Transactie van de maand: Aandeelhouders dwingen CSM tot verkoop

24 april 2006

CSM overweegt zijn suikerdivisie te verkopen, zo maakte het voedingsmiddelenconcern bekend. Het lijkt een gedwongen verkoop, want CSM komt met het in de etalage zetten zijn morrende aandeelhouders tegemoet.

Aandeelhouders van CSM, die gezamenlijk meer dan een derde van het aandelenkapitaal van CSM bezitten, hebben in een open brief hun zorgen geuit over het huidige beleid van de onderneming.

Zij zijn ontevreden over de prestaties van het concern. De grootaandeelhouders, waaronder Hermes, Franklin Mutual, Lansdowne en andere institutionele beleggers, menen dat CSM op zowel operationeel als financieel gebied een zwakke prestatie neerzet.

Daarnaast verwijten ze de onderneming een gebrek aan helderheid omtrent de toekomstige strategische richting die het uit wil. Daarbij komt dat ze zich zorgen maken over het gebrek aan noodzaak bij CSM in het aanpakken van deze zaken.

Volgens investment banker Peter Maenhout, die sprak namens de investeringsfondsen Lansdowne en Centaurus Capital, mist CSM nog altijd samenhang.

‘De synergie ontbreekt. Een uitspraak van het bestuur als zou CSM geen conglomeraat meer zijn, is ongepast.’ Het concern zegt op eigen kracht in staat te zijn de winstgevendheid te vergroten.

‘We kunnen het alleen’, verklaart bestuursvoorzitter Gerard Hoetmer. Hij wil niet tornen aan de beursnotering. ‘Er is geen reden om te zeggen: de notering is niet belangrijk.’

Achtergebleven
CSM is volgens de aandeelhouders in de afgelopen jaren achtergebleven bij zijn branchegenoten. Ze vinden dat de plannen van het bedrijf niet goed genoeg zijn om aan de lange termijndoelstellingen te halen. Dat de suikerdivisie een omzet van EUR 250 miljoen kent en een goede winst haalt, doet in dit geval niet ter zake.

De aandeelhouders hebben CSM gevraagd om publiekelijk alle strategische opties te onderzoeken. Zo zou CSM verdere stappen kunnen nemen om de divisie Bakkerij-ingrediënten te ontwikkelen, te begin met het ontvouwen van een strategische en operationele visie.

Daarnaast moet het bedrijf volgens hen naar professioneel advies zoeken om de strategische opties voor het onderdeel Purac te onderzoeken. CSM geeft echter niet toe aan de wens van de kritische aandeelhouders om behalve de suikerdivisie nog andere concernonderdelen te verkopen, zo maakte het CSM-bestuur al duidelijk.

Overtolinge kasgelden/b>
Als het aan de aandeelhouders ligt wordt de balans versterkt door onder meer het teruggeven van de overtollige kasgelden. Zij gaven in hun brief aan te willen blijven praten met CSM.

Ook blijven zij andere mogelijkheden bekijken, zoals gesprekken met overige aandeelhouders en derden. De aanstelling van Hoetmer als nieuwe topman is voor de aandeelhouders kennelijk niet voldoende om veranderingen te garanderen.

CSM toonde met de versterking van zijn raad van bestuur al wel iets van de daadkracht die de opstandige aandeelhouders van het voedingsconcern vragen. De benoeming van een nieuwe CFO en promotie van twee divisiedirecteuren naar de raad van bestuur per 1 januari 2006 is een stap in de goede richting. Maar, zo menen de aandeelhouders, CSM is er nog lang niet

‘Niemand ontsnapt aan het vergrootglas’
Aandeelhouders dwingen bedrijven steeds vaker een bedrijfsonderdeel af te stoten. Neemt deze trend in hevigheid toe? Volgens Alexander van Rossum, managing director van ING Corporate Finance, wel. Van Rossum twijfelt niet.

De macht van aandeelhouders wordt alsmaar groter. Niet alleen bij beursgenoteerde maar ook bij niet-beursgenoteerde bedrijven is de kans volgens hem steeds groter dat onderdelen overgaan in andere handen. ‘De enorme pot met geld die private equity-partijen en hedge funds bezitten, heeft daar veel mee te maken. Dat geld moet een bestemming vinden.’

In de private sector wordt volgens Van Rossum alles breeduit in de pers uitgemeten. ‘En er is simpelweg steeds meer overname-interesse. Niemand ontsnapt tegenwoordig nog aan het vergrootglas van de investeerders.’

Zij analyseren alle bedrijven in hun zoektocht naar onderwaardering. ‘Ze kijken eveneens naar bedrijven waarbij ze kans zien meerwaarde te genereren. Zelfs TNT en KPN worden genoemd als potentiële targets.’

Bakzeil
Volgens Van Rossum zien we in de afgelopen jaren geleidelijk een trend ontstaan waarbij de invloed van de aandeelhouders toeneemt. ‘Ze willen meer bemoeienis en eisen meer rendement.’

Bij CSM lijkt men een stoel aan de vergadertafel te hebben bijgeschoven. Dit voorval staat niet op zichzelf. Zo heeft de bestuursvoorzitter bij VNU bakzeil moeten halen, omdat aandeelhouders niets zagen in de overname van IMS Health.

Van Rossum: ‘De toegenomen interesse van Angelsaksische fondsen in West-Europese bedrijven is mede de oorzaak van de huidige overnametrend rondom bedrijven en bedrijfsonderdelen. Het feit dat de rente slechts iets hoger is geworden, maar nog altijd laag is, biedt kansen voor investeerders om een grotere schuldfinanciering op zich te nemen. Je kunt nu eenmaal gemakkelijk lenen.’

Beursgenoteerde bedrijven moeten zich steeds vaker verdedigen. Van Rossum: ‘Om de aandeelhouders tegemoet te komen, geven zij steeds vaker dividend uit en starten ze programma’s voor het terugkopen van aandelen. Cash is king. Doe je niets, keer dan maar uit, denken de aandeelhouders. Dat fenomeen zie je tegenwoordig ook terug bij bedrijven in handen van publieke aandeelhouders, zoals de Nederlandse energiebedrijven waar het dividendrendement sterk aan het toenemen is.’

Nederlandse ondernemingen zijn volgens Van Rossum niet meer de bastions van weleer. ‘Volgens mij is het tegenwoordig veel minder leuk om CEO te zijn dan enkele jaren geleden. Veel risicovoller. Alles kan tegenwoordig. Dat AVR bijvoorbeeld in Angelsaksische handen zou vallen, kon je eerder nooit vermoeden. Nederland is toch echt een handelsnatie, zo blijkt.’

‘Als je kijkt naar de samenstelling van aandeelhouders is Unilever al lang geen Nederlands bedrijf meer. Of dat erg is? Ik denk het niet. In Nederland kun je dat namelijk goed uitleggen. Money talks, daar hoef je je niet tegen te verzetten.’

Ja en nee
Is het verstandig om toe te geven aan de aandeelhouders? Van Rossum: ‘Ja en nee. Dat hangt namelijk heel sterk van de casus af. Maar het is sowieso belangrijk om te luisteren naar belanghebbenden. Dat hoort bij het spel tegenwoordig: naar elkaar luisteren.’ Het hangt bovendien af van de tijdgeest.

‘Jaren geleden waren conglomeraten in. Onder druk van aandeelhouders zijn we al weer een tijdje bezig met het afstoten van bedrijfsonderdelen.’ Van Rossum noemt Angelsaksiche aandeelhouders opportunistisch.

‘Ze denken vooral in termen van financieel rendement. Het is overigens logisch dat zij de mogelijkheden onderzoeken om waarde te creëren. Een onderneming heeft echter ook andere verantwoordelijkheden, zoals voor zijn medewerkers.

Anderzijds: het is natuurlijk altijd leuker om bij een tent te werken waar het goed gaat. Die dus ook aan zichzelf denkt. Neem Vendex KBB. Onder druk van aandeelhouders is Hema weer een sterke formule geworden. Als je maar genoeg aandelen hebt, is je macht heel groot.’