5 aandachtspunten voor na afschaffing VAR

Paul den Ronden, directeur van HR- en payrollbureau Tentoo, geeft 5 tips. 

“De crux van zowel de VAR als de nieuwe modelovereenkomsten zit ‘m in de gezagsverhouding”, legt Den Ronden uit. “Bij werknemers is er sprake van een gezagsverhouding, omdat de werkgever bepaalt hoe bepaalde taken worden uitgevoerd. Omdat de zzp’er zelfstandig hoort te werken, mag hij wel een instructie met betrekking tot de opdracht krijgen, maar mag niet verteld worden hoe die opdracht uitgevoerd moet worden”, aldus Den Ronden. 

Een zzp’er mag dus geen beoordelingsgesprekken, gezette werktijden of verplichte werkplek krijgen. Als dat wel het geval is, dan is er al snel sprake van een gezagsverhouding en dus van werknemerschap. De naheffing die de Belastingdienst dan oplegt, kan de kosten voor een zzp’er verdubbelen.

Vóór de introductie van de VAR beoordeelde de opdrachtgever of de zzp’er zelfstandig werkte. De Belastingdienst kon achteraf oordelen dat diegene niet aan de voorwaarden van een zelfstandige voldeed, met naheffingen voor de opdrachtgever tot gevolg. Dit bracht uiteraard veel onzekerheid met zich mee. De VAR maakte hier een einde aan: als iemand een VAR had, dan wist de opdrachtgever zeker dat er geen naheffingen zouden volgen. Den Ronden: “In die zin beschermde de VAR de opdrachtgever, maar fungeerde het ook als voordeel voor de opdrachtnemer. Zzp’ers geven namelijk graag duidelijkheid over hun fiscale status.”

De VAR werkte niet in alle gevallen. Zoals bij de bouwvakker die werd ontslagen bij een bouwbedrijf, en vervolgens als zzp’er aan de slag ging bij hetzelfde bedrijf, in dezelfde overall, met dezelfde machines en collega’s. Die zzp’er kon dan aangeven andere opdrachtgevers te gaan zoeken, maar in feite gebeurde dit niet. Hij was verkapt in dienst. Om deze schijnzelfstandigheid tegen te gaan werd de VAR dan ook afgeschaft. “Met het einde van de VAR zijn we dus eigenlijk weer terug bij af. Gelukkig is het allemaal minder erg dan het lijkt,” stelt den Ronden gerust. Hier volgen zijn vijf tips. 

Zowel opdrachtgevers als zzp’ers weten niet goed wat ze aanmoeten met de wetswijziging. Opdrachtgevers zijn bang voor naheffingen en zzp’ers zijn onzeker over hun fiscale status. Deze onzekerheid is begrijpelijk, maar niet nodig, vindt Den Ronden: “In veel gevallen zal er geen sprake zijn van schijnzelfstandigheid. Als hier geen sprake van is, dan hoeft er niks bewezen te worden via een modelovereenkomst. Stel je een webdesigner voor die een project van een week doet en de opdracht zelfstandig uitvoert. Daar hoeft diegene geen modelovereenkomst voor aan te vragen.”

“Managers moeten niet in paniek raken, maar wel maatregelen nemen”, benadrukt hij. “Ook als er een modelovereenkomst gesloten is en blijkt dat de werkelijkheid afwijkt van wat er in de overeenkomst staat, dan kan de Belastingdienst alsnog naheffingen opleggen. Zolang je duidelijke afspraken maakt met de opdrachtnemer en deze nakomt, dan is er niks aan de hand. Zorg ervoor dat de opdracht duidelijk is en dat er duidelijke verschillen zijn tussen je vaste werknemers en de zzp’ers. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de zzp’ers een ander kleurtje krijgen in de werkroosters, dat ze niet hetzelfde kerstcadeau krijgen en dat ze geen beoordelingsgesprekken krijgen. Hoe groter het onderscheid tussen zzp´ers en je werknemers, des te groter de zekerheid”, aldus Den Ronden.

Het maken van afspraken is de eerste stap. De tweede stap is het monitoren van de afspraak. Het kan zo zijn dat een zzp’er tussentijds te maken krijgt met een nieuw contactpersoon binnen het bedrijf. Dan is het van belang dat het nieuwe contactpersoon op de hoogte is van de rol van de zzp’er. Daarnaast kan de aard van een opdracht dusdanig veranderen dat de zzp’er de werkzaamheden van een vaste werknemer overneemt. Dat is ook niet de bedoeling. Houd dus constant een oogje in het zeil. 

Je zou er voor kunnen kiezen om de afspraken vast te leggen in een modelovereenkomst. Hiermee toon je goodwill aan de Belastingdienst en laat je zien dat je na hebt gedacht over de aard van de werkzaamheden. Zoals eerder aangegeven, moet de werkelijkheid wel overeenkomen met wat er in de overeenkomst staat, anders kunnen er alsnog naheffingen worden opgelegd. 

Als je als opdrachtgever niet het risico wil lopen om naheffingen te krijgen, dan kan je er over nadenken om de opdrachtnemer in dienst te nemen. Dit kan echter prijzig zijn, en bovendien verlies je een deel van je flexibele schil. Een alternatief is payrolling. Via deze werkwijze hoef je je geen zorgen meer te maken over naheffingen en kun je wel op flexibele basis samenwerken.

Zorg er tot slot voor dat je goed op de hoogte bent en blijft van alle veranderingen. Houd het nieuws bij en lees je in over de wetswijziging. Het kan handig zijn om met andere managers in gesprek te gaan over de wet DBA en de manier waarop zij er mee omgaan. 

 

—-

Werkt u bij een ambitieus accountantskantoor? Bent u op zoek naar tips en actualiteiten op het gebied van loonheffingen en werkkostenregeling? Wilt u uw praktijk op een hoger niveau brengen? Dan is de cursus Actualiteiten Loonheffing & Werkkostenregeling precies wat u zoekt. Schrijf u direct in.