Money Matters: Post-Pim-politici

Meer ‘eigen verantwoordelijkheid’ was misschien wel hét sleutelbegrip in het gedachtegoed van Pim Fortuyn. Zijn uitvallen tegen de islam waren misschien grotedeels ingegeven door opportunisme (Fortuyn was geen racist, wel speelde hij in op sluimerend racisme). Zijn afkeer van de ‘linkse kerk’ hing misschien misschien samen met persoonlijke frustraties (hij was tenslotte een gewezen Marxist die nooit wat had bereikt binnen de PvdA).

Maar er zat ook een idee achter: je bent verkeerd bezig als je je lot in handen legt van Allah of te veel heil van de overheid verwacht. Zo kweek je passieve weekdieren van mensen. Neem je leven in eigen handen, probeer er wat van te maken en laat je niet ringeloren of betuttelen door een ‘primitieve’ of juist ‘progressieve’ schoolmeester.

Een boodschap die aanschurkt tegen het aloude economisch liberalisme van de VVD, zij het dat de VVD zich ten tijde van Pim veel voorzichtiger (‘laffer’, zou Fortuyn waarschijnlijk zeggen) uitliet over die ‘primitieven’ en ‘progressieven’. Want de zwakkeren in de samenleving wijs je niet op hun verantwoordelijkheden: dat zou te hard, te inhumaan zijn. En de progressieven? Ach, in Den Haag gaat men de harde kritiek en scherpe debatten liever uit de weg, zeker de partijen die met elkaar een coalitie zijn aangegaan.

Tegenwoordig streeft de VVD er wel naar meer ‘Fortuynistische’ elementen te incorporeren, maar dat gaat veel mensen nog niet ver genoeg. Er lijkt zelfs een voedingsbodem voor een nieuwe partij, ‘rechts van de VVD’. Dit is tenminste de mening van Geert Wilders, die een nieuwe ‘rechtse’ beweging wil opzetten. Net als Joost Eerdmans van de LPF. En wilde Peter R. de Vries niet ook de politiek in?

Twee – of eigenlijk drie – zaken vallen op aan deze nieuwe ‘rechtse’ post-Pim-politici. In de eerste plaats dat ze wel erg makkelijk inspelen op gevoelens van onveiligheid – de angst voor terreur, misdaad en hoofddoekjes. Het positieve ‘neem je eigen eigen verantwoordelijkheid’ van Fortuyn lijkt plaats te hebben gemaakt voor een bang ‘weg met de terrorist en houd de dief’. In de tweede plaats zijn deze mensen politieke lichtgewichten – getuige Wilders’ ’tien-puntenplan’, een allegaartje van losse flodders en ongerichte schoten zoals het ‘Turkije niet in de EU’.

Tot slot, in de derde plaats, valt op dat deze post-Pimmen een – laten we beleefd blijven – wel erg positief zelfbeeld hebben. Vooral Wilders met zijn ‘ik lust hoofddoekjes rauw’. Stoer bedoeld, maar vooral lachwekkend. En dan zwijgen we nog over dat rare Wolfgang Amadeus Mozart-kapsel.

Jan Bletz