30 juni begint een zeer belangrijke datum te worden.
Voor diegenen die het Nederlands elftal een warm hart toedragen zal het een zenuwslopende avond worden.
Maar ook de hele financiële wereld zal de avond met veel angst ingaan. Niet de uitslag van Portugal – Nederland is belangrijk maar de rentebeweging die de Amerikaanse centrale bank (FED) gaat doorvoeren.
De uitslag van de voetbalwedstrijd is niet bekend, behalve natuurlijk bij zeer fanatieke supporters, de renteverandering van de FED is dat wel. ‘s-Avonds om kwart over acht Nederlandse tijd (kwart over zeven Portugese tijd) maakt de FED bekend dat de rente met 0,25% wordt verhoogd naar een niveau van 1,25%. Toch zijn er over deze “bekendmaking” al vele rapporten geschreven. Meer dan de komende tijd over de mogelijke uitslag van de voetbalwedstrijd tussen twee kleine landen. Maar het gaat natuurlijk allang niet meer over de verhoging zelf. Natuurlijk, enkele economen zijn ervan overtuigd dat de rente met 0,35% zal worden verhoogd. Maar een dergelijke grote stap zal de FED niet durven. Nee, de grote belangstelling zal uitgaan naar de verklaring. Na elke vergadering van de centrale bank geeft men een verklaring uit. Geen uitgebreid stuk dus hij valt al voor het begin van de voetbalwedstrijd te lezen. Waar op zoek naar wordt gegaan is of de woorden “measured pace”. Worden deze woorden gebruikt in de verklaring dan zal iedereen van mening zijn dat er de komende maanden weliswaar wordt verhoogd maar dat deze verhogingen op een geleidelijke manier zullen gaan.
Staan deze woorden in de verklaring dan zullen obligatiekoersen stijgen en in het verlengde daarvan ook de aandelenkoersen. Maar de verklaring kan ook van een agressieve toonzetting zijn. Dan indiceert de FED dat zij de komende maanden fors verder kan verhogen. Een groep van economen onder leiding van The Economist, de Voetbal International in de financiële wereld, maakt zich ernstig zorgen over de inflatie. Immers de economie groeit nog steeds en dat levert automatisch al inflatie op. Ook na de verhoging van de 30e zullen de rentetarieven nog altijd lager zijn dan de huidige inflatievoet die ligt op 3,1%. En inflatie zal alleen kunnen worden bestreden als de rentetarieven hoger liggen dan de inflatievoet.
Wij behoren tot het kamp van de optimisten. Inderdaad is de inflatie sterk gestegen sinds vorig jaar. Toen lag de inflatievoet op 2,1%. Maar de verhoging komt vooral door eenmalige factoren waardoor het beeld sterk vertekend is. Bovendien kan de economie best wel een beetje meer inflatie hebben. Sterker nog soms is dat ook goed voor een economie als bedrijven in staat zijn om prijzen (iets) te verhogen. Doordat de economie nog altijd capaciteit over heeft en de productiviteit groeit zal de inflatie stabiliseren of zelfs weer kunnen gaan dalen. Arbeidskrachten zijn er gezien de werkeloosheid van 5,6% nog in overvloed. Dat percentage is nog altijd hoger dan een aantal jaren geleden. Bedrijven hoeven dus niet hun prijzen te verhogen omdat werknemers hun looneisen opschroeven.
Alan Greenspan begon afgelopen week aan zijn vijfde termijn. Een vergelijking met een bondscoach gaat op. Iedereen heeft wel een reden om hem te bekritis eren. En vaak wordt dat gedaan zonder kennis van zaken. Greenspan gelooft niet daadwerkelijk in één economisch systeem. Was dat wel dan waren de rentetarieven veel eerder verhoogd. Greenspan wikt constant en dat maakt hem ook soms zo controversieel en dus vatbaar voor kritiek. Na afloop weet iedereen wat er gedaan had moeten worden. Op 8 juni nog liet hij weten dat hij er alles aan zou doen om de inflatie in de hand te houden. Dit werd geïnterpreteerd als dat er een serie forse renteverhogingen zouden komen. Echter nog geen week later verklaart hij voor de senaat dat hij inflatie niet zo snel uit de hand ziet lopen. Dus zijn sterke renteverhogingen niet noodzakelijk. Dergelijke uitspraken kunnen niet anders worden gezien als dat hij inflatie denkt op tijd te kunnen beteugelen. Paniekerige maatregelen zijn dus totaal niet noodzakelijk. Een van de leden van de FED, Donald Kohn, heeft dezelfde mening. Volgens hem is de hogere inflatie van de afgelopen maanden het gevolg van de wel zeer lage inflatietarieven vorig jaar in dezelfde periode. Daarnaast wordt naar zijn mening het beeld vertekend door de eenmalige effecten zoals hogere grondstoffenprijzen en de lagere dollar. Overigens gaf Kohn daarna een lezing over het feit hoe moeilijk inflatie is te analyseren. “Niemand kan snel en adequaat aangeven hoe inflatie ontstaat en bovendien hoe je deze goed kan bestrijden” aldus Kohn. En dat geeft eens te meer aan dat economische processen met veel psychologie te maken heeft. Greenspan gaf het aan de senatoren ook op een andere manier aan. Als golfliefhebber stelde hij dat de economie en rentetarieven op elkaar af te stemmen geen “gimme put” is. Was hij aanhanger van Oranje dan had hij gezegd dat het geen intikkertje is.
Wat er ook gebeurt op woensdagavond de 30e, de wereld draait door. En wij als beleggers moeten ons instellen op de ontwikkelingen daarna. Zoals eerder vermeld zullen bij een renteverhoging met een gematigde verklaring de obligatiekoersen stijgen. Immers in de afgelopen weken hebben de koersen van obligaties een nogal forse koersreactie laten zien. Er zit dus al een hoop angst in de prijzen. Valt het mee dan kan er een “op-luchtingsrally” komen. Is de verklaring echter negatiever dan wij nu voorzien dan betekent dat niet dat koersen fors zullen dalen. Hoe vreemd het ook klinkt als de FED een hogere inflatie signaleert en daar dus fors op wil ingrijpen dan is dat gunstig voor obligatiehouders. Immers de grootste vijand van rentegevende waarden is de inflatie. Als blijkt dat de FED dit ook wil gaan bestrijden dan is het kopen van langlopende obligaties zeker niet de meest verkeerde keus.
Een wat minder uitgesproken mening hebben we over de ontwikkeling van de dollar. Wij zijn niet uitermate negatief. Gezien de afgelopen week waarin de munt ten opzichte van de Japanse yen is gestegen zou men kunnen vermoeden dat die trend met hogere rentes in de VS doorzet. Maar of de munt ten opzichte van ook de euro zal stijgen ligt minder voor de hand. Immers de Europese centrale bank zal wellicht ook het pad van haar Amerikaanse evenknie volgen. De kans is dus aanwezig dat de cross redelijk stabiel zal blijven. De rust op de Nederlandse beurs is bijna hoorbaar. Op de meeste tradingdesks staat de TV niet op CNBC of Bloomberg TV maar op de herhalingen van Euro2004. Er valt ook inderdaad niet erg veel te beleven op de beurs. Over de gehele week was de index 0,02 punten hoger. Procentueel dus verwaarloosbaar. De afgelopen week was bijna het spiegelbeeld van de week daarvoor. Deze week stegen de technologiefondsen en daalden Koninklijke Olie en Unilever.
Een traditioneel saai aandeel is ook CSM. De koers kwam deze week echter in de verdrukking. Oorzaak was het uitgelekte plan om het Europees suikerregime aan te passen. Dit zou betekenen dat de gegarandeerde suikerprijs de komende jaren zal dalen met 33%. De hoeveelheid suiker die geproduceerd kan worden moet ook dalen en wel met 16%. En de hoeveelheid suiker dat met subsidie vanuit de EU kan worden geëxporteerd wordt beperkt tot 0,4 mln ton (was 2,4 mln). De maatregelen mogen niet als opmerkelijk worden gezien. Diverse suikere xporterende landen als Australië en Brazilië waren al bezig maatregelen voor te bereiden bij de World Trade Organization. De implicaties voor CSM zijn duidelijk. Er zal minder suiker worden geproduceerd en daarmee komen de marges onder druk te staan.
Toch is de koersreactie in onze ogen wat overdreven. Slechts 8% van de omzet van CSM is gerelateerd aan deze suikerverwerking. In de afgelopen jaren heeft het bedrijf zich gericht op andere sectoren zoals bakkerij-ingrediënten waar men marktleider is in Europa en Noord-Amerika. Ook de zoetwarendivisie met merknamen als Sportlife, King, Red Band en Venco is een gezond bedrijfsonderdeel. De koersreactie moet worden gezien als een aankoopmoment.
De reactie van de koers van CSM moet dus meer worden gezien als gevolg van de rustige markt. Datzelfde geldt ook voor de ontwikkelingen rondom Crucell. Het biotechnologiebedrijf maakte bekend dat men een antistof heeft ontdekt tegen het Sars-virus. Natuurlijk is dit goed nieuws maar zoals het in deze sector vaak gaat duurt het nog jaren voordat het bedrijf daadwerkelijk geld aan een dergelijke doorbraak kan verdienen. Veelal duurt dat richting 10 jaar. Op een winst per aandeel behoeft dan ook niet op korte termijn worden gerekend, laat staan op dividend. Bovendien is de concurrentie hevig in deze sector. En zeker hier geldt de wet van de remmende voorsprong.
Dat betekent niet dat we het bedrijf in de categorie “nooit kopen” indelen. De ontwikkelingen zijn zeer interessant omdat men bijvoorbeeld naast het Sars virus ook bezig is met een middel tegen het West Nijl virus. Een virus dat inmiddels vele staten van de Verenigde Staten voor vele doden zorgt. In Europa is daar nauwelijks aandacht voor. Crucell heeft zich met de laatste ontdekking zeker in de belangstelling geplaatst. Men moet dan ook niet vreemd opkijken als er een bod op dit fonds komt. Hoeveel dat zal zijn en op welke termijn is totaal onbekend. Wie daarop wil inspelen en geduld heeft kan de aandelen dan ook zonder veel zorg kopen. De Amerikaanse beursindexen blijven zich rustig ontwikkelen. Ook voor aandelenbeleggers is de 30e juni een reden om af te zien van al te veel acties.
De 30e juni is zoals bekend dat datum dat de Fed besluit tot het verhogen van de rente (zie pg 1 en 2). Daarnaast speelt ook de overdracht van macht in Irak een rol. Gaat dit gepaard met vele bloedige aanslagen dan doemt het Vietnamsyndroom op. Want als de nieuwe Iraakse regering haar macht niet weet te vestigen dan moeten de Amerikanen, al of niet met behulp van de VN, de macht weer naar zich toetrekken. En wanneer zullen dan de Amerikaanse troepen naar huis kunnen? Niet snel en wellicht pas na duizenden doden zoals in Vietnam. De keerzijde is natuurlijk dat als de Irakezen orde in eigen huis weten te houden de belangstelling van Amerikaanse belegger voor dit land zeer snel zal verdwijnen. Een aantal beursanalisten is al relatief optimistisch. De afgelopen aanslagen in Irak hadden ook nauwelijks sterke koersreacties op de beurs in Wall Street tot gevolg. Zij verwachten dan ook een zomerrally.
Dat optimisme wordt gedeeld door een aantal technisch analisten. Inderdaad deed de Dow Jones index nauwelijks iets, de Nasdaq index deed het wel goed. Dit kwam vooral door de chipsgerelateerde fondsen. Deze sector lag vanaf januari onder druk omdat de meeste beleggers vonden dat de koersen te ver op het verwachte herstel in de sector vooruit waren gelopen. Maar een forse correctie in de vraag naar chips lijkt er maar niet te komen. De aandelen beginnen daarom weer op veel kooplijstjes te komen. Een herstel van de Nasdaq wordt gezien als indicator voor een verdere stijging van de Dow Jones index. Overigens als we naar dat soort indicatoren kijken dan moet de aloude Dow Theorie ook werken. Charles Dow had een voorkeur voor de ontwikkeling van de door hem samengestelde Transportindex. Deze geeft immers aan hoe de economie draait. Gaat het goed dan gaat het ook goed in deze sector. Een stijgende Transport index is dus een indicatie van Dow Jones. En wat dat betreft kunnen we gerust zijn want de transport index staat op een jaarwinst van bijna 5% en is vooral de afgelopen maand fors aan het stijgen.
De koers van Nike stond vorige week sterk in de belangstelling. Een van de grote sponsors van Euro2004 maakte bekend dat zij een sterk vierde kwartaal achter de rug heeft. De winst steeg met ruim 24% door sterke verkopen in zowel de Verenigde Staten alsook in Europa. Per aandeel werd er ruim $ 1,13 verdiend. Marktverwachtingen lagen rond de $ 1,10. Wat beleggers vooral beviel was de mededeling van het bedrijf dat zij ook voor het komende kwartaal betere omzetcijfers verwacht. De stijging van de omzet komt vooral door de vraag naar schoenen. Voor liefhebbers vooral de 2K4 basketball schoenen zijn een enorme hit. De serie valt zo in de smaak omdat het simpele retro-achtige producten zijn. En dat is op dit moment de trend. Daarnaast wist Nike ook haar productie te stroomlijnen waardoor de marges zijn gestegen. Wij beschouwen de sponsor van Oranje dan ook nog altijd als een koop.