het nemen van risico’s is misschien wel duurder. Investeren in de juiste kennis en tools is belangrijk. Zorg ervoor dat uw (risico)managers doorlopend op de hoogte zijn van ontwikkelingen middels trainingen. Misschien had KPN door meer te investeren in risicomanagement WhatsApp wel tijdig zien aankomen. Of was Air-France-KLM voorbereid geweest op de komst van prijsvechters op de Europese markt. Een investering in risicomanagement kan zich meer dan terugbetalen. 

 

Risico’s beheersen door middel van hedging kan nuttig zijn. De gekozen risicobeheersingsstrategie hangt uiteraard samen met de kosten. Daarnaast is het raadzaam om te bekijken welke risico’s u zelf kunt dragen en welk u wilt verzekeren of dekken. Hedgingstrategieën kunnen soms ten onrechte louter als speculatief gezien worden. Bekijk altijd welke hedgingstrategie bij welke handelsomgeving past.

 

Een voorbeeld is de inzet van financiële producten om een risicovolle deal te ondersteunen. Een voorbeeld is een elektronicaconcern dat producten verkoopt aan Rusland. Als er problemen ontstaan tussen de afnemer en het Kremlin, komt mogelijkerwijs de betaling voor de producten in gevaar. Het elektronicaconcern koopt vervolgens put opties op de betreffende onderneming als onderliggende equity richting deze deal. Dit is wel een dure financieringsconstructie, maar het risico is wel behoorlijk afgedekt.

 

Risico wordt vaak omschreven als de blootstelling aan onzekerheid. Kortom, als een onderneming de blootstelling aan onzekerheden verminderd, dan vermindert men de risico exposure. De structuur van bedrijfsactiviteiten kan een stevige invloed hebben op de blootstelling aan risico’s. In contracten moet bijvoorbeeld duidelijk vastliggen welke partij welk risico draagt. Heldere overeenkomsten, bijvoorbeeld over de gebruikte valuta in internationale handel, nemen toekomstige onzekerheden weg. 

 

Aan de andere kant is te weinig risico nemen misschien wel het grootste risico, kijk bijvoorbeeld naar bedrijven in de transport, reis en hospitality wereld die te maken krijgen met nieuwe disruptieve concurrenten, zoals Uber en Airbnb. De kunst is te zorgen dat alle risico’s die genomen worden, bewust genomen worden en dat de risk exposure optimaal is. 

 

Wees alert op grote veranderingen in het risicoprofiel van je bedrijf. De meningen over de ideale strategie om dit te monitoren lopen uiteen, maar de beschikking over een soort dashboard is onontbeerlijk. Door te monitoren op grondstof-, afdelings- of productniveau komen risico’s, bijvoorbeeld met betrekking tot veranderende marktprijzen, sneller naar boven. Als bij een projectenorganisatie als BAM of Heijmans de onderhanden werk positie oploopt, weten de managers die dit moeten beïnvloeden het middels het dashboard direct, en kunnen ze actie ondernemen. 

 

Alle werknemers, in het bijzonder de hogere kaders, moeten op een praktisch niveau actief bezig zijn met risicomanagement. Het is niet de verantwoordelijkheid van alleen de afdeling finance of risk, dat zijn hoogstens de facilitatoren van het proces die het systeem en de informatievoorziening regelen. Maar de lijn mensen zijn verantwoordelijk voor het identificeren van de financiële, operationele en strategische risico’s, en daarmee voor het eindresultaat. Een manager kan niet verantwoordelijk zijn voor het resultaat als hij/zij niet ook verantwoordelijk is voor het risico. Het verzorgen van opleidingen en het creëren van bewustzijn is de sleutel tot een succesvolle risicobewuste cultuur.