Finance Transformation 2016: Next transformation waves

Tijdens het Jaarcongres Finance Transformation 2016 stond alles in het teken van veranderingen in de wereld om ons heen en wat dat betekent voor CFO's en hun bedrijven. Vier grote veranderingen stonden centraal; technologische veranderingen zoals artificial intelligence (AI) en robotisering, de opkomst van de circulaire economie die een grote impact heeft op bedrijfsmodellen, opkomende markten waardoor het zwaartepunt in de wereldeconomie verschuift en de opkomst van een nieuwe generatie op de arbeidsmarkt, generatie Z, die heel anders in het leven staat en waarbij de vraag is of we ons moeten aanpassen of niet.

Bekijk hier alle foto's van het Jaarcongres Finance Transformation 2016

Aan elk thema was een korte keynote gewijd waarna de onderwerpen in besloten en open sessies verder werden uitgediept. Waar in voorgaande jaren nog uitgebreid werd gesproken over de rol van finance en de CFO als business partner stelde CFO-community-manager Kevin Mottard voor om met elkaar te besluiten dat iedereen business partner is en dat het nu tijd is om naar de grote veranderingsthema’s te kijken waar uw bedrijven mee te maken krijgen.

Over veranderingen gesproken: ook de organisatie van Finance Transformation gaat met de tijd mee. Dit jaar was er sprake van een interactieve discussie waarbij deelnemers met hun smartphone via BuzzMaster vragen aan de sprekers konden stellen, selfies werden geüpload en korte polls werden gehouden onder leiding van Data DJ Bob. Dat leidde inderdaad tot veel interactie en hilariteit.

Artificial intelligence

Uit de korte poll van BuzzMaster kwam ook naar voren dat de grootste interesse van de aanwezigen ligt bij artificial intelligence, maar dat een gebrek aan kennis het grootste struikelblok vormt om hier daadwerkelijk mee aan te slag te gaan. Ook was de vrees groot dat robots onze banen zullen overnemen.

Het bleek een goede inleiding voor Christian Kromme, ondernemer en spreker op het gebied van disruptieve innovatie en visieontwikkeling. Artificial intelligence heeft volgens hem impact op vele vlakken. Hoewel we er nu nog huiverig voor zijn, zal volgens Kromme de techniek AI steeds menselijker maken waardoor acceptatie zal toenemen. Hij vergeleek de ontwikkeling van de technologie met de ontwikkeling van het menselijk lichaam waarbij dezelfde processen een rol spelen.

De ontwikkelingen volgen elkaar in golven steeds sneller op waardoor uiteindelijk een zelflerende en beslissende computer zal ontstaan. Op dit moment is het nog niet zover, hoewel films als de Terminator e.a. ons anders doen denken, maar volgens Kromme zijn alle onderdelen die hiervoor nodig zijn aanwezig. “We hebben computingpower, smart algoritmes, applicaties, talent en data. We hebben ook bakken data verzameld. Dat is het leermateriaal voor AI dat als een soort raketmotor voor een bedrijf fungeert, kijk maar naar bedrijven als Facebook, Amazon en Google”, aldus Kromme. De laatste nam het bedrijf Deep Mind over dat is gespecialiseerd in lerende computers. Onlangs slaagde een computer er in een spelletje GO te winnen, daar is volgens Kromme intuïtie en creativiteit bij nodig.

Op dit moment verkeert AI op een niveau van narrow intelligence, de computer kan eenduidige taken overnemen, de volgende stap is general intelligence, zoals de assistent op uw smartphone die over twee tot drie jaar in staat zal zijn een meer diepgaand gesprek aan te gaan. Daarna komt het stadium van de super intelligence waarbij de computer slimmer is dan alle mensen op aarde. Juist voor dat laatste bestaat veel vrees in wetenschappelijke kringen en het is volgens Kromme belangrijk dat we deze computers algoritmen meegeven van onze normen en waarden.


Els de Groot (midden) luistert aandachtig naar de sprekers

Als gevolg van alle ontwikkelingen zullen veel informatieverwerkende banen worden geautomatiseerd. “Je bent niet langer een manager maar een manager die de uitzonderingen managet. Het World Economic Forum heeft berekend dat er 5,1 miljoen banen zullen verdwijnen, maar daar komen ook mooie dingen voor in de plaats. Je ziet de hotelwereld in concurrentie met AirBnB. Er verdwijnen hotelbanen, maar er komen honderden nieuwe hosts van AirBnB bij”, aldus Kromme die een mooie toekomst voorziet. “We gaan onze passie achterna en daarmee gaan we ons geld verdienen.”

Circulaire economie

Deze passie is terug te vinden bij Aart Roos, CEO van Koninklijke Auping, als hij vertelt over de circulaire economie en hoe de beginselen worden toegepast bij de beddenfabrikant. Auping ziet zichzelf niet als matrassenfabrikant maar als een bedrijf dat staat voor gezond en energiek leven door een gezonde nachtrust.

Volgens Roos is onze maatschappij ongelooflijk ontwikkeld en rijk geworden door lineaire ontwikkeling die is gebaseerd op: take- make- dispose en waste. Dat is volgens Roos een business case van waardedestructie. De Club van Rome waarschuwde in 1960 al dat we me dit model naar een onhoudbare situatie gaan voor alle mensen op de planeet. Hiertegenover staat de circulaire economie gebaseerd op: take- make- recycle en re use. Dat is productie op basis van toegevoegde waarde en betekent een totale systeemverandering. Een circulair model staat voor innovatie en dingen doen waarmee je een aanjager wordt van duurzame op toegevoegde waarde gebaseerde groei.

Bij Auping wordt dit ingevuld door bij het ontwerp van het product rekening te houden met een lange levensduur, herstelmogelijkheden en uiteindelijk hergebruik. Er moet een eind komen aan de afvalstroom van matrassen. Ter illustratie geeft Rood aan dat er jaarlijks een hoeveelheid matrassen wordt verbrand die op elkaar gestapeld 1000 keer de Eifeltoren zijn, dat is 2400 ton materiaal en een CO2-emissie van 36000. Ook wordt gekeken en overlegd met de keten van toeleveranciers om ook daar veranderingen door te voeren. In de fabriek van Auping is, door het gebruik van alternatieve energie, het gebruik van fossiele brandstoffen met 90% teruggedrongen.

In de toekomst zullen er volgens Roos nieuwe businessmodellen ontslaan waarbij gedacht moet worden aan het leasen van matrassen of het behoud van grondstoffen. Dat laatste wordt steeds urgenter met het grondstoffenakkoord waarbij het in 2050 verboden wordt grondstoffen weg te gooien.


Het was een drukte van belang bijj de Aon coffee corner

Emerging markets

Emerging markets zijn geen nieuw fenomeen, organisaties weten al langer dat de groei niet in het Westen zit. maar in andere markten. Maar deze markten ontwikkelen zich ook en stellen eisen. Erwin Blauw, Head Country Risk bij Economic Research Rabobank, gaf een blik op de veranderingen die ons te wachten staan over 20 tot 30 jaar. Het economische zwaartepunt zal dan in Azië liggen en is vooral gebaseerd op bevolkingsgroei. Na China en India zijn de volgende groeimarkten Indonesië, de Filipijnen, Vietnam, Nigeria, Egypte, Bangladesh, Iran, Mexico en Pakistan. Deze landen hebben andere waarden dan wij en daar moeten we rekening mee houden, volgens Blauw.

In 2030 bevindt het grootste deel van de middenklasse zich in Azië, de sub-Sahara en het Midden-Oosten. De middenklasse in Azië besteedt bovendien meer dan de middenklasse in het westen. “De vraag die we onszelf moeten stellen is: hebben we voldoende kennis in huis om groei in deze opkomende markten te verzilveren?” Blauw schetste een beeld van zaken die je tegenkomt als je zaken wilt doen met deze landen. “Allereerst zijn de instituties hier niet zo sterk ontwikkeld als in Europa en Noord-Amerika. In opkomende markten is dit een stuk minder als het gaat om een ordelijke democratie en veiligheid, daar moet je aan wennen. Verder krijg je te maken met allerlei gekke regelgeving waar je aan moet voldoen. Ook kun je te maken krijgen met door de staat gesteunde concurrentie, zoals nu het geval is met de luchtvaartmaatschappij Emirates. In China richtte Alibaba zich eerst op de interne markt, maar concurreert nu ook wereldwijd op prijs. Hoe wapen je je hiertegen? Hoe ga je om met namaakproducten of een potentieel conflict met de Chinese overheid? Het is een oneerlijk speelveld waar je soms iets maar vaak niets tegen kunt doen.”

Om een stukje van de groei in deze landen mee te krijgen is het volgens Blauw essentieel dat internationale handelsakkoorden blijven bestaan of worden uitgebreid. “Een mondiale handel is onmogelijk met lokale spelregels.” Met het zero tolerance-beleid voor corruptie hebben Nederlandse bedrijven het moeilijk om zaken te doen in landen die dit als een marktmechanisme zien. De vraag is of onze normen en waarden ons buiten spel zetten en hoe we om moeten gaan met een ongelijk speelveld.

Iemand in de zaal vraagt of de toenemende roep om protectie een reactie is op de doorgeschoten globalisering? Volgens Blauw kunnen we alles lokaal produceren, maar dan moeten we ons wel realiseren dat het welvaartsniveau naar benden gaat. Hij verwacht dat de wal uiteindelijk het schip zal keren.


De juice-bar van SIS deed goede zaken.

Generatie Z

Hoe ziet de nieuwe generatie eruit die op het punt staat onze arbeidsmarkt te betreden? Hoe denken ze, wat vinden ze belangrijk, hoe werken ze en hoe staan ze in het leven? Trendwatcher Andrea Wiegman gaf de aanwezigen inzicht in generatie Z. Dat zijn de jongeren die geboren zijn vanaf 1996 en waarvan de oudsten over tien jaar de mensen zijn die beslissen. Het zijn echte media kids die zijn opgegroeid met tablets en smartphones en die dol zijn op apps als Snapchat, alhoewel de populariteit dreigt af te nemen omdat steeds meer ouders ook op het social media-platform zitten. YouTube en Instagram blijven populair. Facebook komt niet in hun lijstje voor.

Hoewel generatie Z het bekendst is, worden ze ook wel de i-Gen, Founders of Centenial genoemd. Wiegman stelt voor ze generatie A te noemen omdat het echte starters zijn, zij mogen van alles opnieuw uitvinden. “Zij groeien op in een wereld met meer waarheden en minder zekerheden en veel meer informatie. Ze communiceren anders en over verschillende platformen. Zij bouwen dingen zowel offline als online vaak in groepen met veel onderlinge communicatie. Deze sociale groepen zijn vaak klein. Ze zijn empowered en ondernemend en durven groots denken en te dromen. Deze kinderen gaan in een andere wereld werken en consumeren dan wij gewend zijn.

Wie deze generatie aan zich wil binden moet zich realiseren dat zij niet getriggerd worden door grote zakken geld. Zij zijn sociaal betrokken en willen uitgedaagd worden in hun werk. Oude structuren en hiërarchie bestaan voor hen niet. De tip die Wiegman bedrijven wil meegeven is om vooral de dialoog met deze groep aan te gaan en met ze samen te werken daarbij denkend vanuit de nieuwe context. Wie zich niet aanpast zal achterblijven in het stof.

Leiderschap

Velen hadden uitgekeken naar de keynote van Maurits Hendriks, maar door omstandigheden moest hij zich laten vervangen door Fransesco Wessels, Prestatie Manager Coaches bij NOC/NSF. Dat bleek een gelukkig wissel. Wessels vertelde inspirerend over leiderschap en gaf op heldere wijze uitleg over wat er goed en fout is gegaan bij de Olympische Spelen in Rio. Als voormalige special forces man met 25 jaar ervaring in werken onder moeilijke omstandigheden heeft hij geleerd dat een plan geldig is tot aan startlijn. Je kunt een operatie in Afghanistan nog zo plannen, maar als een auto in een kolonne op een mijn rijdt en ontploft en je rijdt daar als volgende uit de kolonne overheen dan moet je de overige manschappen op de hoogte stellen en de manier waarop je dat doet bepaalt volgens Wessels de afloop.

Ook tijdens de Olympische Spelen gingen er onverwacht dingen mis ondanks de goede voorbereidingen. “Anderhalf jaar geleden had ik met Maurits Hendriks in Rio een gesprek over wat er zou moeten gebeuren voor we van slag zouden raken. We dachten alles goed onder controle te hebben en op alles voorbereid te zijn. Maar dat het mis zou gaan met Yuri hebben we niet gezien.”

Toen de coach van Yuri van Gelder zich bij hem meldde met het verhaal van sporter had Wessels het daar erg moeilijk mee. “Er was geen aanleiding voor deze gebeurtenis, op dat moment moet je beslissen wat te doen. We hadden in Rio geen idee wat er in de buitenwereld gebeurde en hadden geen idee van de impact. Dat is een lesson learned. Aan de andere kant vraag ik me wel af: mag je als leidinggevende nog ergens voor staan of moet je bang zijn voor je reputatie of de gevolgen? Net als in bedrijven is het gewicht van besluitvorming soms zwaar. Het is lastig om te beslissen. Je kunt kiezen voor het redden van je kop of voor de taak waar je voor staat. Intern hadden we 100% draagvlak, naar buiten toe was het lastiger. Er is een nieuwe generatie op komst en het duurt volgens mij niet lang meer voordat mensen weer ergens voor staan.”

De taak van coachen in de sport is de afgelopen jaren enorm veranderd volgens Wessels. De coach moet de sporter volwassen leren worden als sporter, een proces dat hij zelf niet aankan. “In Nederland hebben we een aantal sporters die heel goed presteren, een sporter heeft daarbij de verantwoordelijkheid voor zijn eigen ambitie. We verwachten van atleten een atlete maturity level, dat betekent dat de atleet bereid is iedere stap te nemen die nodig is. Een sporter ziet een coach zo’n 6 uur per dag, de andere 18 uur zijn bepalend. Wat doet hij thuis? Daar moet je als coach op sturen zodat hij in die 18 uur ook de juiste beslissingen neemt. Een goede coach stuurt op het proces en laat de uitvoering en beslissing over aan de atleet.

Natuurlijk kwam de vraag over loservlucht aan de orde. Wessels geeft toe dat dit achteraf niet goed heeft uitgepakt, maar toen de beslissing voor de spelen werd genomen dat iedere atleet die geen medaille had en klaar was binnen 48 uur naar huis zou gaan. “Sporters die klaar zijn gaan feesten, gaan naar familie of willen ook naar huis. Dat was heel logisch. Het bleek in de praktijk logistiek lastig om iedereen op verschillende momenten op een vlucht te krijgen en de KLM bood aan een speciale vlucht te maken. Dat leek logisch, maar het ging in korte tijd van een heel goed idee naar het meest waardeloze idee toen een journalist de term 'loservlucht' introduceerde. Er heeft maar een sporter officieel geklaagd. Maar we moeten zeggen: dat was niet goed.”

_______________________________________

Interessant voor u als Executive Financial:  

1. Save the Date in 2017
In 2017 vindt het Jaarcongres Finance Transformation plaats op 9 november en CFO Day op 1 juni. Noteer deze data alvast in uw agenda. Wij hopen u volgend jaar te verwelkomen. Wilt u als partner betrokken zijn bij het congres? Neem dan contact op met Tim Bosman via 020 639 0008 of tbosman@alexvangroningen.nl.

2. Wilt u netwerken op topniveau?
Wilt u volgend jaar aanwezig zijn bij Jaarcongres Finance Transformation en bij de vele andere inspirerende bijeenkomsten voor CFO's en FD's? Word dan nu lid van de CFO Association, dé exclusieve community van CFO's en FD's in Nederland. Als lid bent u welkom tijdens de exclusieve netwerkevenementen en de congressen Finance Transformation en CFO Day. Topevenementen vol inspiratie, interactie, knowhow, hoog niveau aan hospitality en netwerken met collega CFO's en FD's. Tevens ontvangt u jaarlijks 4 keer CFO Magazine. Meld u hier aan.

3. Interessante opleidingen voor u en uw collega’s:
– Denk als een Startup: Finance als Innovation enabler.
– Volg dé leiderschapstraining voor Financials: Effectief Leiderschap in 4 dagen.
– Voorkom financiële missers en creëer waarde. Volg de driedaagse training Financiële Analyse.
– Groei in uw rol als strategisch partner. Volg de vijfdaagse Masterclass Strategisch Financieel Management.
– Integreer risicomanagement in uw organisatie. Volg de vijfdaagse Opleiding Risicomanagement.

Gerelateerde artikelen